Journalisten willen vrije toegang tot raadzaal

De toegankelijkheid van gemeenteraadsvergaderingen staat onder druk. Reden voor de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) en het Genootschap van Hoofdredacteuren om bij de VNG en het Genootschap van Burgemeesters aan de bel de trekken om hun zorgen hierover kenbaar te maken.

Buiten de deur
Het is zo langzamerhand geen uitzondering meer: gemeentebestuurders die menen de media buiten de deur te moeten houden bij raadsvergaderingen en bewonersbijeenkomsten. Dit gebeurde onder meer in Berheze, Kampen, Kaatsheuvel, Geldermalsen en Utrecht. Het kwam zelfs voor dat een burgemeester meende de pers buiten de gemeentegrens te kunnen plaatsen.

Niets te zoeken
Ook de gemeente Westland ging wel zeer ver in het weren van de pers. In november vorig jaar werd het EenVandaag onmogelijk gemaakt opnamen te maken in zowel de raadzaal als de wandelgangen van de gemeente. Tegelijkertijd had de lokale omroep RTV West wel toestemming om live verslag te doen van de vergadering. Burgemeester Agnes van Ardenne van de gemeente Westland stelde zich op het standpunt dat een live-verslag van de raadsvergadering iets anders was dan het maken van een portret van een raadslid, en dat het landelijk medium in haar raadzaal niets te zoeken had.

Inhoudelijke afweging
Daarmee maakte de burgemeester een inhoudelijke afweging bij een verzoek tot het maken van opnamen, schrijven NVJ-secretaris Thomas Bruning en voorzitter van het Genootschap van Hoofdredacteuren Marcel Gelauff in hun brief aan de gemeenten en burgemeesters. En dat, zo menen de opstellers van de brief, is niet aan de burgemeester. ‘Het mag duidelijk zijn dat een selectie op inhoudelijke gronden door een burgemeester welk medium wel of niet toegang krijgt tot de raadzaal een ernstige beperking van de persvrijheid inhoudt. Het is een inhoudelijke inmenging in de onderwerpkeuze van de media, die een blokkade voor (audiovisuele) media tot de openbare vergadering van de gemeenteraad tot gevolg kan hebben’, schrijven ze.

Persprotocol
De NVJ en het Genootschap van Hoodredacteuren vinden het zorgelijk dat steeds meer gemeenten, waaronder ook Westland, een persprotocol hebben opgesteld, waarin de toegang tot de raadzaal wordt beperkt tot ‘politieke’ verslaggeving en waarin wordt verboden opnamen te maken vanaf de publieke tribune. Dat gemeenten er een orde-protocol op na houden vinden de journalisten geen probleem, maar ‘een orde-protocol kan alleen bedoeld zijn om de orde in en buiten de raadzaal te bewaken en mag nooit verder reiken dan dat specifieke doel’.

Aan banden
Ook de gemeente Westland had een protocol opgesteld waarmee de bewegingsvrijheid van journalisten aan banden werd gelegd. De regels, opgesteld door burgemeester Van Ardenne, zouden donderdag 11 januari worden besproken door de fractievoorzitters, maar het protocol is van de agenda gehaald. Van Ardenne wil er eerst met de pers over praten, zo meldt Omroep West. Het protocol bepaalde onder meer waar camera’s wel en niet mochten staan en dat de burgemeester mag bepalen welke journalisten wel en niet toegang krijgen tot de vergaderzaal, de wandelgangen en de fractiekamers.

Gemeenteraadsverkiezingen
De NVJ en het GvH vragen de VNG en het Genootschap van Burgemeesters heldere instructies te verschaffen om de bewegingsvrijheid van de pers zo optimaal mogelijk te houden binnen de raadzaal en bij alle openbaar toegankelijke gelegenheden waarbij gemeenten betrokken zijn. Met het oog op  de naderende gemeenteraadsverkiezingen vragen de journalisten om deze instructies zo spoedig mogelijk aan de gemeenten te verschaffen.