Provincie Limburg gaat voorop in sociaal domein

De provincie Limburg moet vitaler worden en de achterstanden in gezondheid en participatie ten opzichte van het Nederlandse gemiddelde inlopen. Via de Sociale Agenda Limburg 2025 neemt de provincie hierin het voortouw. Zij heeft 32 miljoen euro beschikbaar gesteld om de komende jaren initiatieven te ondersteunen die leiden tot duurzame sociale structuurversterking. Vanaf 2018 moeten de eerste resultaten zichtbaar zijn.

Brede opvatting

Na de overheveling per 2015 van alle jeugdzorgtaken van rijk en provincies naar gemeenten, was de wettelijke rol van de provincie binnen het sociaal domein over en uit. In Limburg denken ze daar anders over. ‘Niet alleen omdat wij als provincie altijd al een brede opvatting hebben gehad over onze rol in het sociaal domein, maar ook omdat verkenners ons dat advies gaven’, vertelt gedeputeerde Marleen van Rijnsbergen (SP), verantwoordelijk voor de Sociale Agenda Limburg 2025.

Fikse opgaven

Limburg heeft specifieke problemen, die elders in het land niet of veel minder spelen. ‘Gemiddeld genomen zijn Limburgers ongezonder dan mensen uit andere delen van Nederland. De levensverwachting voor een Limburger is beduidend lager dan die voor een gemiddelde Nederlander’, aldus de gedeputeerde. Ook wat betreft participatie loopt Limburg achter. Sinds de sluiting van de mijnen is de werkloosheid hoog. Er ligt een fikse opgave bij het naar (betaald) werk toeleiden van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Grote opgaven die, zo stelden de verkenners, vragen om een ‘trendbreuk’ en om ‘bestuurlijke en sociale innovatie’.

Vitaler Limburg

Besloten werd een Sociale Agenda te maken; een variant op die economische agenda, waarmee in Limburg tien jaar geleden koers werd gezet naar economische structuurversterking. De ambities van de Sociale Agenda Limburg 2025 ‘Koers voor een vitaler Limburg’ liegen er niet om. De provincie moet vitaler worden, er moet een ‘trendbreuk’ worden bewerkstelligd en in 2025 moeten de eerste achterstanden in gezondheid en participatie ten opzichte van het Nederlandse gemiddelde zijn ingelopen.

Kennisdeling

In de agenda en het daarbij behorende uitvoeringsprogramma is de provinciale rol agenderend, faciliterend en verbindend. Van Rijnsbergen: ‘We zetten in op samenwerking, krachtenbundeling en kennisdeling.’ Voor deze collegeperiode (2015-2019) is 32 miljoen euro vanuit de provincie beschikbaar gesteld om initiatieven te ondersteunen die leiden tot duurzame sociale structuurversterking. Vanaf 2018 moeten de eerste resultaten zichtbaar zijn.

20.000 leer-werkplekken

Het uitvoeringsprogramma kent twee grote programmalijnen: het ‘Limburg Werkt Akkoord’ en ‘Sociale innovatie en participatie’, waaronder weer diverse projecten vallen. ‘In het Limburg Werkt Akkoord hebben we ons ten doel gesteld om in tien jaar tijd 20.000 leer-werkplekken in Limburg te realiseren, waarvan 8.000 in deze coalitieperiode.’ Het in gang zetten van een beweging is het belangrijkste doel van de tweede grote programmalijn; sociale innovatie en participatie. ‘Een beweging van samenwerking tussen verschillende partijen in met name het zorgveld, om nieuwe initiatieven op touw te zetten. Dat klinkt nog heel abstract, maar het is ook echt een zoektocht, een proces naar een resultaat dat je nog niet duidelijk kunt formuleren’, erkent Van Rijnsbergen.

Positieve gezondheid

Binnen deze programmalijn worden de Limburgse proeftuinen voor positieve gezondheid als pareltjes genoemd. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar gezondheid in de enge zin van het woord (bloeddruk, hartslag, ect), maar ook naar arbeidsgeschiktheid en welbevinden én naar iemands sociaal kapitaal (vertrouwen in de medemens, sociale netwerken en saamhorigheid). Als op een van die onderdelen de balans zoek is, moet op dat betreffende terrein actie worden ondernomen.

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nr 19 van deze week