Het woord is nu aan 566 Statenleden

Bepalend
De schijnwerpers hebben nooit eerder zo fel geschenen op de Eerste Kamer. De nieuwe samenstelling is dan ook bepalend voor het al dan niet uitvoeren van maatregelen die de minderheidscoalitie van VVD en CDA met de PVV als gedoogpartner bedenken. Want hoewel het de kerntaak is van de Senaat om wetsvoorstellen te toetsen op de kwaliteit, doet de politieke kleur van de Senatoren er steeds meer toe.

Verrassend
Juist nu spant de uitslag er om, want op basis van de samenstelling van de nieuwe Provinciale Staten kan de coalitie rekenen op pakweg de helft van de 75 leden tellende Senaat. De rekenmethode voor de zetels is ingewikkeld en daardoor kan een kleine afwijking in het stemgedrag al leiden tot verrassende resultaten. En vooral het gespleten CDA heeft nogal wat critici in de gelederen.

Onafhankelijk
Naast de Statenleden van politieke partijen zijn er ook onafhankelijke Statenleden, die voorheen vaak stemden op de OSF, wat één Senator opleverde. Doordat de OSF is gaan samenwerken met de nieuwe partij 50Plus van Jan Nagel, maakt hij kans op een Senaatszetel. Ook de PVV komt met deze verkiezingen voor het eerst in de Senaat.

Coalitie
Daarnaast is er nog een heel nieuwe eend in de bijt: Ruud Koornstra, die als enige op lijst twaalf staat en zich met duurzaamheid profileert. Als onafhankelijke kandidaat heeft hij in elf provincies ondersteuningsverklaringen weten te verwerven bij de Statenleden. Zondag zei Koornstra in het tv-programma Buitenhof dat hij met vijftien Statenleden sprak die misschien ,,kiezen voor hun geweten en niet voor partijpolitiek’’. Of hij echt in de Senaat komt, is niet zeker, maar hij kan wellicht de coalitie afhouden van een meerderheid. CDA-prominent en criticaster Herman Wijffels heeft Statenleden opgeroepen op Koornstra te stemmen vanwege die groen-rechtse agenda.

Zwevende kiezer
Achter de schermen is de coalitie druk om de neuzen één kant op te krijgen. Onlangs ontstond ophef over een gesprek dat premier Mark Rutte en PVV-leider Geert Wilders in het Torentje hadden met het Zeeuwse Statenlid Johan Robesin. Hij had zich gemeld als zwevende kiezer en Rutte sprak hem als VVD-leider, zo zei hij na afloop. Toezeggingen zijn er volgens hem niet gedaan, maar het is duidelijk dat de opzet is Robesin in het coalitiekamp te krijgen. De oppositiepartijen, die ook hun best doen om een meerderheid te krijgen, spraken er schande van.

SGP
Omdat het niet zeker is dat de coalitie 38 van de 75 zetels haalt, de helft plus één, kijken de VVD, CDA en PVV ook al enige tijd naar de SGP. De orthodox-christelijke partij heeft nu twee Senatoren en kan de balans laten doorslaan naar een meerderheid. De officiele uitslag wordt woensdag bekendgemaakt.