Landgraaf kraakt herindelingsadvies De Vries

Het college van burgemeester en wethouders van Landgraaf laat geen spaan heel van het extern advies van oud-minister Klaas de Vries over de gemeentelijke herindeling met Heerlen. ‘Het rapport kan van tafel.’

Klaas de Vries (PvdA) was door het college van Gedeputeerde Staten van Limburg aangezocht een rapport te schrijven over het bewandelde herindelingsproces ten aanzien de door de provincie gewenste fusie tussen Heerlen en Landgraaf. De Vries was eind mei klaar met dat rapport, Samen voor daadkracht, en concludeerde daarin dat een fusie noodzakelijk en onvermijdelijk was.

Het dagelijks bestuur van Landgraaf komt nu met ‘kanttekeningen’ bij dat rapport. De hoofdconclusie daaruit is dat het advies van extern adviseur van Gedeputeerde Staten niet helpt om een fusie Landgraaf-Heerlen voor burgers van Landgraaf en ambtenaren van Landgraaf of bestuurders van Landgraaf aannemelijk, plausibel of om andere redenen aanvaardbaar te maken. ‘De argumenten vóór juist de specifieke fusie Landgraaf-Heerlen schieten in het advies van De Vries tekort’, aldus laat Landgraaf weten aan de provincie Limburg.

Niks positiefs

Op een groot aantal punten deugt het rapport van De Vries volgens Landgraaf niet. Zo wordt nergens aannemelijk gemaakt dat Landgraaf het nu niet goed doet. In het huidig functioneren van Landgraaf kan dus geen reden liggen voor de fusie Landgraaf-Heerlen. ‘Dit vermeldt De Vries niet. Dat had uit een oogpunt van fairness wel gemoeten’, als B&W van Landgraaf.

Verder zou De Vries ook niet duidelijk maken wat de fusie voor burgers van Landgraaf of burgers van Landgraaf-Heerlen aan positiefs oplevert. ‘Nergens is aannemelijk dat een stad van 120.000 inwoners toverstokjes heeft die een gemeente van 85.000 inwoners niet heeft. Nergens is bewezen dat een gemeente van 120.000 inwoners meer lobbykracht heeft dan een stad van 85.000 inwoners’, stelt Landgraaf.

Draagvlak

Het advies van De Vries zou bovendien om de kernzaak heen draaien: de toetsing van het GS-herindelingsontwerp Landgraaf-Heerlen aan de criteria uit het herindelingskader. Was die toetsing volgens B&W van Landgraaf wel opgenomen, ‘dan had de conclusie niet anders kunnen zijn dan dat het herindelingsvoorstel niet voldoet aan de criteria draagvlak en meerwaarde op het vlak van (regionale) bestuurskracht.’

De Vries heeft volgens Landgraaf ook nagelaten te beoordelen of de provincie überhaupt het initiatief mocht nemen om tot een herindeling te komen. ‘Volgens het kabinet kan slechts in uitzonderingssituaties een rol voor de provincie zijn weggelegd, indien tussen gemeenten jarenlang een vruchteloze herindelingsdiscussie voortduurt. Die situatie doet zich hier in het geheel niet voor. Er is door Heerlen en Landgraaf éénmaal een herindelingsontwerp aan de raden voorgelegd, en de raad van Landgraaf kon zich in dit ontwerp niet vinden. Aangezien dit het enige moment is dat de raad zich over een fusie met Heerlen heeft kunnen uitspreken, is dit volstrekt onvoldoende om een provinciale regierol te legitimeren.’

Open overleg

Burgemeester en wethouders verwijten De Vries verder dat hij heeft nagelaten om onderzoek te doen naar de naleving van de procedure die in de Wet arhi is voorgeschreven. ‘Bij iedere toetsing aan de Wet arhi zou immers moeten worden geconcludeerd dat de verplichting om open overleg te voeren in ieder geval niet is nageleefd; er is met het college van Landgraaf helemaal niet gesproken’, aldus het college. ‘Voor De Vries is het negeren van deze verplichtingen extra opmerkelijk – tijdens het totstandkomingstraject van de Wet arhi was hij Minister van Binnenlandse Zaken en heeft hij in die hoedanigheid steeds het belang van het open overleg benadrukt.’