Liefdadigheid als bijproduct

Fairtrade-gemeente, Milleniumgemeente, Serious Ambtenaar en tal van inzamelingacties ter leniging van nood bij humanitaire rampen. Er zijn veel mogelijkheden voor gemeenten om aan ontwikkelingshulp te doen.

Maar steeds meer gemeenten vragen zich af of dit eigenlijk wel tot het taakgebied van het lokale bestuur hoort. De tijd dat gemeenten bij inzamelingsacties standaard de portemonnee trokken, hoort tot het verleden.

De burger betaalt immers al mee aan ontwikkelingshulp via de belasting en via particuliere giften, moet daar nu ook nog een deel van de aan de gemeente betaalde ozb-bijdrage voor worden ingezet? Gemeenten die nog wel geld geven aan hulp bij internationale rampen zoeken daarbij naar raakvlakken met de eigen regio, de eigen bevolking of de eigen lokale economie. Liefdadigheid, prima, maar dan moet de gemeente er zelf wel iets aan hebben.
 

Hetzelfde geldt in grote lijnen voor het initiatief Serious Ambtenaar, dat als goed doel in 2011 werd opgezet. Serious Ambtenaar is een inzamelingsactie waarbij ambtenaren vrije dagen inleveren. Overheidsorganisaties leggen vraagstukken neer bij Serious Ambtenaar. Gespecialiseerde ambtenaren gaan vervolgens twee dagen bij die organisatie werken om aan een oplossing te werken. De overheids­organisatie betalen 5.000 euro per vraagstuk. Inmiddels hebben zich honderden ambtenaren aangemeld in naar verwachting haalt het initiatief dit jaar drie ton op. Al is de inzameling allang niet meer het hoofddoel, maar meer een bijproduct van kennis delen.

Ook steeds meer gemeenten, inmiddels al 37,  tooien zich met de titel Fair Trade-gemeente. Ambtenaren drinken er Max Havelaarkoffie uit Ethiopië en zoeten die met suikerklontjes uit Malawi, allemaal verkregen tegen een eerlijke prijs. En ze proberen lokale ondernemers en maatschappelijke organisaties in de gemeente te stimuleren hetzelfde te doen. Hoofdreden voor ondernemers om zich de Fair Trade-principes eigen te maken is dat klanten tegenwoordig graag producten aanschaffen die duurzaam zijn voor mens en milieu. Dat ze er ook nog een schoon geweten bij krijgen, is natuurlijk mooi meegenomen.

Gemeentelijke goede doelen lijken vooral aan te slaan wanneer het inzamelen van geld een duidelijke relatie heeft met lokale omstandigheden, wanneer liefdadigheid feitelijk het bijproduct wordt van initiatieven die bijdragen aan de positie van de gemeente.
 

Cynisch? Welnee. De gemeente is immers een organisatie gericht op het algemeen nut, en daarmee zelf een goed doel voor de burger.