Nijmegen wijst geen vuurwerkvrije zones aan

De gemeenteraad van Nijmegen stemde eind november in met vuurwerkvrije zones in parken en rond kinderboerderijen, begraafplaatsen en natuurgebieden, een voorstel van de Partij voor de Dieren en GroenLinks. Maar het college laat nu weten geen vuurwerkvrije zones aan te wijzen, want er is onvoldoende politiecapaciteit om deze te handhaven. ‘Ervaring leert dat het rustig is in parken.’

Onbetrouwbare overheid
Vuurwerkvrije zones staan in de APV, zegt burgemeester Hubert Bruls, maar anders dan vorig jaar wijst het college ze niet aan. ‘Als we als overheid een maatregel afkondigen die in beginsel voor de burger juridisch bindend is, maar in de praktijk niet uitvoerbaar blijkt te zijn, zetten we de burger op het verkeerde been. Daarmee handelen we als  overheid niet betrouwbaar’, zei hij eerder tegen De Gelderlander. Daarop reageerde fractievoorzitter Michelle van Doorn van de Partij voor de Dieren ‘enorm teleurgesteld’. In dezelfde krant noemde ze het idee om bewustwordingscampagnes te gaan voeren ‘boterzacht’ en ze wijst erop dat vorig jaar in Almere bleek dat vrijwillige vuurwerkvrije zones nauwelijks effect hebben. ‘Veel mensen hebben er helaas lak aan.’

'Zones voegen weinig toe'
In een reactie tegen Binnenlands Bestuur zegt Bruls dat het college vorig jaar drie vuurwerkvrije zones heeft aangewezen, maar dat dit niet veel heeft toegevoegd. ‘Er was niet meer of minder overlast in die zones dan ervoor.’ Daarna is op verzoek van de raad een uitgebreide ronde door de stad gedaan middels een enquête, gesprekken met bewoners, jongeren, politie en welzijnswerkers. ‘Een aanpak van onderop, het organiseren van buurtfeesten en activiteiten en elkaar aanspreken werkt beter dan van bovenaf opgelegde vuurwerkvrije zones’, aldus Bruls ‘De raad was het daar ook mee eens, maar wilde vuurwerkvrije zones in natuurgebieden, begraafplaatsen en kinderboerderijen. Ik heb toen gezegd dat je dan toch van bovenaf vuurwerkvrije zones oplegt op plekken waar het al heel rustig is. In parken zijn nauwelijks klachten. Het Goffertpark of een begraafplaats zou ook een van de laatste plekken zijn die ik dan zou aanwijzen.’

Krapte bij politie en handhaving
Een tweede reden is dat tijdens Oudejaarsnacht ook niet kan worden gehandhaafd in die gebieden, omdat er forse krapte heerst bij politie en handhaving. ‘Tijdens die nacht houden we bronnen klein en werken we flexibel. Het is raar om in het park politiebewaking in te zetten, terwijl er elders van alles aan de hand is. Daarmee geef je ook niet het signaal af van een betrouwbare stabiele overheid. Die zones vallen niet te handhaven en hebben geen prioriteit. Maar ik ben het er wel mee eens dat je moet duidelijk maken dat je op die plekken geen vuurwerk afsteekt. Daar zetten we dus volop op in. Ik heb daar wel vertrouwen in, want het zijn ook al rustige plekken.’ Maar in De Gelderlander noemt Van Doorn ‘onvoldoende politiecapaciteit’ een drogreden. ‘Waarom zijn er anders verkeersregels? Moeten we die dan ook maar afschaffen? Ik vind het meten met twee maten.’ Volgens haar zorgt de juridische afbakening van vuurwerkvrije gebieden er juist voor dat de overheid ook naderhand kan bestraffen. ‘Die mogelijkheid ontneemt het college zichzelf nu.’

Vuurwerkvrije zone stap te ver
Die opmerking van Van Doorn begrijpt Bruls niet. ‘Deze handhavingsprioriteit komt er dan extra bij. De meerderheid was het met me eens dat een extra verbod niet te handhaven is.’ In Nijmegen is nog nooit iemand beboet voor het afsteken van vuurwerk, voegt Bruls toe. ‘Dat moet dan op heterdaad. Je moet het zien. Dat is niet te doen.’ In feite geeft Bruls hiermee ook het signaal af dat vuurwerkvrije zones een stap te ver is voor een gemeente als Nijmegen. ‘Dat geldt voor meer gemeenten. Onze buurgemeenten hebben dezelfde capaciteitsproblemen. Je kunt dan niet normatief vuurwerkvrije zones opleggen. Alleen als er iets gebeurt, ga je erop af. Soms is het echt onrustig, in buitengebieden of in Nijmegen zelf. Alle verloven zijn met Oudjaar ingetrokken. Al zou ik het willen: het kan gewoon niet. Wat beloof je de burger dan zonder handhaving?’ Bruls ziet wel het effect van het vervroegen van de afsteektijden. ‘Daardoor is het gebruik van vuurwerk behoorlijk gedaald. En er is ook minder maatschappelijk draagvlak voor. Ik ben wel optimistisch dat het de goede kant opgaat.’

Landelijk verbod beter handhaafbaar

Persoonlijk is Bruls voorstander van een landelijk vuurwerkverbod. Dat is handhavingstechnisch het meest gemakkelijk. Met vuurwerkvrije zones is het heel lastig om te bepalen waar die eindigen. Wat als iemand buiten de zone een pijl schiet richting de begraafplaats? Met een landelijk verbod, ben je meteen het haasje.’ Gemeenten kunnen ook een totaal vuurwerkverbod afkondigen binnen hun grondgebied, maar daar was dan weer geen draagvlak voor, vertelt Bruls. Een beter scenario is dan dat je alleen naar een vrijwillige vuurwerkvrije zone toegaat als er iets aan de hand is. Ofwel je maakt de hele stad vuurwerkvrij. Dat is beter te doen.’ Maar het tekort aan handhavers blijft dan bestaan. ‘Daarom zeg ik ook tegen de minister: pas op met bijstapelen. Er is een handhavingstekort op allerlei zaken, dus het helpt niet om nog iets extra’s te gaan handhaven. Dat gaat tegen ieders logica in.’