Enschede weert hooligans zonder Voetbalwet

De gemeente Enschede heeft een creatieve juridische oplossing bedacht om first offenders bij risicowedstrijden te weren. Met een lichte bevelsbevoegdheid kan de burgemeester een gebiedsverbod van 24 uur opleggen.

Bezwaren ongegrond
De rechtbank van Almelo gaat met deze constructie akkoord, blijkt uit een uitspraak van december 2012, waartegen geen hoger beroep meer is aangetekend. In totaal legde de burgemeester van Enschede 59 gebiedsverboden op aan Utrecht-supporters op de dag van de risicowedstrijd FC Twente - FC Utrecht op zondag 26 februari 2012. Jurist Peter Hamer van de gemeente Enschede vertelt dat daartegen zeven bezwaren werden ingediend, die allemaal ongegrond werden verklaard. Een van hen ging in hoger beroep.

Informatie van de politie
‘Dat is nu ook ongegrond verklaard. Dezelfde redenering gaat op voor de overige 58 personen’, aldus Hamer. De gemeente Enschede heeft na overleg met de politie in Utrecht informatie ontvangen over de ernstige rellen in en buiten het stadion van FC Utrecht in december 2011. ‘Daar werden stenen gegooid naar de politie en zelfs waarschuwingsschoten afgevuurd. Uit dossiers naar aanleiding van camerabeelden uit het Voetbal Volg Systeem (VVS) van die dag bleek dat deze personen daarbij betrokken waren. De bedoeling was ook om ze allemaal voor de rechter te brengen.’

Lichte bevelsbevoegdheid
Voor de return in Enschede, twee maanden later, was het echter niet mogelijk de Voetbalwet in te zetten. ‘We wilden een herhaling van de rellen voorkomen, maar de Voetbalwet kan alleen worden ingezet tegen hooligans die twee keer of vaker de openbare orde hebben verstoord. De groep die wij wilden tegenhouden was zover wij wisten, alleen bij de rellen in december 2011 betrokken geweest. We hebben toen een alternatief gezocht en gevonden in de Gemeentewet artikel 172, lid 3: de lichte bevelsbevoegdheid. Die vereist dat sprake is van ernstige vrees voor het ontstaan van verstoring van de openbare orde.’

Geen lacune in Voetbalwet
De ernstige vrees was ook aanwezig vanwege de betrokkenheid bij de eerdere rellen en de historie van confrontaties tussen supporters van beide clubs. Met de maatregel kunnen kortdurende gebiedsverboden worden opgelegd. ‘Dit lijkt me geen lacune in de Voetbalwet', vindt Hamer. 'De Voetbalwet stelt verboden in van drie maanden tot een jaar en straks zelfs een heel seizoen voor structurele ordeverstoorders. Met onze constructie konden we voor first offenders een gebiedsverbod opleggen voor een dag op het grondgebied van Enschede. Het is een bruikbaar alternatief en de rechter vond dit proportioneel.’

Goedwillenden blijven buiten schot
Het grote voordeel van deze maatregel is dat geen noodbevel of –verordening hoeft te worden gegeven, waardoor niet alle supporters worden getroffen. ‘We kunnen nu specifieke mensen aanwijzen en blijven de goedwillenden buiten schot. Dat is ook het uitgangspunt in het voetbalbeleid: zoveel mogelijk persoonsgericht. Wel belangrijk is dan goede dossiervorming op persoonsniveau. Alleen dan kan het.’

Grenzen aan maatregel
Het verbod is overigens niet voor eeuwig, maar slechts beperkt. ‘Er gaat natuurlijk tijd overheen. Bij de laatste confrontatie, twee weken geleden, hebben we geen verboden opgelegd. Er is ook niets gebeurd. Het zou best kunnen dat mensen die toen niet mochten komen er wel waren, al waren lange stadionverboden opgelegd door de KNVB. Maar we gaan mensen niet tot in lengte van dagen volgen. Er zitten wel grenzen aan.’