Burenruzies heftiger in multicultiwijken
Elze Ufkes, probleemwijken, vooroordelen, burenruzie
In multiculturele wijken lopen burenruzies sneller hoog op. De mate waarin mensen vooroordelen hebben over andere culturele groepen is daarbij doorslaggevend, blijkt uit onderzoek in opdracht van onder andere de Arnhemse woningcorporaties. Onderzoeker Elze Ufkes, gisteren aan de Rijksuniversiteit Groningen gepromoveerd op het onderzoek, licht toe.
Wat wilde u weten?
‘Woningcorporaties willen in mensen investeren en willen weten wat ze in probleemwijken dan wel en juist niet moeten doen. Mijn onderzoek richtte zich specifiek op sociale overlast.’
En wat bleek?
‘Je verwacht in cultureel diverse wijken dat conflicten over culturele verschillen gaan, over stereotypen van een geit in de tuin of kookluchtjes. Maar uit enquêtes komt naar voren dat burenruzies ook hier vooral over geluidsoverlast gaan.’
Conflicten in multiculturele wijken lopen sneller hoog op, ontdekte u. Waarom?
‘Wie vooroordelen heeft, ervaart overlast als meer ergerlijk en irritant wanneer de overlastveroorzaker uit een andere culturele groep komt. Door het denken in stereotypen zijn mensen bovendien minder geneigd constructief te reageren. Verrassend was de ontdekking dat mensen met weinig vooroordelen zich vooral ergeren aan overlast van buurbewoners met dezelfde culturele achtergrond. Veel autochtone bewoners geven aan zich meer te ergeren als het gaat om overlast veroorzaakt door de Nederlanders in de buurt.’
Hoe verklaart u dat?
‘Dat is het zwarte schaapeffect. Als iemand van de eigen groep rotzooi trapt, straalt dat negatief af op jou. Ook de verwachtingen zijn vaak anders. Mensen hebben een hogere verwachting van mensen met dezelfde culturele achtergrond. Als er vervolgens toch iets negatiefs gebeurt, is dat een extra grote teleurstelling.’
Wat moeten gemeenten en woningcorporaties doen om burenruzies te voorkomen?
‘Buurtbemiddeling blijkt zinvol. Daarbij worden vrijwilligers opgeleid als bemiddelaar en ingezet bij conflicten waar bewoners zelf niet meer uitkomen.
Ze zorgen ervoor dat beide partijen met elkaar in gesprek gaan. Conflicten zijn een maand later vaak opgelost. Daarbij is de relatie tussen de buren vaak ook verbeterd, ook op de langere termijn.’
En buurtfeesten?
‘Er zijn aanwijzingen dat een buurtbarbecue of buurtfestival de onderlinge band en het buurtgevoel kunnen versterken. Maar vooral bij de mensen die zich toch al betrokken voelen bij de wijk. Vaak zijn gerichte projecten effectiever, bijvoorbeeld om contact tussen jongerengroepen te verbeteren.’
Wat moet je vooral niet doen?
‘Met een buurtfeest aankomen als er al hoogoplopende conflicten zijn. Het kan averechts werken om dan groepen bij elkaar te brengen. Voor je het weet escaleert de zaak.’
‘Woningcorporaties willen in mensen investeren en willen weten wat ze in probleemwijken dan wel en juist niet moeten doen. Mijn onderzoek richtte zich specifiek op sociale overlast.’
En wat bleek?
‘Je verwacht in cultureel diverse wijken dat conflicten over culturele verschillen gaan, over stereotypen van een geit in de tuin of kookluchtjes. Maar uit enquêtes komt naar voren dat burenruzies ook hier vooral over geluidsoverlast gaan.’
Conflicten in multiculturele wijken lopen sneller hoog op, ontdekte u. Waarom?
‘Wie vooroordelen heeft, ervaart overlast als meer ergerlijk en irritant wanneer de overlastveroorzaker uit een andere culturele groep komt. Door het denken in stereotypen zijn mensen bovendien minder geneigd constructief te reageren. Verrassend was de ontdekking dat mensen met weinig vooroordelen zich vooral ergeren aan overlast van buurbewoners met dezelfde culturele achtergrond. Veel autochtone bewoners geven aan zich meer te ergeren als het gaat om overlast veroorzaakt door de Nederlanders in de buurt.’
Hoe verklaart u dat?
‘Dat is het zwarte schaapeffect. Als iemand van de eigen groep rotzooi trapt, straalt dat negatief af op jou. Ook de verwachtingen zijn vaak anders. Mensen hebben een hogere verwachting van mensen met dezelfde culturele achtergrond. Als er vervolgens toch iets negatiefs gebeurt, is dat een extra grote teleurstelling.’
Wat moeten gemeenten en woningcorporaties doen om burenruzies te voorkomen?
‘Buurtbemiddeling blijkt zinvol. Daarbij worden vrijwilligers opgeleid als bemiddelaar en ingezet bij conflicten waar bewoners zelf niet meer uitkomen.
Ze zorgen ervoor dat beide partijen met elkaar in gesprek gaan. Conflicten zijn een maand later vaak opgelost. Daarbij is de relatie tussen de buren vaak ook verbeterd, ook op de langere termijn.’
En buurtfeesten?
‘Er zijn aanwijzingen dat een buurtbarbecue of buurtfestival de onderlinge band en het buurtgevoel kunnen versterken. Maar vooral bij de mensen die zich toch al betrokken voelen bij de wijk. Vaak zijn gerichte projecten effectiever, bijvoorbeeld om contact tussen jongerengroepen te verbeteren.’
Wat moet je vooral niet doen?
‘Met een buurtfeest aankomen als er al hoogoplopende conflicten zijn. Het kan averechts werken om dan groepen bij elkaar te brengen. Voor je het weet escaleert de zaak.’
Slachtoffers kunnen in de praktijk hun recht niet halen. Drempels hoog bij klachtenprocedures.
Voorbeeld was onlangs op t.v. Slachtoffer kreeg bemoeizorg om met asociale buren om te gaan. Zelf heb ik heel dichtbij 3 soortgelijke situaties aanschouwd.
Mensen zijn een zenuwinzinking nabij of krijgen zelf nog eens een waas voor de ogen.
Corporatie en hulpverlening zitten in machtspositie en slachtoffers worden zo ongeveer benaderd als daders. Komt zo ongelegen nietwaar; wat moet je nou met volstrekt onaangepaste huishoudens aan, als ze weer moeten verkassen. Liever rekt men de tijd en negeert men de escalerende situatie, in de hoop dat de slachtoffers vertrekken. Als men al een procedure wint, komt daar geen verhuiskostenvergoeding bij.
Reken niet op Corporatie, op Gemeente, op Vrom, op Tweede Kamer, op Ombudsmannen, op politie, etc, etc.
Er moeten eerst misdrijven gepleegd worden, die je zelf nog moet kunnen aantonen ook.
Kun je geen goede advokaat zelf betalen heb je pech. Aangezien mensen vaak in sociale huurwoningen wonen, zit die dure advokaat er niet in! Zo'n programma lukt het kennelijk nog wel. Buren kregen uiteindelijk een andere woning. Verhuiskosten vergoeding werd niet genoemd!