Geen eigen provinciaal beleid met Brexitmiljoenen

Er komt geen regionale of provinciale analyse voor de inzet van de BAR, de Brexit Adjustment Reserve. De 886 miljoen die uit Brussel komt als Brexitcompensatie gaat naar directe schade in sectoren en bij overheden. Dat betekent dat provincies er geen eigen beleid mee kunnen voeren, wat in ieder geval de provincie Flevoland wel wil.

Schade

Het kabinet antwoordt op vragen van VVD-Kamerlid Roelien Kamminga dat het geld in Nederland naar de visserijsector, andere sectoren en overheden gaat met direct aantoonbare schade. Kamminga had gevraagd hoe sectoren en partijen, zoals de provincies, betrokken worden bij de uitvoering van het fonds.

Ondersteuning 

De verordening die in Brussel is uitonderhandeld tussen Europees Parlement en lidstaten, stelt dat het geld bedoeld is voor ondersteuning van lidstaten, regio´s en sectoren die door de Brexit het hardste geraakt zijn. ´Daarom ontkomt het kabinet er niet aan om ook naar de provincies te kijken´, zegt een bron in Brussel. ´Dat staat ook in de laatste versie van de verordening.´

Nieuwe situatie

Voor het kabinet staat centraal, dat kosten van private en publieke actoren alleen vergoed worden als die direct gerelateerd zijn aan de Brexit. Het kabinet schrijft dat het hierbij niet gaat om het compenseren van schade in de vorm van bijvoorbeeld omzetverlies, maar om de kosten die zijn gemaakt ter aanpassing aan de nieuwe situatie. Deze kosten moeten binnen de referentieperiode van 1 januari 2020 tot 31 december 2023 vallen.´

Vangstrechten en IT

Het kabinet wil de regeling langs drie sporen inzetten. Ten eerste is dat een visserijspoor. Die sector wordt inderdaad hard geraakt: 35 procent van de vis tussen 2009 en 2015 kwam uit Britse wateren en bij haring is dat zelfs 82 procent. Gedeputeerde Rijsberman van Flevoland wil bijvoorbeeld daarom de haven op Urk voor een breder gebruik dan voor vis herinrichten. Het tweede spoor is een regeling voor het bedrijfsleven. 8 procent van onze goederen gaat naar het VK en 12 procent van onze diensten. Het derde spoor betreft een mechanisme van de gemaakte publieke kosten, schrijft het kabinet. ´Met de eerste twee sporen kunnen bijvoorbeeld vissers die vangstrechten hebben verloren en bedrijven die hun IT-systemen hebben aangepast aan de nieuwe douaneprocedures tegemoet worden gekomen. Met het derde spoor kunnen overheden die aan Brexit gerelateerde kosten hebben gemaakt voor bijvoorbeeld aanpassingen in de infrastructuur of voorlichting, ondersteund worden.´

Rol voor RVO 

Om deze drie sporen vorm te geven, gaan de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland RVO en de Audit Dienst Rijk een belangrijke rol spelen in het beoordelen van de aanvragen, het uitkeren van de middelen en het afleggen van verantwoording aan de EU. Naar verwachting zullen deze regelingen na definitieve besluitvorming in Brussel per januari 2022 operationeel zijn.

Contact

Aanvankelijk was het voor provincies moeilijk om over het geld in contact te komen met het Rijk, zeiden ze. Op 19 juli meldde gedeputeerde Rijsberman van Flevoland op Binnenlandsbestuur.nl dat de provincies nog steeds niet in contact waren met het Rijk. Nu zegt het kabinet inmiddels contact te hebben met het IPO en de VNG, het Huis der Nederlandse Provincies in Brussel en de regio-ambassadeurs, en met branche- en werkgeversorganisaties als VNO-NCW, TLN en EVOFENEDEX. Kamminga vindt het goed dat er oog is voor die partijen. ´Maar het gaat er uiteindelijk natuurlijk om hoe die precieze invulling en afstemming daadwerkelijk plaatsvindt. Ik zal dat dan ook nauwlettend volgen.´

Regio's

Het kabinet wil geen analyse van Brexiteffecten op regionaal of provinciaal niveau maken, want de BAR-systematiek richt zich op de gemaakte kosten door private en publieke actoren in Nederland als geheel. Naar verwachting zal er veel van de BAR gebruik gemaakt worden in regio’s met veel bedrijvigheid met het VK of een forse visserijinspanning, omdat daar de negatieve effecten het grootst zijn, zegt het kabinet. ´Daarmee wordt tegemoetgekomen aan de precieze doelstelling van de BAR als instrument.´