Ambtenarenbonden: ‘Extra geld voor decentralisatie’
Reactie van de ambtenarenbonden Abvakabo FNV en CNV Publieke Zaak op de de enquête van Binnenlands Bestuur, in samenwerking met het NCRV-programma Altijd Wat, over de drie decentralisaties.
Abvakabo FNV en CNV Publieke Zaak willen dat gemeenten extra geld krijgen voor de taken die ze van rijk en provincies overnemen op het gebied van jeugd, werk en zorg.
Niet starten op 1 januari
Uit de enquête van Binnenlands Bestuur, in samenwerking met het NCRV-programma Altijd Wat, blijkt dat gemeenteambtenaren en –bestuurders onvoldoende zijn voorbereid om taken op het gebied van jeugd, werk en zorg op 1 januari over te nemen van rijk en provincies. Eén op de vijf ambtenaren vreest het uitbreken van chaos. Er is volgens een meerderheid van hen eenvoudigweg te weinig geld en te weinig menskracht. ‘Het zou heel verstandig zijn om te zeggen dit moeten we nog niet doen op 1 januari’, aldus Corrie van Brenk, voorzitter van de Abvakabo FNV, in Altijd Wat in reactie op de uitkomst van de enquête.
Ramp
‘Er is heel erg bezuinigd op gemeenteambtenaren, maar er komt heel veel werk bij. Nou, dat is een recept voor ongeluk’, zegt ze. ‘Het is een ramp zoals het ervoor staat. Je moet niet spelen met het idee dat kwetsbare kinderen, ouderen, gehandicapten straks bij de gemeenten geen zorg krijgen. Waar het geld niet voor is. Dat is een terechte zorg voor ambtenaren dat de financiën onvoldoende zijn.’
Budget ontoereikend
Het budget dat gemeenten voor de uitvoering van de extra taken krijgen, is volgens Van Brenk ontoereikend. ‘Het is schandalig als je als overheid iets doorschuift naar gemeenten en zegt jij mag iets nieuws gaan doen, maar ik ga je meteen een bezuiniging opleggen’, zegt ze. Den Haag heeft een veel te optimistisch beeld. ‘Waar ik me zorgen over maak, is dat er weer een commissie komt en er men dan vanuit gaat dat het goed komt.’ Ze raadt verantwoordelijk staatssecretaris Van Rijn aan bezuinigingen vertraagd in te voeren of de decentralisatie uit te stellen.
Zijschade
CNV Publieke Zaak wil niet weten van uitstel van de decentralisatieoperatie zegt voorzitter Eric de Macker. Hij ziet de politieke besluitvorming rond de decentralisaties als een gegeven feit. ‘Wat er erg dreigt is zijschade’, aldus De Macker. ‘Het zal toch heel belangrijk zijn om vooruit te kijken naar het einddoel, wat we met decentralisaties willen bereiken. Ik denk op termijn dat het ook wel heel dicht bij de burger komt ook in kwalitatieve zin, veel beter, maar op korte termijn dreigt echt grote schade.’ De Macker kan zich voorstellen dat Van Rijn aanvullende maatregelen moet treffen. ‘Het zou zelfs zover kunnen gaan dat je zult moeten besluiten om extra geld klaar te leggen om de problemen op te lossen. Tijdelijk. Dat zou ook een oplossing kunnen zijn.’
Uitvoeringstijd te kort
De uitvoeringstijd is volgens De Macker echt te kort. ‘Je had ook nog een systeem kunnen bedenken waarbij je bijvoorbeeld het jaar 2015 tot een inloopjaar of een proefjaar had kunnen beschouwen. Maar ook dat is niet gebeurd. Per 1 januari 2015 moet het klaar. Overigens realiseert ook de staatssecretaris zich wel drommels goed dat we risico’s lopen. Ik begrijp dat er ook een aanwijzingsbevoegdheid van de staatssecretaris is; daar waar het niet goed gaat, kan hij ingrijpen.’
Financieel kwetsbare gemeenten
De Macker denkt dat een aantal grote gemeenten klaar is voor de decentralisatie, onder andere omdat zij volgens hem de middelen hebben. Waar zijn vrees naar uit gaat, zijn kleine en middelgrote gemeenten. ‘Dat zijn gemeenten die ook financieel kwetsbaar zijn. En de vraag is of zij voldoende weerstand hebben ook in financiële zin om dit risicoloos te organiseren’, zegt hij.
De Abvakabo loopt zwaar achter met een analyse van wat er echt aan de hand is. Dat is heel jammer, want een vakbond die echt aan verbetering voor de zorg werkt zou heel welkom zijn en zou op een groot bereik kunnen rekenen. Maar niemand zit te wachten op een links gepolitiseerde vakbeweging, waarin men bestuurders en instellingen beschermt en alles bij het oude wil houden.
De bevolking (dus ook leden van de vakbonden!) willen dat het gegraai in de sector ophoudt, dat de misstanden met bestuurders ophouden die zorggeld in hun eigen zak steken. Daar zou de vakbond zich op moeten richten ipv dat gezeur en die machtsstrijd en landjepik met Den Haag. Veel mensen ergeren zich groen en grijs aan dat gestook en die afgezaagde actietaal van de FNV, alsof je links moet zijn om bij een vakbond te horen.
Hopelijk brengt de aanstaande fusie in de FNV een bezinning op de koers van de vakbond en een (véél!) intelligentere analyse van de problemen in de zorg dan die van Corry van de Brenk. Dat zou hen een hoop leden en steun opleveren en dan kan men eindelijk stoppen met die links politieke spelletjes en eens aan de slag gaan met een echt betere zorg.