Willekeur, intimidatie en cliëntelisme in Gemert-Bakel

Toenmalig wethouder, en huidig fractievoorzitter Harrie Verkampen (CDA) van Gemert-Bakel heeft zich schuldig gemaakt aan valsheid in geschrifte. Dat blijkt uit onderzoek van BING, Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten. In november zei Verkampen nog dat hij opstapt als zou blijken ‘dat ik niet integer heb gehandeld’.

Champignonkwekerij
In november 2009 schreef Verkampen in een brief dat de gemeente een bouwvergunning had verleend aan een champignonkwekerij, terwijl die vergunning helemaal niet was verleend. De brief was opgesteld om het bedrijf te helpen subsidie te verwerven. Deze kwestie is overigens maar een van de vijf dossiers die BING heeft onderzocht. Volgens BING is daarbij ‘meermaals in strijd of op gespannen voet met de Algemene Beginselen van Behoorlijk Bestuur, de Awb, de Gemeentewet en de gedragscodes (voor bestuurders en ambtenaren; BB) gehandeld.

Geloofwaardigheid
BING velt niet alleen een hard oordeel over Verkampen, die bijna 25 jaar wethouder Ruimtelijke Ordening was. In de hele bestuurscultuur en bestuurlijke handelwijze was soms sprake van ‘willekeur, vooringenomenheid en (de schijn van) cliëntelisme. Dit tast de integriteit, de geloofwaardigheid en betrouwbaarheid van het openbaar bestuur aan.’

Ondernemende gemeente
Ook toenmalig burgemeester Jan van Maasakkers wordt niet gespaard. Samen met Verkampen waren ze volgens BING de drijvende krachten achter ‘een ondernemende gemeente’ die regelmatig bewust de grenzen van de wet opzocht of overtrad. De bestuurders deden dat vanuit de gedachte dat anders geen nieuwe ontwikkelingen mogelijk waren. BING noemt dit ‘niet alleen misleidend, maar aantoonbaar onjuist’. De voormalig burgemeester wordt verweten dat hij in verschillende situaties het inzicht en overzicht over de feiten in dossiers had of kunnen hebben, ‘maar heeft nagelaten deze verantwoordelijkheid te nemen’.

Omkoping
In Gemert-Bakel heeft de ‘onvoldoende adequate dossiervorming’ een ‘negatieve invloed’ op de transparantie en controleerbaarheid van besluitvormingsprocessen. Dit geldt ook voor het gronduitgiftebeleid voor bedrijfskavels, inclusief uitgiftecriteria. Wethouders gingen gesprekken aan met externen zonder dat daarvan verslagen werden gemaakt. De bestuurders maakten zich volgens BING daardoor kwetsbaar voor integriteitsrisico’s, variërend van omkoping tot onterechte beschuldiging van bepaald gedrag.

Papieren bestaan
Gedragscodes voor bestuurders en ambtenaren leiden in Gemert-Bakel een papieren bestaan en zitten in de dagelijkse praktijk ‘onvoldoende “tussen de oren”’. De gemeente definieert integriteit op een enge manier als ‘het jezelf niet verrijken’. Volgens BING komt deze visie voor uit de ambtelijke en bestuurlijke cultuur van de ‘afgelopen decennia’ bij de gemeente.

Intimiderend
Uit interviews die BING heeft gehouden blijkt dat Verkampen vaak een doelredenering hanteerde, waaraan de argumenten ondergeschikt werden gemaakt. ‘Door meerdere geïnterviewden is verklaard dat de toenmalig portefeuillehouder geen redenen wilde horen waarom iets niet kon, maar vooral wilde horen waarom iets wél kon (…)’. Daarbij bezondigde hij zich ook aan intimiderend gedrag: handhavingsambtenaren durfden in 2008 niet meer in gesprek met hem.

Lees hier het BING-onderzoek