'Onderzoek rechtsgeldige digitale besluitvorming'

De Vereniging van Griffiers roept de minister van Binnenlandse Zaken op snel te onderzoeken hoe digitale besluitvorming toch rechtsgeldig kan verlopen. In veel gemeenteraden en Provinciale Staten leven door de coronacrisis namelijk zorgen over de continuïteit van vergadering en besluitvorming. Een oplossing zou in digitale besluitvorming kunnen liggen, maar volgens de Gemeentewet en Provinciewet is deze manier van besluitvorming niet rechtsgeldig.

Aanzien lokale democratie in geding
Het hoogstnoodzakelijke kan op korte termijn wel doorgaan, omdat er een mogelijkheid is een extra vergadering uit te schrijven als het quorum niet gehaald wordt, waarbij in de nieuwe vergadering maar een beperkt aantal raads- of statenleden aanwezig hoeft te zijn. Toch is dit voor velen geen goede uitwerking van wat democratische besluitvorming zou moeten zijn, vinden de griffiers. ‘Bovendien is dat niet goed voor het aanzien en het functioneren van de lokale democratie als dit enige maanden zou duren. Essentiele besluitvorming over tal van zaken kan bovendien mogelijk tot stilstand komen.’

Digitale besluitvorming niet rechtsgeldig
In de brief merken de griffiers op dat in veel vergadersystemen die raad en staten gebruiken het al mogelijk is digitaal te overleggen en soms ook te stemmen. Deze beraadslagingen worden via de kanalen van gemeenten en provincies ook gestreamd. De Vereniging van Griffiers inventariseert nu welke methoden en systemen gemeenten en provincies inzetten om de beraadslagingen zoveel mogelijk door te kunnen laten gaan. Ze wijst erop dat besluitvorming een wezenlijk onderdeel is van het functioneren van onze democratie, maar deze op digitale wijze niet rechtsgeldig is. ‘Bovendien zitten er haken en ogen aan, omdat stemmen op afstand vereist dat er een vorm van identificatie van het raad- of statenlid mogelijk is, zoals een digitale handtekening, een irisscan of vingerafdruk.’

Wetswijziging
Om besluitvorming op democratische wijze door te laten gaan willen de griffiers niettemin graag zoveel mogelijk de technische mogelijkheden benutten. ‘Daarom roepen wij u op om op korte termijn te bezien welke wetswijziging nodig zou zijn om digitale besluitvorming rechtsgeldig te kunnen laten verlopen.’ Daarbij staan vereisten van openbaarheid, veiligheid, het functioneren van de lokale democratie met de daarbij behorende inspraakmogelijkheden van burgers uiteraard voorop, aldus de griffiers. ‘En dat alles vanuit het besef dat we juist ook in de huidige omstandigheden goed willen zorgen voor onze lokale democratie.’

De brief van de Vereniging van Griffiers is mede ondertekend door de Nederlandse Vereniging van Raadsleden, de VNG-commissie Raadsleden & Griffiers en Statenlid.NU.