Artsen aan kabinet: ‘Versterk bestaanszekerheid’

Armoede leidt tot ernstige gezondheidsproblemen, signaleren artsen in een open brief aan de regering. Ze roepen het rijk op om meer werk te maken van bestaanszekerheid om de gezondheid van Nederlanders te verbeteren. Het recht op voldoende besteedbaar inkomen zou wettelijk geborgd moeten worden.

De brief, gericht aan minister Schouten (Armoedebeleid, ChristenUnie) en staatssecretaris Van Ooijen (Volksgezondheid, ChristenUnie), is een initiatief van artsenfederatie KNMG en is ondertekend door verschillende (zorg)organisaties, hoogleraren en bestuurders. Ook Leonard Geluk, directeur van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) zette zijn handtekening.

Symptoombestrijding

‘Dagelijks zien artsen en andere professionals mensen in hun spreekkamer met gezondheidsproblemen waarvan de oorzaken en oplossingen buiten het medische domein liggen’, schrijven de initiatiefnemers. Vaak kunnen dokters dan niet meer dan symptoombestrijding doen.

‘Artsen schrijven slaappillen voor aan wie wakker ligt vanwege een baan die op de tocht staat. Of een puffer voor een kind met astma veroorzaakt door een schimmelig huis. Wie voortdurend ieder dubbeltje moet omdraaien, kan in de supermarkt niet anders dan kiezen voor de goedkoopste optie, wat vaak ook de ongezondste is. Als artsen zien wij deze mensen op het spreekuur met knieproblemen door overgewicht. Voor artsen en andere professionals voelt dit soms als dweilen met de kraan open.’

Ongelijk

Leefstijl en de sociale en fysieke omgeving bepalen voor bijna 70 procent de gezondheid van mensen, stellen de briefschrijvers. De impact van medische zorg is slechts 11 procent. Bovendien zijn de kansen op een gezond leven ongelijk verdeeld: mensen met een lagere sociaal-economische positie leven gemiddeld acht jaar korter. ‘Het vergroten van de kans-gelijkheid vanuit een gezonde sociaal-economische basis is de sleutel tot een gezonder leven voor iedereen’, concluderen de auteurs van de brief.

Wettelijk geborgd

Daarvoor is een versterking van de bestaanszekerheid nodig, stellen de artsen. ‘Er worden al veel maatregelen getroffen om de bestaanszekerheid te verbeteren, maar helaas met te weinig effect.’

Ze stellen een aantal oplossingsrichtingen voor. Zo zou het recht op ‘een stabiel en voldoende besteedbaar inkomen’ wettelijk geborgd moeten worden. Ook moet beleid met ervaringsdeskundigen worden ontwikkeld. ‘We moeten niet oordelen over de keuzes die mensen maken vanuit armoede, maar de vraag stellen waarom ze die keuzes maken. Kijk lokaal wat er nodig is en ga gezamenlijk aan de slag in de wijk. Hiermee brengen we ook de menselijke maat terug en het zo nodige vertrouwen in de overheid.’

Minimumloon

Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) deed onlangs onderzoek naar de gezondheidseffecten van het verhogen van het minimumloon. De conclusie: op de korte termijn heeft een verhoging van het inkomen weinig positief resultaat. Om de gezondheid structureel te bevorderen, is langduriger en breder beleid nodig, stelt het SCP.