Een gezonde stad is een gezamenlijke verantwoordelijkheid

Op donderdag 9 november kwamen ruim 200 professionals van verschillende vakgebieden samen in het Eindhovense Evoluon om kennis te delen en elkaar te inspireren op het gebied van de gezonde stad van de toekomst. Het Healthy Urban Future Event zette bestuurders van publieke organisaties, beleidsmakers, projectontwikkelaars, woningcorporaties, zorginstellingen en gezondheidsorganisaties aan tot denken en tot discussie. “Wij weten zelf ook nog niet precies wat onze rol is in die gezonde stad van de toekomst”, erkenden bestuurders van Antea Group Rob van Dongen en Menno Smits. “Maar één ding weten we zeker: we hebben elkaar nodig.”

De gouden samenwerkingsstrategie van Pieter van den Hoogenband

Keynote spreker Pieter van den Hoogenband is een van ’s werelds bekendste zwemkampioenen. Tijdens zijn presentatie trok hij veel parallellen tussen topsport en de ontwikkeling van de stad van morgen. Aan de basis van een Olympische zwemtitel staat volgens Van den Hoogenband “een team van experts uit allerlei niet voor de hand liggende disciplines”, want “succes moet goed worden georganiseerd”. Dat gaat ook op voor een succesvolle ontwikkeling van onze openbare ruimte. De drievoudig goudenmedaillewinnaar stelde dat hij zijn prestaties naar een hoger level bracht door “van hard trainen over te stappen op gedisciplineerd samenwerken”, “te blijven innoveren en te leren van anderen”. Van den Hoogenband onderstreepte het belang van een gezonde, inspirerende en initiatiefrijke stad en gaf zijn toehoorders het advies mee om vitaal en vooral nieuwsgierig te blijven.

Topsessies en werksessies

Acht werksessies en twee topsessies boden de deelnemers alle ruimte zich te verdiepen in thema’s als gezonde gebouwen, urban recreation, studenten als toekomstige stedenbouwers, de Brabant Health Deal en het zorgvastgoed van morgen. De eerste topsessie stond in het teken van de stelling ‘gezondheid verdient een centrale plek in stedelijke ontwikkelingen’. Dr. Leendert van Bree, verbonden aan de Universiteit van Utrecht, noemde de gezonde stad de ‘next economy’ en relevant voor elk denkbaar beleidsdomein. Het bevorderen van gezondheid en welzijn vraagt om een ‘gezondheid-ingerichte leefomgeving’ en om een gedragsverandering. ‘Health deals’ zijn de nieuwe ‘Green deals’. Van Bree: “Gezondheid, welzijn en kwaliteit van leven dienen als duurzame uitgangswaarden te worden meegenomen bij modern omgevingsbeleid, óók onder de nieuwe Omgevingswet.”

Gamechanger Omgevingswet

Een echte gamechanger in de aanloop naar de Omgevingswet is volgens Robert Forkink van Antea Group het project Habisense. Ofwel het ‘zesde zintuig voor en door smart citizens’. Habisense, in feite een kastje tjokvol sensoren, verzamelt functionele en emotionele data over de omgeving en het welzijn van bewoners. “Die informatie helpt je om op individueel niveau beslissingen te nemen die je gezondheid en welbevinden ten goede komen. Habisense helpt ook gemeenten, want die zijn volgens de Omgevingswet straks aansprakelijk wanneer de normen op het gebied van bijvoorbeeld luchtkwaliteit en geluid worden overschreden.”  

Healthy mobility

De topsessie Healthy mobility maakte inzichtelijk dat data, the internet of things, drones, zelfrijdende auto’s en elektrische vervoersmiddelen de kernwoorden zijn voor de duurzame infrastructuur in en rondom de stad. Een innovatieve inrichting van de weg zal deze veiliger maken en tegelijkertijd zorgen voor een natuurlijke en gezondere leefomgeving. Om een gedragsverandering bij de weggebruiker teweeg te brengen, wordt een individuele benadering van verkeersdeelnemers doorslaggevend. Denk daarbij aan de inzet van social media en slimme verkeerslichten die ouderen ruimer de tijd geven om veilig over te steken. Maar ook ‘snelle e-bikers’ groen licht geven waar het kan. En wie van A naar B wil, krijgt in de toekomst niet per definitie de snelste route te zien op zijn GPS, maar de route die de minste hinder oplevert voor de omgeving.

De stad van de toekomst volgens Richard van Hooijdonk

“In 2016 geloofde nog bijna niemand in zelfrijdende auto’s. Nu is de hele zaal ervan overtuigd dat ze er komen”, aldus keynote spreker Richard van Hooijdonk. Hij ziet technologie als hét fundament voor een duurzame en gezonde stad. Van Hooijdonk voorspelt dat in 2050 nagenoeg iedereen in steden woont. Dat levert onherroepelijk vraagstukken op als het gaat om mobiliteit, gezondheid en veiligheid. “Dankzij technologie komen er veel kansen en nieuwe businessmodellen aan. We krijgen betere gezondheidszorg, meer en eerlijker verdeelde welvaart, mooiere steden, minder mensen die overlijden door ongelukken”, aldus de trendwatcher en futuroloog, die onlangs nog een chip in zijn eigen arm liet implanteren. Van Hooijdonk: “We moeten aan de slag en samen gaan experimenteren. De enige manier om te kunnen veranderen is dat we ter discussie stellen wat we gewend zijn. Als we samenwerken, juist met partners die ver van ons vandaan lijken te staan, komen we een heel eind.”

Aldus Hans Verhoeven, Programmaleider Milieu en Gezonde Stad, Gemeente Eindhoven.