‘Veel domme vragen van onervaren raad’
Na de verkiezingen keert een derde van de gemeenteraad niet meer terug. Daarmee gaat veel kennis en ervaring verloren.
Na de gemeenteraadsverkiezingen van maart volgend jaar keert een derde tot de helft van de huidige volksvertegenwoordigers niet terug. Het verlies aan kennis en ervaring leidt volgens deskundigen tot een marginalisering van de raad.
Vervanging van dertig procent
De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, Raadslid.nu, gaat uit van een vervanging van dertig procent van de raadsleden. Zeker is volgens haar voorzitter Peter Otten dat het aantal raadsleden met twee of drie perioden kennis en ervaring snel afneemt. Marcel Boogers, hoogleraar Innovatie en Regionale Sturing aan de Universiteit Twente denkt dat een vertrek van 30 procent zelfs een vrij lage schatting is. ‘Vaak zie je dat niet meer dan de helft van de raadsleden zichzelf opnieuw kandidaat stelt. Een beetje doorstroming is natuurlijk gezond, maar als er te weinig collectief geheugen in de raad achterblijft, wordt het riskant.’
Onervarenheid
De omvangrijke vervanging, gecombineerd met onervarenheid op de domeinen die er de komende jaren toe gaan doen, maakt dat gemeenteraden marginaler worden, verwacht Boogers. ‘Ik denk dat vooral de colleges daarvan profiteren. Die zullen door gemeenteraden minder worden uitgedaagd omdat ze eenvoudigweg onvoldoende kennis van zaken hebben. Ze kunnen het college wel irriteren door domme vragen te stellen. Maar een beetje wethouder beschouwt dat als een handige oefening: hij moet op straat immers ook antwoorden geven op domme vragen. De wethouder echt het vuur aan de schenen leggen, dat zie ik raadsleden de komende periode minder doen dan wat we de afgelopen jaren hebben gezien. Dat is slecht voor de lokale democratie.’
Zapcultuur
Raadslid.nu-voorzitter Otten denkt dat de omvang van de uitstroom ook te maken heeft met wat hij ‘de zapcultuur’ noemt. ‘Mensen willen minder lang met één ding bezig zijn. Om uit te groeien tot een goed raadslid moet je daar zeker een jaar of zes voor uittrekken, drie tot vier avonden per week. Nogal wat raadsleden vinden dat lopende hun periode al te grijs worden en stappen eruit. Ze hebben genoeg gezien en vinden het tijd voor iets anders.’
Lidmaatschap steeds zwaarder
Wat bovendien meespeelt, is dat het lidmaatschap van de raad steeds zwaarder is geworden en weinig voldoening geeft, stelt Boogers. ‘Zeker de afgelopen periode zal haar tol eisen. Er moest ontzettend veel worden bezuinigd en om dat voor elkaar te krijgen, kwamen brede coalities tot stand die van raadsleden van deelnemende partijen een ijzeren discipline eisten. De oppositiepartijen hadden vaak nauwelijks iets in te brengen. Voor beide groepen raadsleden zal gelden dat ze zich nu afvragen wat ze vier jaar lang eigenlijk hebben zitten doen. En of hun maatschappelijk rendement niet groter is als ze na de verkiezingen voorzitter worden van de plaatselijke volleybalvereniging.’
Eerste deel in de 10-delige serie Op weg naar de raadsverkiezingen. Lees het hele verhaal in Binnenlands Bestuur, nr. 21.
Reacties: 28
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
ik kan het wel met de auteur eens zijn dat ,zoals hij stelt : 'De wethouder echt het vuur aan de schenen leggen, dat zie ik raadsleden de komende periode minder doen dan wat we de afgelopen jaren hebben gezien. Dat is slecht voor de lokale democratie.’, dit aan de hand gaat zijn, helaas! Dit heeft, in mijn ogen, veel te maken dat er veel van deze (hobby) politici er niet voor het algemeen belang zit maar vooral voor het eigen belang en het geld (zakkenvullen) wat zo'n zetel binnen kan brengen. Het idealisme is ver te zoeken bij menigeen. Ja en dan, zou je sommige vragen die dan gesteld worden als minder slim kunnen waarderen. Vooral omdat de vraag (en de intentie) niet uit het hart en hoofd komt) en over het algemeen geen belang voor inwoners heeft.
De raadsleden, ook de opposite, voelden zich daardoor serieus genomen en raakten meer ingevoerd en betrokken bij dossiers.
Dat alles weg vanwege de zegeningen van de mislukte dualiserings-operatie: die de burger immers echt niet dichter bij de politiek wist te brengen.
Opleiding is prettig om vlot te kunnen lezen maar ervaring is nodig om problemen in wijken te leren begrijpen en dat ontbreekt naast idealisme!
Kortom: hou eens op over de mislukking van het dualisme: het college moet zich tegenover de volksvertegenwoordiging transparant opstellen. Dan zal het aantal vallende burgemeesters en wethouders ook af kunnen nemen.
In een baan is gebruikelijk dat een nieuwe medewerker wordt ingewerkt, blijkbaar niet in gemeenteraden, niet door ervaren oud raadsleden, niet door de eigen partij.
Tja als dan het wiel opnieuw moet worden uitgevonden, een griffie weinig steun geeft en het bestuur de raadsleden overlaat met een veelheid aan stukken, laten de gevolgen zich raden. Zelden zie je raadsleden die aandringen tot enige beknoptheid en ordening van stukken. Dan mag je niet verwachten dat ze snel ingewerkt raken, dat snel zo'n 2 jaar.
u begaat twee fundamentele gedachtefouten.
Enerzijds gaat het niet altijd om wat het beste is voor iemand, maar soms om wat het beste is voor de ander. Ikke ikke ikke kan iedereen, maar het gaat hier om een SAMENleving.
Ten tweede moet ene vertegenwoordiger verstand van zaken hebben, net zoals een evrtegenworrdiger in juridische conflciten, ene evrtegenwoordiger bij bouwaanvragen etc. En dat verstand van zaken hebben veel raadsleden niet. De meest basale kennis over staatsinrichting, bevoegdheden, Algemene Wet bestuursrecht ontbeert veelal; men roept maar wat...
u onderschrifjt mijn punt. Men hekelt eerst, en gaat zich dan pas verdiepen en dan pas vragen stellen (als men dat uberhaupt doet).
Wij kennen in onze kleine gemeente de problematiek van een grote gemeente. Raadsleden krijgen nauwelijks een vergoeding of er moet geld bij. In Amsterdam heeft een raadslid ca 2000 euro p/m met hetzelfde of minder werk dan wij in onze gemeente. Je moet hier echt idealist zijn anders red je het niet. Is duidelijke scheefgroei en zou node iets aan gedaan moeten worden.