VNG eist compensatie Wmo van Van Rijn

Gemeenten moeten compensatie krijgen voor de financiële nadelen en extra administratieve lasten die gepaard gaan met de last minute wetswijziging rondom de Wet langdurige zorg (Wlz). Die eis heeft de Vereniging van Nederlands Gemeenten (VNG) in een brief aan staatssecretaris Van Rijn (Volksgezondheid) neergelegd.

Grote gevolgen

Het kabinet heeft begin oktober besloten dat 14.000 mensen die nu nog onder de Algemene wet bijzonder ziektekosten (Awbz) vallen, zelf kunnen kiezen voor instroming in de Wlz of – afhankelijk van de zorgbehoefte – de Wmo 2015, de Jeugdwet of de Zorgverzekeringswet (Zvw). De betreffende cliënten moeten dit voor 15 november laten weten aan het CIZ. Gemeentekoepel VNG verwacht dat het merendeel van de 14.000 cliënten zal kiezen voor Wlz-zorg, hetgeen grote gevolgen voor gemeenten heeft. Die liggen op het gebied van financiën, contracten, administratie, communicatie en uitvoering.

Contractuele verplichtingen

Tot begin deze maand werd ervan uitgegaan dat de zorg voor 10.000 van deze 14.000 cliënten zou worden bekostigd op basis van de Wmo 2015, de Jeugdwet en/of de Zvw. Bij de bepaling en toewijzing van de rijksbudgetten voor de Wmo en Jeugdwet aan gemeenten zijn deze cliënten meegerekend. Gemeenten zijn contractuele verplichtingen aangegaan met aanbieders, aldus de VNG. Het ministerie is nu van plan de macrobudgetten Wmo 2015 en Jeugdwet bij de meicirculaire neerwaarts bij te stellen. De korting komt weliswaar in absolute zin voor rekening van het rijk, maar er wordt geen rekening gehouden met de hoogte van de kortingspercentages die gemeenten in hun contracten hebben verwerkt. Dat moet wel, vindt de VNG. De door gemeente gecontracteerde bedragen moeten worden verrekend. ‘Dit betekent dat het rijk op individuele basis met gemeenten zal moeten afrekenen’, schrijft de VNG in een ledenbrief.

Administratieve rompslomp

Gemeenten worden door de plotsklapse aanpassing ook met de nodige administratieve rompslomp opgezadeld. Het ontbreekt gemeenten aan gegevens om te kunnen controleren of zorgaanbieders de geleverde zorg voor de Wlz-doelgroep niet toch bij de gemeente declareren. ‘Het zal gemeenten veel extra werk kosten om dit achteraf na te gaan’, schrijft de VNG. Hiervoor moeten gemeenten worden gecompenseerd. In een debat met de Kamer eerder deze maand heeft Van Rijn verzekerd dat gemeenten door de aanpassingen niet in financiële problemen zullen komen. 'De hele operatie zal ‘budgetneutraal verlopen’, zo zei de staatssecretaris in het Kamerdebat.

Onduidelijkheid

VWS moet daarnaast actie ondernemen om de 14.000 mensen die via een antwoordkaart moeten aangeven of ze als dan niet voor de Wlz kiezen, daartoe echt aan te sporen. De VNG denkt aan herinneringsbrieven en nabelacties. Cliënten die de antwoordkaart niet terugsturen, blijven in principe onder het overgangsrecht van de Jeugdwet, de Wmo 2015 en de Zvw vallen. ‘Wij vinden dit niet wenselijk omdat het de onduidelijkheid verder vergroot.’

Bewegend doel

In de brief aan Van Rijn uit de VNG nogmaals haar ongenoegen over de gang van zaken. Dat het kabinet tot in de laatste maanden blijft 'knippen en knutselen aan definities van aanspraken en doelgroepen wordt door gemeenten niet ervaren als solide partnerschap’, stelt VNG-directeur Kriens in de brief aan de staatssecretaris. ‘Gemeenten zijn vastbesloten en gemotiveerd om de overgang van Awbz naar de nieuwe Wmo en Jeugdwet voor alle mensen die het betreft zorgvuldig te laten verlopen. Dat lukt alleen als het speelveld en de spelregels, zoals die er uit zagen na aanname van de wetten in de beide Kamers, voor iedereen duidelijk zijn en niet elke maand veranderd worden. Alleen binnen helderheid en rust op de wettelijke en financiële kaders kunnen gemeenten met hun lokale partners tot goede afspraken komen. Nu hebben gemeenten het gevoel dat zij zich op een bewegend doel moeten richten.’