Fictie
Romanschrijvers weten: de werkelijkheid overtreft altijd de fantasie. Zaken waarvan je in je stoutste dromen niet aan denkt, gebeuren in de werkelijkheid wel. In de Haagse politiek is eigenlijk het omgekeerde aan de hand.
Daar is de fictie grimmiger en grauwer dan de werkelijkheid. Dat is op alle vlakken terug te vinden. Neem nu de discussie over het PGB. Het kabinet neemt op basis van cijfers (de fictie) draconische bezuinigingsmaatregelen. Terwijl dat niet zo draconisch hoeft om dat er jaarlijks behoorlijk wat geld overblijft dat niet wordt gebruikt (de werkelijkheid), zo heeft het College van Zorgverzekeraars uitgezocht. PGB houders houden gemiddeld tien procent van hun budget over.
Een slimme econoom zal opmerken dat dit nu eenmaal het verschil is tussen begroting en realisatie. De begroting is een verwachting. De realisatie, in de vorm van de jaarrekening bevat de harde cijfers.
De neiging in de politieke arena om alles net een tandje erger te maken dan het in werkelijkheid is, is op meer plekken terug te vinden. Wat te denken van een voormalige PvdA fractievoorzitter die een vurig pleidooi hield voor behoud van de koopkracht van de minima. Maar zich in een interview wel afvroeg hoe het kon dat de winkelstraten afgeladen zijn met winkelend publiek en de wegen vol zitten met auto ’s met caravans, op weg naar de vakantie? Zijn Haagse fictie van grote armoede in Nederland strookte niet met de werkelijkheid die hij op straat waarnam.
Ander voorbeeld: op basis van de grove discussies in de Tweede Kamer tussen politici van verschillende partijen, zou je vermoeden dat ze elkaar behoorlijk haten. Maar hoe is dat te rijmen met het feit ze na afloop van het debat gezamenlijk een borrel gaan drinken en hartelijk lachen om elkaars boutades?
Het CPB rekent veel voorstellen door en bekijkt dan wat de effecten ervan zijn in 2040. Dat is dertig jaar verder, en daarom alleen al onzin. Want niemand kan een zinnige voorspelling doen over de wereld van 2040. Waarom gebeurt dit dan toch? De achterliggende reden is dat daarmee de effecten van welke maatregel dan ook, met dubbele cijfers geschreven kunnen worden. Voorbeeld is natuurlijk de groei van de Wajong. Om duidelijk te maken dat de groei van de Wajongers een probleem leek te worden, moest het CPB de huidige groei doortrekken tot 2040 om er een probleem van te maken dat serieus genomen werd in de Haagse politiek.
Er is dus sprake van een patroon: politici maken de zaken allemaal net een graadje erger dan het in werkelijkheid is. Voordeel is dat de media het snel oppakken. Nadeel is dat het weinig meer met de realiteit te maken heeft. En dat nog maart weinig kiezers zich herkennen in de problemen die politici zeggen op te lossen. PGB? Wat is nu het echte probleem?
Paul Lensink
Een slimme econoom zal opmerken dat dit nu eenmaal het verschil is tussen begroting en realisatie. De begroting is een verwachting. De realisatie, in de vorm van de jaarrekening bevat de harde cijfers.
De neiging in de politieke arena om alles net een tandje erger te maken dan het in werkelijkheid is, is op meer plekken terug te vinden. Wat te denken van een voormalige PvdA fractievoorzitter die een vurig pleidooi hield voor behoud van de koopkracht van de minima. Maar zich in een interview wel afvroeg hoe het kon dat de winkelstraten afgeladen zijn met winkelend publiek en de wegen vol zitten met auto ’s met caravans, op weg naar de vakantie? Zijn Haagse fictie van grote armoede in Nederland strookte niet met de werkelijkheid die hij op straat waarnam.
Ander voorbeeld: op basis van de grove discussies in de Tweede Kamer tussen politici van verschillende partijen, zou je vermoeden dat ze elkaar behoorlijk haten. Maar hoe is dat te rijmen met het feit ze na afloop van het debat gezamenlijk een borrel gaan drinken en hartelijk lachen om elkaars boutades?
Het CPB rekent veel voorstellen door en bekijkt dan wat de effecten ervan zijn in 2040. Dat is dertig jaar verder, en daarom alleen al onzin. Want niemand kan een zinnige voorspelling doen over de wereld van 2040. Waarom gebeurt dit dan toch? De achterliggende reden is dat daarmee de effecten van welke maatregel dan ook, met dubbele cijfers geschreven kunnen worden. Voorbeeld is natuurlijk de groei van de Wajong. Om duidelijk te maken dat de groei van de Wajongers een probleem leek te worden, moest het CPB de huidige groei doortrekken tot 2040 om er een probleem van te maken dat serieus genomen werd in de Haagse politiek.
Er is dus sprake van een patroon: politici maken de zaken allemaal net een graadje erger dan het in werkelijkheid is. Voordeel is dat de media het snel oppakken. Nadeel is dat het weinig meer met de realiteit te maken heeft. En dat nog maart weinig kiezers zich herkennen in de problemen die politici zeggen op te lossen. PGB? Wat is nu het echte probleem?
Paul Lensink
Momenteel gebeurt er in "Den Haag" hetzelfde als in Het Oneindige Verhaal (Michael Ende): de fictie, en dus de werkelijkheid, wordt aangevreten door de steeds verder oprukkende, witte schimmel van het NIETS, waardoor er steeds minder van overblijft. De wereld van politici wordt steeds kleiner.
Daar helpen de ééndimensionale extrapolaties van het CPB niet tegen.
Ondertussen gebeurt er buiten "Den Haag" van alles. Wat gaat er gebeuren als die twee planeten elkaar ooit gaan ontmoeten? Melancholia?