Raadswerk telt fiscaal als ‘gewerkte uren’

Na een bescheiden twitterstormpje kreeg het Utrechtse D66-raadslid Has Bakker in tweede instantie duidelijkheid van de Belastingdienst: de 20 uur per week die hij aan het raadslidmaatschap besteed mag hij opgeven als ‘gewerkte uren’ naast zijn vaste baan. Daardoor kan hij wel kinderopvangtoeslag blijven ontvangen.

Kinderopvangtoeslag

Bakker vroeg de Belastingdienst of hij ook de uren die hij aan zijn raadslidmaatschap besteedt kon opgeven als gewerkte uren naast zijn vaste baan van 20 uur. ‘Hiervoor werkte ik meer uur, maar ik ben minder gaan werken, zodat ik vaker thuis bij de kinderen kan zijn en meer tijd heb voor mijn raadswerk. Ik hoef dat dan niet in de weekenden en avonden te doen. Door omstandigheden gaan mijn kinderen nu drie in plaats van twee dagen naar de opvang. Maar om kinderopvangtoeslag te krijgen, moeten mijn vrouw en ik allebei minimaal 23 uur werken. Ik werk 20 uur in loondienst. Maar toen dacht ik: mijn raadswerk is toch ook werk? Wat hanteren ze daar eigenlijk voor als gemiddelde? Vandaar mijn vraag.’

'Ik viel van mijn stoel'
‘Redelijk bizar’, noemde Bakker het eerste antwoord dat hij van de Belastingdienst via Twitter kreeg:
‘Hallo Has, als raadslid ben je niet in loondienst en heb je geen contracturen. Het is helaas niet mogelijk om dit mee te tellen als gewerkte uren voor de kinderopvangtoeslag.’ Vreemd, want als zzp'er, ondernemer of freelancer kom je ook in aanmerking voor kinderopvangtoeslag. ‘Ik viel van mijn stoel en kreeg meteen berichten van mensen, ook van raadsleden, die zeiden dat ze hiervan niet op de hoogte waren en het hun veel geld zou kunnen kosten, want ze hadden het al eens opgevoerd. Er was veel verwarring over.’

Toch kinderopvangtoeslag
Niets bleek woensdagochtend dan ook minder waar. Een medewerker van de Belastingdienst bood in een tweet oprechte excuses aan. ‘Het eerdere antwoord dat ik heb gegeven, klopt niet. Ik heb het verder voor je uitgezocht. De uren die je als raadslid werkt, tellen ook mee als gewerkte uren. Je kunt hiervoor dus wel kinderopvangtoeslag krijgen als je aan de voorwaarden voldoet.’ Bij die voorwaarden gaat het bijvoorbeeld om ‘aangewezen kinderopvangondernemingen’. ‘Maar hoeveel uur ze rekenen en hoe je dat bewijst is mij nog onduidelijk’, zegt Bakker. ‘De informatievoorziening is heel karig. Bij mij gaat het nu om drie uur extra. Maar andere mensen werken minder dan ik en dan is het belangrijk dat het klopt. En wat als je alleen je kinderen opvoedt? Het is belangrijk dat dit duidelijker wordt.’

'Voelde onrechtvaardig'
Bakker had het nog niet helemaal doorgerekend, maar als hij de uren niet had mogen opgeven, was het een financiële aderlating geweest. ‘Ik heb verder niets te klagen, maar het voelt onrechtvaardig. We doen zoveel om het raadslidmaatschap aantrekkelijker te maken en dit zou dan het voorbeeld kunnen zijn, waardoor we mensen die het moeilijker hebben over de streep kunnen trekken. Maar het is alsnog gissen, want het is nergens heel duidelijk opgeschreven.’ Toch kun je aanvoeren dat we in Nederland een lekendemocratie hebben en het raadslidmaatschap bedoeld is als een klus die je naast je werk doet en niet in plaats daarvan. Je krijgt er ook geen salaris voor, maar een raadsvergoeding. Is het dan wel billijk om het als ‘gewerkte uren’ te rekenen?

Maatschappelijk belang
‘Dat is een technische discussie’, vindt Bakker. ‘Het raadslidmaatschap is meer dan een vrijwillige functie. Een lekenbestuur betekent niet dat je het ‘erbij’ doet. Ik vind het raadswerk net zo belangrijk als mijn andere werk. Die 20 uur per week kan ik niet voor de kinderen zorgen, dus is kinderopvangtoeslag de compensatie. De Belastingdienst int ook belasting over de raadsvergoeding.’ Ook vanwege het maatschappelijk belang van het raadslidmaatschap vindt Bakker de regel billijk. 'Ik heb ook overdag raadsvergaderingen. Je doet je best om een serieuze rol in de gemeente te spelen. De stad verwacht iets van je. Dat is dus werk. Dat vind ik niet zo gek.’

Volksvertegenwoordigers uitgezonderd
De vraag blijft in hoeverre de regeling geldt voor andere functies, zoals voor Provinciale Statenleden, algemeen bestuurders van waterschappen, rekenkamer(commissie)leden, welstandscommissieleden en bezwaarschriftencommissieleden. Je kunt het zelfs nog breder trekken: zou iedere vrijwilliger zijn daaraan bestede uren kunnen opgeven als ‘gewerkte uren’ naast zijn vaste baan? Bakker ontving een rechtsbesluit, waaruit blijkt dat ‘ouders met bijzondere functies’, zoals volksvertegenwoordigers tegenwoordige arbeid verrichten waaruit inkomen uit werk en woning in de zin van de Wet inkomstenbelasting 2001 wordt genoten. Deze uren dienen te worden aangetoond en daarbij kan worden aangesloten bij de tijdbestedingsnormen waarop hun vergoeding is gebaseerd.’

Belaste vergoeding voor werk is leidend
Bakker wil ook helemaal niets afdoen aan ander (onbetaald) werk met maatschappelijk belang. ‘Het voorzitterschap van een voetbalvereniging is maatschappelijk ook heel relevant. Maar raadslid is serieus werk, met een vergoeding, waarover belasting wordt geïnd. Daarom is het aanmerken als ‘gewerkte uren’ logisch.’ Navraag bij de Belastingdienst leert dat raadsleden het aantal gewerkte uren desgevraagd moeten kunnen aantonen. 'Als het werk en de vergoeding ervoor belast is, dan geldt de regel. Dit geldt voor alle raadsleden, ook buiten de gemeente.' Daarnaast zal de Belastingdienst de website aanpassen. 'De teksten zullen donderdag op toeslagen.nl verschijnen.'