Martijn Groenleer: globaal en lokaal gaan samen

De COVID19-crisis leidt tot een versnelling van het proces van lokalisering. Dit stelt Martijn Groenleer, hoogleraar bestuurskunde aan Tilburg University en directeur van het Tilburg Center for Regional Law and Governance (TiREG).

In korte minicolleges van ongeveer 8 minuten bespreken hoogleraren bestuurskunde uit Nederland en Vlaanderen wat de corona-crisis betekent voor de bestuurswetenschap en omgekeerd wat de bestuurswetenschap betekent voor het begrip van de crisis en voor handelingsgevolgen.

 Glokalisering

Op het eerste gezicht zou je juist denken dat er sprake is van een toenemende globalisering: Big Tech wint aan invloed, Zoom en MS Teams verbindt mensen wereldwijd. Maar de globalisering gaat hand in hand met een proces van de-globalisering en is daar onlosmakelijk mee verbonden. De vraag naar lokale producten neemt toe, evenals de lokale solidariteit. Wereldleiders zijn prominent aanwezig, maar dit geld ook voor de 25 regioburgemeesters in Nederland. Steden stellen zich onafhankelijk en eigenzinnig op, nemen eigen maatregelen, zoals het aanleggen van extra fietspaden of het inperken van massatoerisme. Maar het is wel opvallend dat de eigen, lokale aanpak van deze steden over vergelijkbare problemen gaat, en tot vergelijkbare antwoorden leidt. Het zijn processen van ‘glokalisering’, waarin de bestuurlijke respons verschil maakt.

Plaatsloos

De COVID-19 crisis confronteert ons wederom met de kwetsbaarheid van de geglobaliseerde economie en samenleving, van complexe productieketens en de internationale verknoping van markten, betoogt Groenleer. Volgens velen zal de crisis tot een proces van de-globalisering leiden. Maar net als bij eerdere wereldwijde crises ligt dat niet voor de hand. De wereld is en blijft, in de woorden van de socioloog Castells, een ‘space of flows’, met een hoge mate van connectiviteit, maar ze is niet ‘plaatsloos’, ze is tevens een ‘space of places’. Het toenemend belang van het lokale en van plaats treedt gelijktijdig op met globalisering, en is er onlosmakelijk mee verbonden.