CBP: 'Overheid is onzorgvuldig bezig'

Het College bescherming persoonsgegevens (CBP) stelt dat de overheid onzorgvuldig bezig is met het verzamelen en aan elkaar koppelen van persoonsgegevens. Strijdig met de wet is zelfs dat de overheid de gegevens voor andere doeleinden gebruikt dan waarvoor ze oorspronkelijk werden verzameld.

Strijdige omgang met persoonsgegevens
Die pittige kritiek kwam vanochtend uit de mond van de voorzitter van het CBP, Jacob Kohnstamm. Hij presenteerde donderdagmorgen het jaarverslag van het CBP. Door de manier waarop de overheid met de persoonsgegevens omgaat, neemt volgens hem het gevaar van een onzorgvuldige en met de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) strijdige omgang met persoonsgegevens toe.

Geheel andere doeleinden
Burgers moeten, omdat ze in veel gevallen verplicht zijn om persoonsgegevens aan de overheid af te staan, er volgens Kohnstamm juist op kunnen vertrouwen dat met die gegevens zorgvuldig wordt omgesprongen. ‘Uit de praktijk blijkt echter dat de overheid – aangemoedigd door de technologische ontwikkelingen in combinatie met de wens om efficiënt en klantvriendelijk te zijn – steeds meer persoonsgegevens uit de verschillende databases aan elkaar koppelt om deze gegevens vervolgens te gebruiken voor geheel andere doeleinden dan waarvoor zij oorspronkelijk verzameld werden’, aldus Kohnstamm. Daarmee handelt de overheid volgens hem in strijd met het in de wet verankerde principe van doelbinding.

Burger moet spoorzoeken

‘Bovendien is de burger veroordeeld tot spoorzoeken als hij wil weten welke gegevens zich waar en waarom over hem bevinden. De bescherming van persoonsgegevens is een grondrecht dat juist door de overheid als grootverwerker van persoonsgegevens als geen ander dient te worden nageleefd.’

Ondermijning vertrouwen in overheid

Een te ‘flexibele’ omgang met dat grondrecht heeft op de langere termijn ‘ondermijnende effecten op het vertrouwen van burgers in de overheid’, aldus Kohnstamm.’ Als slechte voorbeelden worden in het jaarverslag onder andere de onrechtmatige verstrekking van inkomensgegevens van huurders aan de verhuurders door de Belastingdienst genoemd, evenals het registeren van risicojongeren op etniciteit in de Rotterdamse deelgemeente Charlois.

Medische gegevens

Vorig jaar vormden profilering, adequate bescherming van medische gegevens en beveiliging van persoonsgegevens voor het CBP belangrijke speerpunten. Daarbij richtte het CBP zich vooral op het blootleggen van voor burgers veelal onbekende gegevensverwerkingen. Dit jaar besteedt het CBP in zijn toezicht en handhaving speciale aandacht aan de volgende beginselen uit de Wet bescherming persoonsgegevens: transparantie van gegevensverwerkingen, toestemming van burgers, doelbinding en beveiliging. De Nationale ombudsman, Alex Brenninkmeijer, kreeg vanochtend het eerste exemplaar van het jaarverslag 2012 aangeboden.