'Ambtenaar moet regisseur worden'

Verantwoordelijk
,,Inwoners moeten zich op de eerste plaats verantwoordelijk voelen voor de leefbaarheid en veiligheid van hun directe woon- en leefomgeving'', zegt Jorritsma. ,,We moeten meer aan de mensen zelf overlaten. Zij komen eerst en dan komt de gemeente''.

Beloftes

Veel gemeenten moeten de komende jaren flink bezuinigen. De gemeente Den Haag gaat bijvoorbeeld de komende collegeperiode per jaar 150 miljoen euro bezuinigen. ,,Beloftes zijn er genoeg gedaan, waarmaken is een tweede. Zeker met de teruglopende middelen wordt dat al snel lastig. We hebben het geld niet. En met de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt in het achterhoofd: we hebben straks ook de mensen niet''.

Regisseur

Jorritsma vindt dat de rol van ambtenaren en politici moet veranderen. ,,Ambtenaren worden dus meer regisseur, die kijken waar het publiek belang ligt om daar vervolgens op in te springen met hun eigen vakmanschap. Politici moeten in staat zijn om toegankelijk te zijn, te luisteren en in samenspraak met burgers een visie op de toekomst te formuleren. Immers: de gemeente, dat zijn wij zelf'', aldus Jorritsma bij de opening van het VNG-jaarcongres dinsdag.

Redactie

De redactie van Binnenlands Bestuur

Bekijk alles van Redactie

Reacties: 18

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Maak een account Login

HMC van Heusen-Smulders / Managementondersteuner Algemeen & Communicatie

Blijkt maar weer eens hoezeer we als overheid en maatschappij totaal niet toe zijn aan het nemen van eigen verantwoordelijkheid en is het eigen initiatief en gewoon gezond boerenverstand er gewoonweg in al die jaren van oversocialisatie en tegemoettreding verdwenen. Het zal even duren voordat we weer voelen dat we zelf initiatieven moeten nemen en tonen, de eigen veilige leefomgeving dienen te bewaken, ons echt durven uitspreken, onze en andermans kinderen durven te corrigeren in plaats van dat we dat verwachten van de overheid, de scholen en andere instanties. Al die regeldrift die geborgd moeten worden en gehandhaafd waarmee wij onze schijnveiligheid en comfort aan ontlenen moet verdwijnen zodat instanties zoals politie, de zorg en scholen zich weer echt kunnen richten op hun core business. Een echte bezuiniging zou erin zitten om te snijden in al die beleidsbepalers, regeltjesschrijvers en bestuurslagen die alleen maar praten en allang niet meer op realiteit zijn ingestoken. Terug naar het gezond verstand voor de burger en de overheid als informatieregisseur waarmee ze de burger écht helpen. Dus niet: daar zijn regels voor, maar zo zou u het kunnen aanpakken en kan ik u hierbij helpen. Dat is service, dat is klant- en dus BURGER CENTRAAL!
Het gaat dus niet om het snijden in de ambtenarij, maar snijden in de bureaucratie!

Michiel Jonker / ambtenaar bij een decentrale overheid

Was kort geleden op een treinstation (intercity). Daar hing de volgende tekst: "De restauratie is gesloten. Daarom zijn er op dit station geen sanitaire voorzieningen. Op dit moment is niet bekend wanneer in deze situatie verandering komt." Was getekend: NS. Van iemand hoorde ik dat de vorige uitbater de huur niet meer kon opbrengen die NS vroeg. NS was nu in onderhandeling met een mogelijke nieuwe uitbater, maar zat er niet echt achterheen. NS vond het ook niet nodig om in de tussenliggende maanden te zorgen voor een WC op het station.

Kortom, de NS voerde "regie".

de Waard / werkcoach

Omdat we allemaal meewerken aan ontduiken en afschuiven is het misschien eens goed het boek te lezen van Theodore Dalrymple, 'de onderkant van de samenleving'. Daarin staat precies vermeld hoe het komt dat niemand meer verantwoording draagt en dat er een verloedering is opgetreden. Jorritsma idee is helemaal goed, maar om het systeem te keren is meer nodig.

De bekende shit. Mw. Jorritsma en haar bestuurlijke en ambtelijke achterban willen geen verantwoordelijkheid nemen, maar wel heel graag "regisseren".

Hef die VNG om te beginnen maar op, als die toch geen verantwoordelijkheid wil nemen, dan zijn we alvast een stuk dure regie kwijt.

florinus

Nou @burger, ik moet de eerste ambtenaar nog tegenkomen, die verantwoordelijkheid nemen wil. Als je dat wil word je ondernemer, Mensen worden ambtenaar omdat ze dan altijd kunnen duiken voor de verantwoordelijkheid (immers, de politiek krijgt de schuld) en desondanks kunnen zwelgen in hun zekerheden.

Dat maakt ambtenaren nu juist zo onuitstaanbaar voor de rest van de samenleving.

Nou @Florinus, je spreekt me alleen als burger aan dus als ambtenaar zal ik me maar niet aangesproken voelen. Toch even als burger: ik heb ook ambtenaren meegemaakt die wel verantwoordelijkheid namen. Een paar helemaal, een heleboel half. Zo'n beetje net zo als de rest van Nederland. Want ondernemers, om maar een dwarsstraat te noemen, die nemen verantwoordelijkheid zolang het goed gaat en ze succesvol in het geld zwelgen. Als het niet goed gaat, dan ontslaan ze mensen, gaan frauderen en geven de schuld aan politici en ambtenaren.

Dat maakt ondernemers zo onuitstaanbaar voor de rest van de samenleving. Zo kunnen we nog wel even doorgaan.

W.Wilkens

Jorritsma weet het goed te vertellen nu zij na jaren uit de landelijke politiek te zijn vertelt hoe het moet.
Ja, ambtenaren zijn in tijden van economische tegenspoed altijd een gewild (bezuinigings)doel, maar bij economische groei en verdeling van bonussen hoort me de critici niet.
Misschien dat men een overheid als in Afrika wil of in Rusland?
Overigens drijft Nederland voor 75% op dienstverlening, dus bureaucratie, en degenen die zich beklagen over ambtenaren, zouden eens om zich heen moeten kijken wat er zich zoal aan overbodige administratie en dienstverlening om zich heen bevindt.
Allemaal afschaffen en weer een industriestaat worden, zodat iedereen weer weet wat werken inhoudt en stopt met dit geklets!

O. ten Hove

Weer een VVD-gedachte van een geflopte VVD-politica. Krijgt de ambtenaar dan ook het salaris van een regiseur?

De VVD weet het leuk te vertellen zoals Rutte die niet eens weet wat het is om een gezin te onderhouden, wat ook voor één van hun sterren Huffnagel geldt...

jos Litjens / manager jeugdpreventie

Mooi wat Jorritsma zegt, zou ook moeten gebeuren maar ze vergeet even dat een regisseur iemand is met een visie, en de realisatie daarvan nastreeft door boven de partijen te staan. Binnen de huidige ambtenarencultuur - ik sluit me helemaal bij florius aan- is hiervan geen sprake. Het zit gewoon niet in het DNA van deze mensen en dat kunnen we ze nauwelijks kwalijk nemen. Feit is wel dat de gemeenten die het eens zijn met stelling van Jorritsma voor de uitdaging staan om een ander type ambtenaar te werven, die wel zijn nek uit durft te steken, fouten durft te maken etc. Dat zie ik nog niet zo snel gebeuren. De oplossing op korte termijn is om (interim-)managers van buiten te halen die wel in staat zijn om veranderingen door te voeren. Daarover is al veel gezegd en geschreven . Het is alleen jammer dat al deze veranderingen op den duur weer terugvallen in de oude patronen omdat na een interventie de "oude" ambtenaar het weer overneemt. Samenvattend: regie voeren vereist een ambtenarencultuur " nieuwe stijl" met een andere type ambtenaren DNA. Hopelijk gaat dat ooit nog eens gebeuren. Het zou enorme besparingen opleveren en die zijn weer zeer welkom in deze tijd.

Baantjerfan

ho, wacht nou 'ns even! Hoe wil deze lokale VVD-politica dit waarmaken? Zo'n regisseur/ambtenaar zal natuurlijk meer salaris eisen.
De landelijk politiek VVD-leider daarentegen kondigde in de campagne juist ''snoeihard bezuinigen'' aan, ook op ambtenaren c.a. Ik constatter dus binnen de VVD enige verdeeldheid. Gelukkig moet ik nog naar de stembus en het is goed dat ik dit weet.

Hannes Haganum / kritisch lezer

Het zijn mooie en wijze woorden van Annemarie Jorritsma. Dat we naar een nieuw type ambtenaar - de medewerker publieke dienst - toe moeten, dat staat voor mij al jaren als een paal boven water.. Een bureaucratie met zichzelf indekkende ambtenaren straalt nu eenmaal geen vertrouwen naar de burger toe uit. dat is een doodlopende weg.Echter bij een frisse en moderne overheid hoort ook een ander type politicus: een man of vrouw die durft te delegeren, die verantwoordelijkheid durft te geven aan zijn of haar medewerkers en die de burger bij het beleid betrekt. Iemand die de nek durft uit te steken en die zich sterk maakt voor een ideaal. Dat zal ook voor Annemarie nog een hele omslag worden. Met een kleiner ambtenarenapparaat en het opbouwen van echte burgerparticipatie (civil society) kunnen we zelfs een leukere en meer duurzame maatschappij opbouwen. Ik word zelf dit jaar 55 jaar en ik zie het veranderproces waar de overheid voor staat, gelukkig als een uitdaging. Vraag: Waarom denkt de overheid niet na over meer creatieve vormen van deeltijdpensioen ? Ik wil ook over acht jaar nog graag mijn ervaring en kennis inzetten voor mijn gemeentelijke werkgever en de maatschappij, maar dat hoeft voor mij niet meer op het niveau van topsport te zijn. Het leven heeft meer te bieden dan werk..

Edward Tuheteru / Partner

organisatie en medewerker zullen hierin begeleid moeten worden. In de huidige vorm is het ondenkbaar dat het tot uiting komt. Teveel externen zitten op sleutelposities, te weinig focus op in-en doorstroom. Daarbij is er vanuit het management onvoldoende aandacht voor ontwikkeling en empowerment. Het script van de gemeentelijke organisatie zal langzaam doorbroken moeten worden, onder begeleiding en in het juiste tempo.

Kritikus / Geen Hagenees

Sommige reagenten kunnen het weer niet laten hun anti-VVD gevoelens te ventileren.
maar Jorritsma sprak op het congres in haar functie van voorzitter van de VNG. Haar speech was voorbereid door het buereau, waarvan een PvdA-er (Pans) de scepter zwaait.

J.J. Guldemond / Directeur veiligheidsadviesbureau

De wens om gemeente-ambtenaren meer te laten regisseren is ons bureau uit het hart gegrepen. Als gemeentelijke overheid moet men niet willen of pretenderen dat men alles kan behandelen of overal grote kennis van heeft. Een goede en strakke regierol heeft tot gevolg dat gemeentelijk beleid over grotere velden kan worden uitgevoerd zonder dat plannen of delen van handhaving in afwachting worden gesteld. Betrokkenen verwachten actie en voortgang.

Gert Jan Binkhorst / Beleidsadviseur Verkeer

Ik heb in de toch lastige gemeente Beverwijk ervaren dat regisseur zijn van een ingewikkeld parkeerprobleem in de binnenstad tot groot enthousiasme bij en stevige participatie van de bewoners van die binnenstad leidde. Zie daarvoor het artikel "De burger als beleidsadviseur" in Verkeerskunde 5-2007.

Henk Daalder / Windenergie mediator

De regie nemen is een goede productieve richting.
Die ook past in "bezuinigen"
Daar hoort ook bij dat de gemeente burgers voorrang geeft boven bedrijven, als dat de regie ten goede komt.

Voor een duurzamere gemeente hierbij enkele regie methoden
http://bit.ly/participatie

Er zijn voorbeelden van geslaagde regie door ambtenaren, maar in mijn ervaring zijn die sterk in de minderheid. Ze komen vooral tot stand in gevallen dat:
1. er een ambtenaar is die over de vereiste capaciteiten en drive beschikt; en
2. deze ambtenaar van zijn managers èn zijn bestuurder een werkelijk mandaat krijgt om naar eigen inzicht te handelen. Dit gebeurt veelal pas als er een concreet probleem is waar de bestuurder echt (publicitair) last van heeft of kan krijgen.

Ben het eens met Hannes Haganum dat voor een nieuw type ambtenaar ook een nieuw type politicus (d.w.z. bestuurder) nodig is. De vraag is in hoeverre dat haalbaar is, gezien de oorzaken van de huidige vigerende types politici en ambtenaren.

Om als voorbeeld maar een obstakel te noemen: ambtenaren die werkelijk proberen te regisseren (wat niet hetzelfde is als dingen ritselen) worden nu meestal niet beloond, maar afgeremd.

Het is overigens niet zo dat een "regisserende" rol zich altijd goed verdraagt met de dienstbaarheid en effectiviteit die van overheidsfunctionarissen mag worden verwacht. Als ik bijvoorbeeld melding maak van inbraken in mijn wijk, dan verwacht ik van de politie niet dat ze mijn wijk gaan "regisseren" (samen met de wijkopbouwer, het wijkplatform en de wijkmanager), maar dat ze de daders opsporen en effectieve, preventieve maatregelen nemen.

Leo / uitvoering

Ja, en als je dan inderdaad een ambtenaar als welwillend regiseur hebt, die een (lastige veeleisense en stelende)burger op last van de wethouder grenzeloos tegemoet moet komen er voor gaat liggen omdat dit scheefgroei binnen de wijk veroorzaakt en de gemeenschap bakken geld kost, wordt hij gedegradeerd en wordt vervolgens door de bestuurder weggepest.
Hebben we het dán voor elkaar?

Deel dit artikel

Redactie

Lees meer

'Record met 18 fracties is twijfelachtige eer'

Overheid moet meer gaan ‘zimmen’

Kabinet laat onderzoek doen naar grenzen demonstratierecht

Opkomst in 2026 daalt zonder doelgerichte aanpak

ERP als fundament voor digitale overheidsorganisaties

'Record met 18 fracties is twijfelachtige eer'

Overheid moet meer gaan ‘zimmen’

Kabinet laat onderzoek doen naar grenzen demonstratierecht

Reacties: 18