Vier op tien gemeenten verkiezen aardgasloze nieuwbouw

Grootste opgave voor gemeenten bij verhoging van het aantal nieuwbouwwoningen zonder aardgasaansluiting is het oplossen van technische en organisatorische knelpunten in binnenstedelijke locaties en in de bestaande voorraad. Dat blijkt uit een nulmeting in het rapport Aardgasloos nieuwbouw van RIGO Research en Advies. Bijna vier op de tien gemeenten hebben inmiddels voor aardgasloze nieuwbouw gekozen.  

Nulmeting

Wat is de huidige stand van zaken in de aardgasloze nieuwbouw? Een nulmeting onder alle gemeenten moest uitsluitsel geven op deze vraag van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Uiteindelijk konden 212 gemeenten die vraag met cijfers onderbouwen, de anderen monitoren dit simpelweg (nog) niet. In totaal zijn er in Nederland vorig jaar 62.000 nieuwe woningen gebouwd. 35 procent van de geënquêteerde gemeenten heeft in 2017 aardgasloze woningen opgeleverd. Een kwart daarvan weet niet wat het precieze aandeel of aantal was.

Kennis niet centraal geregistreerd
Kennis over aardgasloos bouwen is in gemeenten vaak op projectniveau aanwezig, maar wordt nog niet altijd centraal geregistreerd. Daardoor is het kwantificeren van plannen en aantallen woningen op gemeenteniveau niet altijd mogelijk. Van de gemeenten die aantallen wel bijhouden varieert het aandeel sterk. In Almere en Purmerend waren bijna alle nieuwe woningen aardgasloos, met name stadsverwarming was het alternatief. In andere gemeenten was dat slechts bij een of enkele projecten zo. 

Stadsverwarming

Van de gemeenten die nieuwbouw zonder aardgasaansluiting registreren is 37 procent van de nieuwe woningen in 2017 aardgasloos opgeleverd. In de Randstad en de regio Eindhoven is dat 42 procent. Daarnaast weet 41 procent dat niets gasloos is opgeleverd in 2017 en van de gemeenten in de Randstad en de regio Eindhoven 47 procent. Stadsverwarming en warmtepomp komen overigens als alternatieve bron voor verwarming relatief vaak voor bij woningen die in 2017 aardgasloos zijn opgeleverd. Dat komt vooral door relatief grote projecten in Almere, Lelystad, Arnhem en Den Haag. 

Weinig overzicht

In bijna 40 procent van de gemeenten is al een besluit genomen om in de toekomst te kiezen voor volledig aardgasloze nieuwbouw. In gemeenten in de Randstad en in de regio Eindhoven is dat 54 procent. In de overige 60 procent van de gemeenten staat het onderwerp aardgasloos bouwen “op de agenda”. In 2017 zijn in Nederland 70.000 vergunningen afgegeven voor nieuw te bouwen woningen, maar opvallend veel gemeenten hebben geen zicht of dit aardgasloze woningen zijn. Slechts de helft van de gemeenten met een overzicht (24 van de 48) geeft aan hoeveel woningen aardgasloos zijn vergund. Van het totaal aantal woningen waarvoor in 2017 een bouwvergunning is afgegeven was een derde een aardgasloze woning.

Winst uit zachte plannen

Naar verwachting wordt in de toekomst ruim de helft van de nieuwbouw aardgasloos opgeleverd. Voor maar een klein deel daarvan is al een bouwvergunning verleend. Voor die vergunde woningen is het lastig om de beslissing voor aansluiting op het gasnet terug te draaien. Uit “zachtere” plannen kan de meeste winst worden gehaald. Gemeenten, waaronder de G4 en Eindhoven, willen graag in die plannen zorgen voor een groot aandeel aardgasloze woningen. Knelpunten zijn er op technisch (alternatieve bron, netwerk) en organisatorisch (samenwerking, planning, onderhandelingen) vlak. Die spelen vooral een rol op (kleinere) binnenstedelijke locaties en in bestaande voorraad. Gunstige ontwikkeling is dat de markt uit markttechnische oogpunt ook kiest voor aardgasloze nieuwbouw.