Bezwaarschriften leiden tot overuren

In veel gemeenten draaien commissies voor bezwaarschriften overuren. In een aantal gemeenten zijn extra zittingen gepland om de bezwaarschriften tegen stopzetting of versobering van de huishoudelijke hulp tijdig af te handelen. In Oosterhout moeten de leden zelfs op zaterdag aan de bak. Ook worden extra ambtenaren ingeschakeld.

Van de bijna 3.000 ingediende bezwaarschriften bij 41 gemeenten zijn er over ruim 900 van de krappe 3.000 bezwaarschriften besluiten genomen, zo blijkt uit onderzoek van Binnenlands Bestuur. Alle hens aan dek dus voor de gemeenten. Zoals voor Overbetuwe, waar het nieuwe beleid − stoppen voor nieuwe cliënten en andere aanpak voor bestaande cliënten – 83 bezwaarschriften opleverde. Er werden zowel extra ambtenaren ingeschakeld als extra zittingen ingepland voor de bezwarencommissie.

Vooruitziende blik

‘We hadden veel bezwaren verwacht en het zijn er inderdaad veel geworden’, vertelt secretaris van de bezwarencommissie van Overbetuwe, Alex Kortekaas. Met die vooruitziende blik had de commissie vooraf maatregelen getroffen. ‘We hadden afgesproken dat onze voorzitter in de zogeheten enkelvoudige kamer van de bezwarencommissie alle bezwaarmakers zou horen, daarbij ondersteund door de secretaris. De verslagen daarvan zouden vervolgens in een zitting met alle leden van de bezwarencommissie worden behandeld. Daar zou ook het uiteindelijke advies op bezwaar worden genomen.’ Veel werk dus voor vooral de voorzitter en de secretaris. ‘Onze voorzitter is heel flexibel; dat is een voordeel. Als vervangend secretaris hadden we een zzp’er ingehuurd.’

Draaibroek

Het ´draaiboek´ ligt echter, ongebruikt, in de kast. Na een uitspraak van de voorzieningenrechter, die oordeelde dat de keukentafelgesprekken te snel en te onzorgvuldig waren gevoerd, besloot het college van Overbetuwe dat alle 83 bezwaarmakers de komende twee jaar de hulp krijgen die ze voor de beleidswijziging kregen. Kortekaas: ‘Iedereen krijgt een nieuw, zorgvuldig onderzoek.’ De ingehuurde zzp’er helpt nu het team van ambtenaren die de nieuwe onderzoeken gaan voeren.

Extra zittingen

Overbetuwe is niet de enige gemeente waarbij de bezwaarschriften tot veel extra werk bij bezwarencommissies hebben geleid. Zeker elf gemeenten hebben extra zittingen gepland, zoals Almelo, Berkelland, Waalre, Krimpenerwaard, Waalwijk en Noordoostpolder. In Oosterhout (300 bezwaarschriften) moeten de leden zelfs op zaterdag aan de bak. In een enkele gemeente is, voor zover bekend, de bezwarencommissie uitgebreid, zoals in Berkelland en Súdwest-Fryslân. Niet alle onderzochte 41 gemeenten hebben laten weten of dit bij hun het geval is.

Meer leden

In Súdwest-Fryslân is zowel de bezwarencommissie met drie leden uitgebreid als het aantal zittingen (vijf extra). De gemeente kreeg 54 bezwaarschriften op haar bordje; en verdubbeling ten opzichte van 2014 verdubbelen en een verdrievoudiging in vergelijking met 2013. De toen ingediende bezwaarschriften (2014: 27; 2013: 13) betrof overigens de hele Wmo, niet alleen de huishoudelijke hulp. In de Friese gemeente kunnen de ambtenaren ‘tot nu toe’ aan, zo laat Súdwest-Fryslân weten. Wel is ‘vanwege de toename van het aantal bezwaarschriften, het aantal uren voor het behandelen van bezwaarschriften uitgebreid.’

Extra handjes

Een behoorlijk aantal gemeenten geeft aan dat het ambtelijk apparaat het werk niet aan kan en dat er extra (tijdelijk) personeel wordt ingezet, soms op basis van flexibele inhuur. In Waalre zijn extra uren administratieve/juridische kennis ingezet ‘om het proces goed te laten verlopen’, laat Waalre weten. Bij de gemeente zijn 18 bezwaarschriften binnengekomen. In 2013 en 2014 werden er in totaal – Wmo-breed – negen bezwaarschriften ingediend. In De Bilt is extra formatie ingezet om de 40 bezwaarschriften af te handelen.

Verdubbeling

Almelo moet alleen al 76 bezwaarschriften rondom de huishoudelijke hulp afhandelen; een verdubbeling ten opzichte van zowel 2013 als 2014. Toen werden respectievelijk 34 en 39 bezwaarschriften ingediend (Wmo-breed). De commissie houdt vaker zittingen en er is ‘enige extra inzet’ op het ambtenarenteam. Emmen (196 bezwaarschriften) maakt gebruik van flexibele inhuur. Utrecht heeft tijdelijke extra personen aangetrokken om de bezwaarschriften snel te kunnen afhandelen. Een aantal gemeenten stelt dat mogelijk op een later tijdstip – afhankelijk van het aantal bezwaarschriften – de ambtelijke capaciteit alsnog wordt uitgebreid en/of dat er meer zittingen van de commissies bezwaar- en beroepschriften zullen worden ingepland.

Lees meer over het onderzoek in Binnenlands Bestuur 13 (verschijnt 19 juni) en (de komende dagen) op de site van Binnenlands Bestuur.