EU dekt ook economische gevolgen Oekraïnecrisis

Geld van het coronaherstelplan van de Europese Unie mag door lidstaten ook worden ingezet om de economische gevolgen van de oorlog in Oekraïne te dempen. De giften en leningen uit Brussel kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt om qua energieleveranties minder afhankelijk te worden van Rusland.

Als lidstaten dat willen, dan moeten ze hun RRF-plan aanpassen en opnieuw aan de Europese Commissie voorleggen. Het ligt dan voor de hand dat ze dan al goedgekeurde onderdelen uit hun ingeleverde plan moeten halen. Nederland is overigens het enige EU-land dat zo’n coronaherstelplan nog niet heeft ingediend.

Vergroten veerkracht

Researcher Nils Redeker van de Hertie School of Management in Berlijn wees tijdens een seminar onlangs op de mogelijkheid dat lidstaten een deel van de 807 miljard euro dat beschikbaar is voor het coronaherstel inzetten om de gevolgen van de Oekraïne-oorlog op te vangen.

De Europese Commissie bevestigt desgevraagd dat wijzigingen van de plannen inderdaad mogelijk zijn en dat die wijzigingen dan ook weer langs de wetgevers, het Europees Parlement en de Raad, moeten. ‘Veel plannen bevatten ook al onderdelen om de crisisgereedheid te verbeteren, om de veerkracht te vergroten’, zegt de Europese Commissie in een reactie op Redeker. Dan gaat het bijvoorbeeld om maatregelen burgers te beschermen of om ingrepen in de infrastructuur van de zorgsystemen in lidstaten. Ook bevatten veel plannen al maatregelen grote investeringen in en transformaties van de energiesectoren. Dat is volgens de Europese Commissie bepalend voor het veiligstellen van de energieleveranties in lidstaten.

Humanitaire hulp

De Hongaarse regering gaat al een stap verder, meldt persbureau Reuters. In een brief aan voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie stelt Hongarije dat het EU-fondsen – zowel giften als leningen – uit het herstelplan wil gebruiken voor defensie, humanitaire hulp en grensbewaking. Hongarije heeft vorig jaar een plan ingeleverd voor 7,2 miljard euro aan giften. De regering Orbán heeft in de brief aangekondigd ook te willen lenen. De Europese Commissie houdt het Hongaarse plan tegen omdat het land – net als Polen – niet voldoet aan eisen voor de rechtsstaat.

200 miljard

EU-lidstaten kunnen in Brussel nog leningen aanvragen voor hun herstelplannen, zoals het sneller overstappen op hernieuwbare energie. Voor die leningen heeft de EU nog ruim 200 miljard beschikbaar. Zeven lidstaten hebben voor 166 miljard euro aan leningen aangevraagd. Dat zijn Polen, Roemenië, Portugal, Griekenland, Italië, Cyprus en Slovenië. Griekenland, Italië en Roemenië hebben het maximale deel voor hun land geleend. Leningen aanvragen kan tot augustus 2023. Nederland gaat naar verluidt geen leningen aanvragen. Ons land kan 4,7 miljard ontvangen als het een plan inlevert, als laatste. Dat moet uiterlijk rond de zomer gebeuren.

Het zou volgens de Roemeense christendemocraat Siegfried Mureşan goed zijn voor de burgers van Nederland, als er snel een plan wordt ingeleverd. ‘We hebben geld voor Nederland op de plank’, zegt de Europarlementariër.