Gemeenten willen boter bij de vis

De Vereniging Nederlandse Gemeenten, de provincies en de waterschappen zijn over het algemeen enthousiast over het nieuwe regeerakkoord. Ook het stedennetwerk G32 ziet positieve kanten, maar meent dat in het akkoord te weinig geld en aandacht is voor het sociaal domein, het vluchtelingenvraagstuk en betaalbaarheid van wonen. De extra plekken voor beschut werk zijn volgens de G32 een sigaar uit eigen doos.

Randvoorwaarden

Meer geld voor wijkagenten, voor een regionaal ontwikkelingsfonds en een duidelijke onderstreping van het belang van citydeals, verduurzaming, economische ontwikkeling, woningbouw en bereikbaarheid. De grote steden verenigd in de G32 zijn er blij mee. Aan de andere kant ziet het netwerk waarin inmiddels 38 steden zich hebben verenigd weliswaar veel mooie intenties, maar niet de randvoorwaarden om hier op door te pakken. Zo krijgt de energietransitie geen duidelijke financiële kaders waar steden iets mee kunnen. En voor oplossingen voor problemen in het sociaal domein trekt de coalitie volgens voorzitter Ferd Crone te weinig geld uit. ‘Daardoor zullen de wachtlijsten in bijvoorbeeld de jeugdzorg verder oplopen.’

Gemiste kans
De G32 vindt de verkoop van sociale huurwoningen om het aanbod aan vrije sectorwoningen te vergroten ‘een slecht plan’, omdat het de betaalbaarheid van wonen verder onder druk zou zetten. Ook het niet aanpassen van de verhuurdersheffing noemt het stedennetwerk ‘een gemiste kans’.
Ook heeft de G32 kritiek op de aanpak van het vluchtelingenvraagstuk. Het staat volgens Crone wel geagendeerd en steden krijgen een sterkere rol hierbij, maar zonder financiële vertaling.

Sociaal domein
Maar de meeste kritiek van de G32 betreft het sociaal domein. Volgens het stedennetwerk is er in het regeerakkoord te weinig oog  voor de huidige tekorten bij veel gemeenten op de budgetten voor de jeugdzorg en ten aanzien van de BUIG (Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorziening Gemeenten.) De 20.000 extra plekken beschut werken beschut werk noemt de G32 ‘een sigaar uit eigen doos’. ‘Waardevolle aanzetten, maar op sommige onderdelen moet er ook echt boter bij de vis’, aldus Crone.

Stabiel
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) lijkt minder beren op de weg te zien dan de G32.  ‘Gemeenten staan klaar om samen met het kabinet de maatschappelijke opgaven uit het regeerakkoord op te pakken. Voor inwoners mag het niet uitmaken met welke overheid ze te maken hebben. Daarbij horen stabiele, voorspelbare en toereikende financiën. Hier biedt dit akkoord zicht op', zegt VNG-voorzitter en burgemeester van Utrecht Jan van Zanen.

Wiet
Enthousiast is de VNG ook over het voornemen van de nieuwe regering om experimenten met gedoogd telen van recreatief gebruik mogelijk te maken. Wel spreekt de VNG haar zorgen uit over de financiering van de duurzaamheidsvoornemens. Veel onderdelen uit de investeringsagenda over klimaat, energie en circulaire economie van gemeenten, provincies en waterschappen zijn volgens de VNG overgenomen, maar het blijft vooralsnog onduidelijk waar het geld daarvoor vandaan moet komen.

Waterschappen
Onverdeeld enthousiasme voor het regeerakkoord is er te vinden bij de waterschappen. Hans Oosters, voorzitter van de Unie van Waterschappen: ‘We zien veel terug van de thema’s energie, klimaatadaptatie en circulaire economie uit de gezamenlijk investeringsagenda van gemeenten, provincies en waterschappen. We zijn blij dat het kabinet de regionale aanpak gaat volgen en nadrukkelijk de samenwerking zoekt.’.

Waterrobuust

Verder zijn de waterschappen enthousiast over de uitvoering van het Deltaprogramma om Nederland klimaatbestending van ‘waterrobuust’ te maken, over de plannen voor het verbeteren van de waterkwaliteit, de aandacht voor digitalisering van het openbaar bestuur. Enig punt van zorg van de waterschappen is het afschaffen van de belastingvrijstelling voor zuiveringsslib. Oosters: ‘Waterschappen zijn voorstander van duurzaam gebruik van het slib. We zijn al volop bezig met alternatieven voor verbranding, maar dit vraagt tijd, investeringen en met name ruimte in regels. Tot die tijd willen we niet geconfronteerd worden met een extra hoge rekening. Met een nieuwe minister zullen we hier zeker over komen te spreken.’

Onmisbare schakel
Ook de Provincies verenigd in het Interprovinciaal Overleg (IPO) zijn blij dat er een nationaal Klimaat- en Energieakkoord komt en zien dat als een grote stap in de richting de verduurzaming van Nederland. ‘Het nieuwe kabinet erkent in dit regeerakkoord de rol van provincies als onmisbare regionale schakel in het klimaat- en energiebeleid, zegt Ank Bijleveld-Schouten, voorzitter van het IPO. ‘Het kabinet stelt terecht dat we in Nederland problemen samen oplossen. Het is goed om te merken dat het nieuwe kabinet onze uitgestoken hand aanneemt en samen met provincies, gemeenten en waterschappen werk wil maken van een ambitieus klimaat- en energiebeleid, aldus Bijleveld. De provincies willen met name met het nieuwe kabinet in gesprek over de provinciale rol bij de verduurzaming van de landbouw, het voortzetten van de Retailagenda en de verdere ontwikkeling van de Nationale Omgevingsvisie.