Vijfhonderd banenafspraak-plekken verloren in crisis

Het aantal banen voor mensen met een arbeidsbeperking is het afgelopen kwartaal met bijna vijfhonderd gedaald. Dat lijkt een bevestiging van de angst die al langer speelde, dat de coronacrisis de groei van dit soort banen zou remmen. Toch vindt aanjager Aart van der Gaag het beslist 'geen dramascenario'.

Onder druk
De Banenafspraak, een jarenlange ambitie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om banen te creëren voor mensen met een arbeidsbeperking, lijkt door de coronacrisis onder druk te staan. In het tweede kwartaal van 2020 gingen er 496 banen voor deze doelgroep verloren, meldt het UWV vandaag. Dat ligt in lijn met een voorspelling die een alliantie van uitzenders, sociale werkgevers, trainingsbureaus en re-integratiebedrijven eerder dit jaar deed. De groep waarschuwde dat de banen van mensen met een arbeidsbeperking extra kwetsbaar zijn voor economische schokken, en dat de doelgroep dus verhoogd risico loopt op baanverlies.

Roet in het eten
Het is voor het eerst sinds de start van de Banenafspraak, in 2015, dat het aantal banen voor mensen met een arbeidsbeperking is gedaald - afgezien van dalingen tussen het vierde en het eerste kwartaal, waar de groei vanwege seizoenschommelingen altijd lager is. Tussen medio 2015 en eind 2019 is het aantal banen dat meetelt voor de Banenafspraak in vrij stabiel tempo gegroeid tot 61.792. In het eerste kwartaal van 2020 daalde dat getal al fors. In het tweede kwartaal van 2020, dat plaatsvond middenin de eerste coronagolf, viel het totaal terug naar 58.267. Daarmee is het niet ondenkbaar dat de coronacrisis roet in het eten gooit van het uiteindelijke streven van de Banenafspraak: het realiseren van 125.000 banen vóór 2026.

Geen dramascenario
Toch blijft Aart van der Gaag, aanjager van de Banenafspraak, positief gestemd. In het begin van de coronacrisis was dat nog anders, reflecteert hij: 'Ik was somber. Ik had dramascenario's in mijn hoofd. We zijn zeven maanden verder en ik sta er echt anders voor.' De UWV-cijfers vindt hij dan ook geen dramascenario. Hij wijst op een onderzoek waaruit blijkt dat slechts zes procent van de inclusieve werkgevers verwacht aan het einde van het jaar minder Banenafspraak-werknemers in dienst te hebben. 'De kern van de inclusieve beweging blijft gewoon doorgaan.'

Cultuur
Van der Gaag doet de uitspraken op maandagochtend, tijdens een online evenement ter viering van het begin van de Week van de 1000 voorbeelden, een initiatief om inclusief werkgeverschap in het zonnetje te zetten. Volgens Van der Gaag is de realisatie van Banenafspraak-plekken vóór de coronacrisis niet alleen maar toe te dichten aan de economische voorspoed van de afgelopen jaren. Volgens hem is er in het bedrijfsleven een cultuur ontstaan van ondernemers die vanuit intrinsieke overtuiging aan inclusiviteit willen werken. Ook staat hij stil bij het aantal mensen dat sinds de nulmeting een baan heeft gekregen: die groep past samen niet eens meer in Feyenoord-stadion De Kuip.

Beter bestand
De UWV-cijfers suggereren dat het verlies van banen tussen het eerste en tweede kwartaal van 2020 vooral de particuliere sector trof. Sterker nog: het aantal banen in de publieke sector nam zelfs toe. Hoewel de overheid de laatste jaren achterliep op de markt als het gaat om het realiseren van Banenafspraak-plaatsen, lijkt de publieke sector dus beter bestand tegen de economische schokken van de coronacrisis. Kanttekening hierbij is dat de huidige cijfers de banen via een uitzendcontract of detachering nog niet uitsplitsen naar sector. Hoe de verdeling precies in elkaar zit, zal moeten blijken uit de officiële jaarlijkse meting van het ministerie van SZW.