Alleen CDA, VVD en PvdA doen in alle gemeenten mee

Weinig echt landelijk partijen
Uit onderzoek naar de deelname van landelijke partijen in de grootste honderd gemeenten van Nederland, blijkt dat ‘landelijke partijen’ lang niet in alle gemeenten aan de verkiezingen meedoen. Hoewel de inschrijvingsdatum voor de gemeenteraadsverkiezingen nog niet is verlopen, is het patroon volgens André Krouwel, wetenschappelijk directeur van Kieskompas, duidelijk: ‘Er zijn maar weinig echt landelijke partijen’.

CDA in twee gemeenten niet
Het CDA komt nog het dichtste bij een honderd procent landelijke dekking. In de honderd grootste gemeenten doet het CDA overal mee met een eigen lijst. In heel Nederland zijn maar twee gemeenten waar de Christendemocraten niet mee doet aan de gemeenteraadsverkiezingen.  Ook de PvdA en de VVD doet in de honderd grootste gemeenten mee aan de verkiezingen in maart. Krouwel noemt het opmerkelijk dat de PvdA in vijf van die honderd gemeenten een lijstverbinding aan is gegaan met een andere ‘linkse’ partij.

Afbreukrisico
D66, de grote stijger in de peilingen, zal veel kiezers moeten teleurstellen. In veertien van de 100 grootste gemeenten doet de partij niet mee aan de verkiezingen.  De SP, die de afgelopen jaren in ledental uitgegroeid tot de derde partij van het land,  doet ‘slechts’ in 76 van de 100 grootste gemeenten mee aan de gemeenteraadsverkiezingen. ‘Kennelijk is het zelfs met een groeiend ledenaantal nog heel moeilijk om geschikte kandidaten van voldoende kwaliteit te vinden,’ zegt Krouwel, al oppert hij ook de mogelijkheid dat de SP als ‘autoritaire partij’ veel controle wil behouden over de kandidaten. De SP zou, net als TON en de PVV luid verkondigen, liever in minder gemeenten zitten met ‘juiste’ mensen dan dat de partij overal zit, met het risico op afbreuk van imago.

Biblebelt
Buiten de Nederlandse ‘biblebelt’, het gebied dat loopt van Zeeland via Utrecht naar de randen van het IJsselmeer en de Veluwe zijn CU en SGP slecht vertegenwoordigd. Vanzelfsprekend zijn deze protestants-christelijke partijen grotendeels afwezig in het traditioneel katholieke zuiden van het land. Ook in grote gemeenten hebben de christelijke partijen het moeilijk. Niet alleen doen CU en SGP vaak niet mee, maar zelfs het CDA krijgt daar doorgaans weinig stemmen en is dus slecht vertegenwoordigd.

Waarschuwing voor VVD
‘De belangrijkste les van dit onderzoek is dat je de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen in maart nooit naar het landelijke niveau kunt vertalen,’ zegt André Krouwel. ‘Als je ziet dat de SP in een kwart van de gemeenten niet meedoet, de PVV en TON in bijna geen gemeente, en ook de Partij voor de Dieren in slechts negen van de honderd grootste gemeenten, dan weet je dat de kiezers die op die partijen willen stemmen, voor een deel ergens anders terecht komen of thuis blijven. Vooral de VVD zal na de gemeenteraadsverkiezingen van die groep vaak een stem krijgen, maar landelijk kunnen die stemmen naar de PVV en TON gaan, dus het zegt zo goed als niets.’