Integrale toegang ‘3D’ in één hand

Oirschot zet vol in op preventie en informele hulp. Dat begint zijn vruchten af te werpen. Wmo-aanvragen voor persoonlijke begeleiding nemen af. Ook worden minder jongeren doorverwezen naar gespecialiseerde jeugdhulp. De sleutel: het brede welzijnswerk en de integrale toegang is in één hand gelegd.

Herinrichting

Bij de herinrichting van het sociaal domein in Oirschot stond voorop dat het makkelijker én dichtbij moest worden georganiseerd. Er rolde een model uit waarbij het brede welzijn en de informele zorg een prominente rol moesten gaan krijgen. Ook moest een einde worden gemaakt aan de vele loketten waar inwoners met hun vraag moesten aankloppen.

Integraliteit

‘We wilden toe naar één integrale toegang voor de 3D’s én het welzijnswerk, zodat je er ook de nuldelijn bij betrekt’, aldus wethouder Esther Langens (Dorpsvisie). En bij de zogeheten nuldelijn, ook wel het voorliggende veld genoemd, moet aan collectieve voorzieningen, het brede welzijnswerk, inclusief het jongerenwerk worden gedacht. En de gemeente wilde het hele pakket – die integrale toegang en het brede welzijnswerk – in één hand leggen. ‘Juist om die integraliteit te bewaken. Hoe meer aanbieders je hebt, hoe meer je aan elkaar moet gaan knopen.’ De opdracht werd aanbesteed en de LEVgroep rolde als samenwerkingspartner uit de bus.

Wijzer

Er wordt nu zo’n anderhalf jaar volgens de nieuwe aanpak gewerkt. Centraal in de aanpak staat Wijzer, de plek waar iedereen met een hulpvraag kan aankloppen. Of het nu gaat over eenzaamheid, geldproblemen, opvoeding, jeugdhulp, huishoudelijke hulp; you name it en Wijzer gaat er mee aan de slag. ‘Wij kijken naar alle leefgebieden’, verduidelijkt jeugdhulpverlener Dolf van Veen van de LEVgroep. De ‘casus’ wordt vervolgens ingebracht in het casusoverleg, waar wordt besproken welke hulp het best passend is. De hulp waartoe besloten wordt, kan informele hulp zijn of hulp van een van de professionals van het team Wijzer zijn. Als het moet, wordt doorverwezen naar de tweedelijns zorg, maar ook dan blijft Wijzer nauw betrokken.

Op- en afschalen

‘Want zodra er kan worden afgeschaald, en dat houden wij nauwlettend in de gaten, willen we er zijn voor die inwoner. Het is niet zo dat als de tweedelijnszorg ophoudt, alle problemen ook helemaal zijn opgelost. Hetgeen wat geleerd is, moet verankerd worden in het dagelijkse leven’, aldus Van Veen. Door deze aanpak kan ook veel makkelijker worden op- en afgeschaald, vult directeur Jasper Ragetlie aan. Iets waar veel gemeenten meer worstelen; heeft een inwoner tweedelijnszorg nodig dan is hij vaak uit beeld bij de gemeente of het sociale wijkteam. De duur en de kosten van trajecten zijn niet meer te sturen. Dat gaat in Oirschot anders. ‘Dat op- en afschalen kunnen we in dit model goed vormgeven’, stelt Ragetlie. Van informele inzet, naar nuldelijn, Wijzer, tweedelijnszorg en weer terug.

Bonus-malus

De opdracht voor de LEVgroep geldt voor twee keer vier jaar. De LEVgroep krijgt jaarlijks een ‘zak geld’ mee waarmee ze het moet rooien. Ook is er een bonus-malusregeling. Ragetlie: ‘Op het moment dat de dienstverlening niet voldoende is, gaan wij dat ook voelen. Als de gemeente vindt dat we onvoldoende resultaat behalen, moeten we geld inleveren.’ Om te kunnen ‘afrekenen’ moet het effect wel kunnen worden gemeten. Aan die effectiviteitsmeting wordt, samen met de gemeente en Fontys Hogeschool, gewerkt. Een aantal effecten is al wel zichtbaar. ‘Bij de Wmo persoonlijke begeleiding zie je al dat het aantal indicaties daalt. En bij jeugdzorg hebben we dit jaar zestig trajecten zelf opgepakt, die anders waren doorwezen naar de tweedelijn’, aldus Van Veen.

Wensenlijst

‘We zijn een heel eind, maar we zijn er nog niet’, stelt wethouder Langens. Er staat nog een en ander op het wensenlijstje van de gemeente. Want hoewel team Wijzer de keukentafelgesprekken voor een Wmo-voorziening voert, wordt de daadwerkelijke indicatie afgegeven door de gemeenschappelijke regeling waarin Oirschot met een aantal Kempengemeenten zit. Langens wil dat op termijn zoveel als mogelijk naar Oirschot halen. Datzelfde geldt voor (arbeids)participatie. Ook dat wordt regionaal, vanuit Bladel, georganiseerd. Wel zijn er inmiddels bij team Wijzer spreekuren, waarbij medewerkers van de GRSK (Gemeenschappelijke Regeling Samenwerking Kempengemeenten) mensen met vragen over (arbeids)participatie op weg helpen. ‘Daar waar inwoners eerst naar Bladel toe moesten om hun zorgpakket ingevuld te krijgen, kunnen ze nu in de eigen gemeente terecht. Mensen voelen zich veiliger in hun eigen omgeving. Je merkt meteen dat er meer gebruik van wordt gemaakt en daar doen we het voor.’

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nr. 18 van deze week (inlog)