Partijloze burgemeester Noordoostpolder al snel weg

‘Op deze buitengewone grond kan bijna alles groeien’, sluit de partijloze burgemeester Harald Bouman zijn verklaring voor zijn vertrek uit de gemeente Noordoostpolder af na nog geen jaar burgemeesterschap. Groei bleek voor hem niet mogelijk. De reden is volgens hem een groot verschil van inzicht met zijn directe werkomgeving over de wijze waarop hij de gemeente wil besturen.

'Niet vruchtbaar samenwerken'
'Dat staat mij in de weg om op een vruchtbare manier verder samen te kunnen werken.' En dat biedt weer voer voor speculatie. Gaat het hier wederom om de wethouders die van de burgemeester af wilden, zoals in Gennep? Of was het een persoonlijke inschattingsfout van Bouman om vanuit de Groningse gemeente Eemsmond, waar hij wethouder was van Gemeentebelangen, over te stappen naar een andere provincie en nog wel als partijloos burgemeester? Of had de vertrouwenscommissie die over de benoeming gaat anders moeten handelen?

Pas verhuisd
Bouman werd precies een jaar geleden voorgedragen en op 10 december 2018 als burgemeester geïnstalleerd. Pas afgelopen zomer verhuisde hij met zijn gezin naar de gemeente, nadat hij daarvoor bij zijn aantreden uitstel had gekregen. In zijn verklaring zegt Bouman dat een belangrijk deel van de uitdagingen van het burgemeesterschap hem veel energie geven. ‘De vraag of ik de gemeente voldoende recht doe als ik als burgemeester zou blijven heb ik tot mijn verdriet uiteindelijk met nee moeten beantwoorden.’

Verbinder en aanjager
Volgens Bouman heeft ‘de polder’ recht op een burgemeester die samen met zijn directe omgeving de verbindende, aanjagende en representatieve taken op zich kan nemen die de functie van hem vragen. Dat lijkt frappant, want bij zijn voordracht was de vertrouwenscommissie lovend over hem, en ook juist over die specifieke kwaliteiten: ‘Hij beschikt over een goed netwerk, onder meer op het gebied van mobiliteit. Hij kan (inter-)nationaal een goede ambassadeur en aanjager zijn. Dit maakt dat de gemeenteraad toekomst met hem ziet als voortrekker en verbinder voor Noordoostpolder.’

Samenwerken vlotte niet
In zijn nieuwjaarstoespraak was het credo van Bouman: samenwerken, samenwerken, samenwerken. Maar dat wilde kennelijk juist niet vlotten. Bouman bedankt in zijn verklaring inwoners, organisaties, ambtenaren, politie en de veiligheidsregio. Maar raadsleden en wethouders worden niet genoemd. Het college zegt in een korte reactie het besluit van Bouman te respecteren en dat commissaris van de Koning Leen Verbeek de minister over het ontslag zal informeren. Zolang er geen waarnemend burgemeester is, neemt Marian Uitdewilligen (CDA), locoburgemeester en tevens formateur van het huidige college, de taken van Bouman over.

'Organisatie moet veranderen'
Voor fractievoorzitter Bert Jan Aling van ONS Noordoostpolder kwam het vertrek van Bouman als donderslag bij heldere hemel. ‘Blijkbaar is zijn, open en opbouwende, manier van werken hier in de polder niet op vruchtbare grond terecht gekomen. Dit zegt meer over de organisatie waar blijkbaar nodig iets aan zal moeten veranderen’, zegt hij op de Facebook-pagina van zijn partij. ‘ONS dringt aan op een grondig onderzoek naar de vraag hoe dit heeft kunnen gebeuren. Dit onderzoek moet, vanzelfsprekend, niet door de politiek worden uitgevoerd maar worden belegd bij een onafhankelijk onderzoeksbureau.’

'Het schuurde intern'
Ook andere partijen zijn verrast en ontdaan. Bouman deelde zijn vertrek maandag aan het eind van de middag mee aan de fractievoorzitters zonder ruimte te bieden voor vragen. SP-fractievoorzitter Tjitske Hoekstra zegt tegen De Stentor dat ze al eerder had gemerkt dat het ‘intern schuurde’. Zij wil ook een onderzoek naar het ‘verschil van inzicht over het besturen van de gemeente’. ‘Je moet de weg weer vrijmaken voor een nieuwe burgemeester.’ D66 zegt tegen Omroep Flevoland dat de gemeente een vernieuwende bestuurder gaat missen ‘die met een frisse blik tegen de besluitvorming aan keek’. Andere partijen verwijzen naar VVD-fractievoorzitter Ellen Lindenbergh die is aangewezen om namens de raad te spreken.

Besluit respecteren
Ook voor Lindenbergh was het vertrek van Bouman een verrassing. ‘Het is natuurlijk een vreselijk besluit om zo snel na het aantreden al te nemen. Hij moest ‘nee’ antwoorden op de aan hemzelf gestelde vraag. Hij heeft in zijn mededeling tegen ons niet meer gezegd als in zijn verklaring.’ De raad heeft zijn besluit maar te respecteren, vindt Lindenbergh. ‘Ik ga zijn woorden ook niet interpreteren. Ik wacht het proces vanuit de commissaris af. De gemeenteraad gaat natuurlijk over zichzelf en over het bestuur, maar op de vraag wat we nu gaan doen neem ik aan dat de commissaris en de waarnemer antwoord geven.’

'Geen inschattingsfout vertrouwenscommissie'
Volgens Lindenbergh heeft de vertrouwenscommissie in ieder geval geen rol gespeeld in het vertrek van de burgemeester, dus een directe vergelijking met ‘Gennep’ gaat niet op. Ook blijft ze achter het besluit van de vertrouwenscommissie staan om Bouman vorig jaar voor te dragen. ‘Dat was toen de beste kandidaat passend bij de profielschets. Dat was geen inschattings- of beoordelingsfout. In het bedrijfsleven gebeurt het ook wel vaker dat iemand na acht of negen maanden constateert dat het niet werkt.’ Het gesprek met de commissaris is nog niet gepland, net zomin als een raadsvergadering. ‘Daar heb ik nog geen uitnodiging van ontvangen’, aldus Lindenbergh.

'Situatie in toekomst voorkomen'
Voor het eind van deze week of anders begin volgende week komt CvdK Verbeek met een interim-burgemeester van buiten Noordoostpolder op de proppen, zegt zijn woordvoerder tegen Omroep Flevoland. Die laat ook weten dat Verbeek verschillende gesprekken heeft gevoerd met Bouman, maar dat hij over de inhoud daarvan niets wil zeggen. Verbeek gaat snel met de gemeenteraad om tafel om de gebeurtenissen te bespreken. Doel is dan ook om te voorkomen dat een dergelijke situatie in de toekomst weer kan ontstaan. Lindenbergh wil met Verbeek spreken over de verklaring van Bouman, want het is nu nog gissen naar de achtergrond van het vertrek. ‘Maar eerst moeten we het vertrek verwerken. We zijn nog geen 24 uur verder.’