Trainees zijn ambitieus en kritisch over bureaucratie

Trainees bij de gemeente lijken ambitieuzer te zijn dan hun jonge collega's die geen traineeship doen. Ze knappen ook - misschien daarom wel - eerder af op de bureaucratische belemmeringen in hun werk.

Doorgroeien
Dat blijkt uit onderzoek door A&O fonds Gemeenten. Uit een onlangs verschenen factsheet blijkt dat 83 procent van de trainees bij de gemeente binnen drie jaar intern door wil groeien. Bij de groep jonge ambtenaren als geheel ligt dat percentage 14 procentpunt lager.

Nieuwsgierigheid
Jeroen Maas voert vanuit stichting GOA Publiek (kort voor: gemeenschappelijke opleidingsactiviteit) het traineeprogramma van de gemeente Groningen uit, in opdracht van en in nauwe samenwerking met de gemeente. Hij herkent de gedrevenheid van trainees: 'Ik denk dat degenen die trainee worden, dat heel bewust doen om met hun eigen ontwikkeling aan de slag te kunnen. Die hebben misschien wel meer nieuwsgierigheid dan het gemiddelde.'

Autonomie
De tevredenheid over het werk, daarentegen, is voor beide groepen gelijk: 81 procent. Autonomie en afwisseling in het werk is voor jonge ambtenaren een belangrijke bron van tevredenheid, bleek eerder al uit het onderzoek Jong@Gemeenten van het A&O fonds. In die enquête gaf twee derde van de jonge ambtenaren aan naar verwachting over een jaar nog steeds voor dezelfde werkgever te werken.

Verloop
Maar ook één op de tien achtte de kans klein of zelfs zeer klein dat zij over een jaar nog steeds bij de gemeente zou werken. Bijna net zoveel voegden de daad bij het woord: in 2018 was één op de negen jonge ambtenaren inderdaad binnen een jaar weg. Het verloop onder jonge ambtenaren wordt binnen veel gemeenten als problematisch ervaren, schrijft het A&O fonds. Onder de trainees bij de gemeente Groningen valt het met dat verloop wel mee, denkt Jeroen Maas: 'Het overgrote deel van de trainees dat daar een baan heeft gekregen, zit er nog. Bij het landelijk gemiddelde zal Groningen gunstig afsteken, verwacht ik.'

Bureaucratie
Verreweg de meest genoemde reden om de gemeente te verlaten is het bureaucratische karakter van de organisatie. Dat geldt voor zowel trainees als andere jonge ambtenaren, maar voor trainees in nóg sterkere mate. Bureaucratie is voor 72 procent van de trainees een mogelijke reden om bij de gemeente weg te gaan tegenover 55 procent van alle jonge ambtenaren.

Invloed
De tweede meest genoemde reden onder trainees ligt in het verlengde daarvan: gebrek aan invloed op het werk. Dat wordt door 34 procent van de trainees als vertrekreden genoemd, tegenover 22 procent onder alle jonge ambtenaren. Jeroen Maas: 'Als je de ambitie hebt om invloed uit te oefenen, voel je je misschien wel eerder tegengehouden door bureaucratie.' Maas herkent ook de geluiden over bureaucratische obstakels, maar ziet ook dat veel trainees op zoek gaan naar oplossingen in plaats van de moed op te geven.

Boeiende factor
In vergelijking met andere jonge ambtenaren hebben trainees ook betere aansluiting bij leeftijdsgenoten. 'Dat waarderen de trainees enorm, en dat helpt erg om zo'n organisatie te doorgronden', weet Maas uit ervaring. 'Het is een bindende en boeiende factor.' Trainees hebben daarentegen minder contact met meer ervaren ambtenaren, blijkt uit het onderzoek. Een gemiste kans, concludeert het A&O fonds: die collega's kunnen trainees juist leren hoe je 'ondanks én dankzij de bureaucratie' toch resultaat kunt behalen. Daarom hebben trainees bij de gemeente Groningen een mentor die zorgt voor de aansluiting met het meer ervaren deel van het personeel, legt Maas uit.