Ondersteuning gemeente belangrijk na partnerverlies

Gemiddeld verliezen elke dag zes vaders en moeders met minderjarige kinderen hun partner. Om te onderzoeken hoe gemeenten mensen die op relatief jonge leeftijd een partner verliezen het beste kunnen ondersteunen werd in Zwolle anderhalf jaar lang de pilot Steun na partnerverlies gehouden. Maatwerk en steun dichtbij huis blijken broodnodig.

Maatschappelijke bewustwording

Mensen die hun partner verliezen blijven vaak ontredderd achter. Het besef van die grote impact zette het ministerie van SZW, de gemeente Zwolle, Stichting De Jonge Weduwe en welzijnsorganisatie WijZ ertoe aan een pilot op te starten die naast hulp aan directe nabestaanden maatschappelijke bewustwording op gang moest brengen bij ambtenaren, onderwijsprofessionals en werkgevers. Op bewustwordingsbijeenkomsten leren mensen hoe te reageren op werknemers, ouders of leerlingen die iemand verliezen. Enkele zaken die aan de orde kwamen waren de wenselijkheid van toekenning van rouwverlof en het belang van nuances in de bejegening van nabestaanden door overheidsinstanties.

Praten over verdriet
De twee andere doelen van de pilot waren het leren van nabestaanden wat nodig is en hen samen met en mede door lotgenoten terug in balans te laten komen en ruimte te scheppen om te werken en weer deel te nemen aan de maatschappij. De zelfredzaamheid van de nabestaande stond daarbij voorop. De behoefte van nabestaanden bleek vooral te bestaan uit praten over het verdriet en regelen van praktische zaken. In de pilot benaderde de gemeente nabestaanden met het ondersteuningsaanbod: onder meer een kennismakingsgesprek en toewijzing van een eigen vrijwilliger.

Koppeling aan vrijwilligers

Afhankelijk van de behoefte van nabestaanden kunnen vrijwilligers langere tijd gesprekken voeren en meehelpen met het regelen van praktische zaken. Tijdens de hele proef werd uitgegaan van de inzet van vrijwilligers waar dat mogelijk is en van beroepskrachten waar noodzakelijk. Nabestaanden bleken eerst vaak terughoudend te zijn om ondersteuning te accepteren, maar wilden later wel. Dat bleek waardevol, want ze wilden hun verhaal kwijt, maar het op een gegeven moment met vrienden ook over andere dingen kunnen hebben. Daar kan een vrijwilliger of een vakkracht bij helpen. Met 45 nabestaanden is persoonlijk en vaak langdurig contact. Tien van hen zijn aan een vrijwilliger gekoppeld. Belangrijkste hulpvragen lagen in problemen met de eigen familie of die van de partner en in het gebrek aan sociale contacten.

Gemeentelijke ondersteuning belangrijk

Het rapport biedt inzicht in wat helpt om een rouwproces aan te kunnen, welke factoren juist niet helpen en praktische tips over behoeften van nabestaanden. Het blijkt dat maatwerk, steun dichtbij huis door een luisterend oor, praktische adviezen en respect voor verdriet broodnodig zijn voor mensen die een partner verliezen. De pilot en persoonlijke verhalen laten volgens staatssecretaris Jetta Klijnsma zien hoe belangrijk het is steun te krijgen na het verlies van een partner. Zij roept andere gemeenten op hun voordeel te doen met de resultaten en praktische tips. ‘Het is ontzettend belangrijk om mensen die te maken hebben met zo’n groot verlies, en vaak met jonge kinderen achterblijven, te ondersteunen, zodat ruimte ontstaat om te rouwen en het leven weer op te pakken.’