Een derde van gemeenten stort ouderbijdrage terug

Een op de drie gemeenten gaat de ouderbijdrage jeugdhulp over 2015 aan de ouders teruggeven. Gemeenten zijn dit niet verplicht. Hoewel de ouderbijdrage per 2016 is afgeschaft, krijgen ouders in sommige gemeenten nu nog rekeningen in de bus.

Jeugd-ggz

‘De nota's voor de ouders komen soms nu pas binnen of zelfs nog in juni 2016. Dit komt omdat de gegevens vanuit de jeugd-ggz pas worden doorgegeven na afloop van de behandeling’, stellen Jacqueline Gomes en Anke-Elze de Jong-Rietstap van het Ouderplatform Zuid-Holland Zuid. Het gaat dan om gemeenten waar de ouderbijdrage over 2015 nog wel wordt geïnd.

Strijd

Beide vrouwen hebben vorig jaar met het Ouderplatform Zuid-Holland Zuid tegen de ouderbijdrage gestreden. Ruim 200 gemeenten kregen onder meer een brief van het platform, waarin de argumenten tegen de ouderbijdrage op een rijtje werden gezet. In die brief werd onder meer het kostenbesparingsargument onderuit gehaald. In de Jeugdwet was bepaald dat voor jeugdhulp een ouderbijdrage moest worden betaald wanneer een kind buiten het eigen gezin wordt verzorgd en opgevoed, of als het kind voor een dagdeel buitenshuis verblijft. Het argument voor die heffing was dat ouders kosten besparen doordat het kind een deel van de dag niet thuis verblijft. Onzin, betoogde het Ouderenplatform. Ouders maken juist extra kosten. Daarnaast zou de ouderbijdrage in strijd zijn met het Verdrag inzake de Rechten van het Kind.

Wethouders in verzet

Niet alleen (verenigde) ouders, maar ook wethouders jeugd kwamen snel na de invoering van de ouderbijdrage in verzet. Zij stelden onder meer dat het innen van de bijdrage meer kost dan het opbrengt en vreesden dat de ouderbijdrage tot zorgmijding zou leiden. Zandvoort, Haarlem en Den Haag waren een van de eerste gemeenten die weigerden de ouderbijdrage te innen. Ruim honderd gemeenten volgden. De weigerende gemeenten gaven bijvoorbeeld niet de namen van de kinderen aan het CAK door, zodat de bijdrage niet kon worden berekend en geïnd. Onder druk van de Tweede Kamer besloot staatssecretaris Van Rijn (jeugd, PvdA) een onderzoek in te stellen. De uitkomsten daarvan – ‘de ouderbijdrage wordt als drempel ervaren door gezinnen die jeugdhulp nodig hebben’ − waren medio november voor het kabinet reden om de ouderbijdrage per 2016 af te schaffen. De Jeugdwet is daarop aangepast. De 26 miljoen euro die gemeenten met de ouderbijdrage zouden innen, is per dit jaar aan het gemeentefonds toegevoegd.

‘Niet redelijk’

Gemeenten zijn niet verplicht om reeds geïnde ouderbijdrage terug te storten. Deventer heeft recent besloten dat wel te doen. Het gaat om 128 jeugdigen uit 107 gezinnen. Het CAK gaat de terugbetaling regelen. Rotterdam heeft begin deze maand besloten de vorig jaar geïnde ouderbijdrage met terugwerkende kracht terug te betalen. In februari vorig jaar schortte Rotterdam de ouderbijdrage bij daghulp en dagbesteding op. Besloten is nu ook de ouderbijdrage voor jongeren die in 2015 in een jeugdhulpinstelling verbleven kwijt te schelden. Vlagtwedde heeft vorige week besloten om ook over 2015 af te zien van het innen van die bijdrage. ‘Wat voor 2016 en later niet redelijk gevonden wordt, kan dat voor 2015 ook niet zijn’, vindt wethouder Wietze Potze (Jeugdzorg, PvdA). Al eerder besloten de zeventien samenwerkende gemeenten in Zuid-Holland-Zuid (waaronder Dordrecht, Sliedrecht, Leerdam, Cromstrijen en Korendijk) hiertoe, weten De Jong-Rietstap en Gomes.

Overgangsrecht

Hardenberg is een van de gemeenten die de bijdrage van meet af aan niet heeft geïnd. Toch is een klein aantal gevallen de ouderbijdrage wel betaald. ‘Het gaat dan om mensen die zijn verhuisd naar Hardenberg en waarbij de vorige gemeente wel ouderbijdrage heeft geïnd of om kinderen of jongeren die onder het overgangsrecht vielen’, stelt de gemeente. De gemeente zal ervoor zorgen dat de ouderbijdrage terug wordt betaald.

Opdracht aan CAK

Het CAK laat desgevraagd weten dat het vorig jaar voor 391 gemeenten de ouderbijdrage heeft berekend en geïnd. In twee gemeenten waren geen kinderen die jeugdhulp kregen. In de loop van 2015, tot aan de dag van vandaag, heeft een derde van het totaal aantal gemeenten het CAK opgedragen de reeds geïnde ouderbijdrage terug te storten. Dit aantal kan nog groeien.