Helft grote gemeenten vergoedt kosten geslachtswijziging BRP niet

Een op de drie grote gemeenten verstrekt online geen informatie over de mogelijkheden en kosten in verband met het wijzigen van je geslacht in de Basisregistratie Persoonsgegevens (BRP). Het wijzigen van het geslacht is belangrijk voor transgender en intersekse personen. Dankzij de wijziging sluit het geregistreerde geslacht aan bij hoe iemand zich identificeert. In meer dan de helft van de dertig grootste gemeenten moet je zelf de vereiste deskundigenverklaring betalen, voor het aanvragen van een nieuw identiteitsbewijs moeten transgender personen zelfs in 60 procent van de gevallen opdraaien. Dit blijkt uit een inventarisatie door Binnenlands Bestuur.

‘Het zou duidelijk moeten zijn of gemeenten de kosten vergoeden’

Transgendernetwerk

Informatietekort

Dat veel grote gemeenten geen of weinig informatie verstrekken over de mogelijkheden om je geregistreerde geslacht te wijzigen, komt belangenorganisatie Transvisie bekend voor. ‘Uit onze inventarisatie weten we dat de informatievoorziening op de website van gemeenten sowieso heel erg tekortschiet’, zegt een woordvoerder. ‘Bij kleine gemeenten heeft dit vaak nog niet gespeeld, of zo minimaal dat ze zich niet geroepen voelen om iets erover te schrijven’. Een woordvoerder van Transgendernetwerk, dat zich bezighoudt met de maatschappelijke omstandigheden van transgender personen, laat weten dat gemeenten informatie over de wijzigingsprocedure moeten delen. ‘Het zou duidelijk moeten zijn of gemeenten de kosten vergoeden of welke regelingen, zoals bijzondere bijstand, er anders beschikbaar zijn voor een gedeelte van de kosten’.

Gemeenten die wel informatie delen op hun website, willen vaak dat burgers langskomen om de registratie te wijzigen. Dat kan soms ook een drempel vormen, omdat je voor de wijziging niet naar de gemeente waar je woont, maar naar je geboortegemeente moet. Maar dat is niet nodig, zegt Transvisie. ‘Dit soort wijzigingen kunnen altijd digitaal worden doorgevoerd. Als een gemeente zegt dat dat niet kan, moet je gewoon doorpushen.’

Deskundigenverklaring

Hoewel de wijziging van de BRP zelf gratis is, moeten transgender personen daarvoor wel een deskundigenverklaring laten zien. Een fel bediscussieerd wetsvoorstel dat de verplichte verklaring wil afschaffen, werd onlangs controversieel verklaard. Bij het Genderteam van het Amsterdam UMC, waar veel transgender personen naartoe gaan, betaal je voor een deskundigenverklaring in totaal 315 euro. Zorgverzekeraars vergoeden deze kosten niet.

Door de wijziging van je geslacht in de BRP, zijn daarnaast identificatiemiddelen niet meer geldig. Kosten daarvoor variëren van ongeveer vijftig euro voor een rijbewijs (zonder spoed) tot 130 euro voor een paspoort (met spoed). De totale kosten kunnen oplopen tot ruim 650 euro. De kosten kunnen een drempel vormen voor transgender personen die hun geslachtsregistratie willen wijzigen. Daar komt bij dat transgender personen vaak een afstand tot de arbeidsmarkt hebben, zegt een woordvoerder van Transvisie. Dat maakt het niet makkelijker om een bedrag van honderden euro’s paraat te hebben.

De grote verschillen tussen gemeenten zorgen voor ‘willekeur en ongelijke behandeling’

Hoge kosten

Ook Transgendernetwerk hoort regelmatig klachten over de hoge kosten voor de deskundigenverklaring. Het netwerk ziet dat mensen door de hoge kosten soms wachten met het laten wijzigen van hun geslacht in de BRP. Het is wat de organisatie betreft onterecht dat de kosten die je moet maken vanwege de BRP-wijziging afhankelijk zijn van je geboorteplaats. De grote verschillen tussen gemeenten zorgen voor ‘willekeur en ongelijke behandeling’, zegt Transgendernetwerk.