Commissie onderzoekt: is Enschede te streng?

De gemeenteraad van Enschede heeft hoogleraar Gijsbert Vonk benoemd tot voorzitter van de externe commissie die gaat onderzoeken of Enschede genoeg maatwerk toepast in de uitvoering van de Wmo, jeugdzorg en de bijstand. Die brede opdracht zal ook voor andere gemeenten interessante lessen opleveren, verwacht Vonk. 

Menselijke maat
Het onderzoek is geïnitieerd door de Enschedese gemeenteraad, die wil weten of het college in het sociaal domein – de gecentraliseerde taken rondom zorg, armoede en participatie – een strengere uitvoering hanteert dan nodig is. Het idee kwam van het Diaconaal Platform Enschede. Volgens die vrijwilligersorganisatie is Enschede bij de uitvoering van de wetten in het sociaal domein de menselijke maat uit het oog verloren.

Zelfreflectie
Inmiddels zijn Gijsbert Vonk, hoogleraar socialezekerheidsrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen, en Jan Dirk Pruim, raadsgriffier in Almere, benoemd als de eerste twee leden van de commissie. Voor Vonk, die de commissie voorzit, past het onderzoek goed in de huidige tijdsgeest. 'Het heeft natuurlijk te maken met de grote zelfreflectie die door heel Nederland waart na de toeslagenaffaire.'

Onderzoeksvragen
Wat er precies aan de hand is met het sociaal domein in Enschede, moet wat Vonk betreft een van de onderzoeksvragen worden. 'De politiek vraag erom. Blijkbaar is er iets gebeurd waar ze niet goed uitkomen met elkaar. Ik wil uitzoeken wat er schuurt.'

Vrijheid
Vonk verwacht dat het onderzoek ook voor andere gemeenten nuttige inzichten zal opleveren. 'Onze opdracht is breed: onafhankelijk onderzoek naar maatwerk in het sociaal domein. Daarachter zit de vraag: hoeveel vrijheid heeft de gemeente eigenlijk? Het inzicht daarover kan veranderen.' Vonk noemt als voorbeeld van zo’n ontwikkeling de Raad van State, die volledig van richting veranderde wat betreft de kinderopvangtoeslag.

Breuklijnen
Vonk heeft al een aantal 'breuklijnen' in gedachte die hij wil onderzoeken: de overheid tegenover de burger, de wet tegenover maatwerk, Den Haag tegenover Enschede. Maar de verdere vormgeving van het onderzoek wil Vonk vooral laten afhangen van gesprekken met de Enschedeërs. De commissie hoopt voor de zomer het onderzoek af te ronden.