Boekhoudgedrag rijk kost provincies geld

Den Haag moet zich in de Brusselse begrotingsonderhandelingen minder als boekhouder opstellen en beter rekening houden met de investeringen die de EU-gelden opleveren, dus met de inhoud, opgaven en ambities. Die boodschap geven de 12 Nederlandse provincies af aan Eurocommissaris Johannes Hahn van begroting.

De provincies maken zich zorgen om de geldstroom uit Brussel naar de regio´s vanwege de Nederlandse opstelling in de begrotingsonderhandelingen.

Strijd
In Brussel woedt momenteel een keiharde strijd om het budget van de Europese Unie voor de komende 7 jaar en voor 20 februari heeft de voorzitter van de Raad, de Belg Charles Michel een buitengewone vergadering aangekondigd over dat budget. Volgens Michel worden dat ‘zowat de moeilijkste onderhandelingen’, schrijft hij in zijn uitnodiging.

Nederland staat in die onderhandelingen met een kleine minderheid op het standpunt dat het vertrek van nettobetaler Verenigd Koninkrijk de andere lidstaten geen geld mag kosten. Nederland houdt vast aan 1 procent van het bruto nationaal inkomen, de Europese Commissie stelt 1,11 procent voor en het onderhandelingsvoorstel voor de Raad gaat uit van 1,07 procent.

Den Haag is als nettobetaler kritisch over de financiering van Europese fondsen, maar minder geld voor Europese fondsen betekent ook minder geld naar de Nederlandse regio´s, zoals het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO).

EFRO
Over die EFRO-gelden trekken gedeputeerden van Overijssel, Brabant en Flevoland namens de twaalf provincies aan de bel. De Nederlandse provincies zijn bezorgd dat de onderhandelingen over de Europese begroting zich te veel focussen op boekhouden, en te weinig op inhoud, opgaven en ambities, zeggen ze. ‘Als het in EU-verband om de netto betalerspositie van Nederland gaat kunnen en moeten we ook aan de batenknop draaien en ons niet alleen op de afdrachten blindstaren’, vinden de provincies.

Werkgelegenheid
Gedeputeerde Michiel Rijsberman (Flevoland, D66) stelt dat in Nederland de toegevoegde waarde van regionale fondsen nogal eens wordt onderbelicht. ‘Elke Europese euro leidt tot een regionale investering van 3,72 euro in de periode 2014 - 2018. Vooral nieuwe en innovatieve technieken verschenen met dit geld op de markt en met sterke werkgelegenheidsgroei in de regio.’ Volgens Overijssels CDA-gedeputeerde Eddy van Hijum lopen Nederlandse regio’s Europese investeringen in innovatie, banen en groei mis als het budget daalt en er wordt gekort op programma’s.

Rijkelijk laat

Mendeltje van Keulen, lector ‘the changing role of Europe’ aan de Haagse Hogeschool stelt dat de regio’s het inderdaad gaan voelen als het budget kleiner wordt. ‘De taart wordt kleiner en als het aan Nederland ligt, nog kleiner. Omdat Nederlandse regio´s het goed doen in Europa zouden ze dus nog minder kunnen krijgen.’ Maar tegelijk komen de provincies naar haar gevoel rijkelijk laat met hun zorgen. ‘De VNG en het IPO hebben een plek aan tafel bij het bepalen van het kabinetsstandpunt dat al in 2018 is bepaald. Europees succes vergt lange adem; pas op de trom slaan nu de onderhandelingen gaan koken is rijkelijk laat.’

Overigens denkt Van Keulen dat het meeste geld, zoals Den Haag wil, wel naar innovatie en technologische ontwikkeling en toegepast onderzoek moet gaan, en minder naar landbouwsubsidies. Dat is een geluid dat bijvoorbeeld in Brussel op conferenties ook regelmatig opduikt.