Gluren in de keuken van de rechtbank

Mooi op tijd: de buitenwacht stelt zich die vraag ook na de gerechtelijke dwalingen in een paar beroemde moordzaken en de wraking en verguizing van het instituut als zodanig door Geert Wilders.

Belangrijkste stelling van Otte is dat door intern miezemuizen tussen leidinggevenden, rechters en griffiers de betrouwbaarheid en eenduidigheid van de rechtspraak in het gedrang komt. Vooral voor justitiabelen is het pijnlijk te lezen dat rechters het drukker lijken te hebben met hun promotiekansen, vakantieplannen en woede dat ze hun dossiers niet meer thuis bezorgd krijgen, dan met het zorgvuldig onderbouwen van hun vonnis of arrest. Otte weet dat hij met zijn ongezouten kritiek chargeert. Hij is er op uit het ‘verval’ achter de muren van de rechtszalen te keren, vooral met voorstellen om de interne verhoudingen te verbeteren.

Het wekt geen verbazing dat Otte van binnen de beroepsgroep een lawine van kritiek over zich heen heeft gekregen. Het bontst maakt de Amsterdamse oud-rechter Willem van Bennekom, voormalig verdediger van RAF-terroristen, het. Van Bennekom, die zelf overigens ook fors tekeergaat over de kwaliteit van de rechtspraak in zijn vrijwel gelijktijdig verschenen boekje Op drijfijs, wrijft in De Groene Amsterdammer Otte onder de neus dat diens recente leidinggevende periode in Amsterdam eindigde in een groot fiasco: ‘Dat zeg ik niet om hem zwart te maken, maar omdat het scheef en pijnlijk is dat dit niet door hem wordt vermeld (…).’

Ai, dat is een pijnlijke uitglijder van Van Bennekom: Otte heeft heel hoofdstuk 13 aan zijn eigen falen in Amsterdam gewijd, waarna hij vervolgens in hoofdstuk 14 de lessen trekt. Even niet opgelet, Van Bennekom.

Gluren in de keuken van een tot nu toe altijd onaantastbaar bolwerk: wie lust daar geen pap van? Otte bedient de buitenstaander op zijn wenken, al moet die daarvoor wel erg veel gedetailleerde geborneerdheid tussen leiding en rechters doorworstelen.

Maar de kritiek van Otte reikt verder. In de epiloog maakt hij glashelder dat het haperen van een organisatie niet alleen de rechterlijke macht betreft. Vrijwel elk bastion in de publieke en commerciële sector kent fricties. Dat betekent dat de lessen van Otte universeel toepasbaar zijn, en heel leerzaam.’

Rinus Otte: De nieuwe kleren van de rechter. Achter de schermen van de rechtspraak. Boom, Amsterdam, 2010, ISBN 9789461051127, 304 pagina’s, € 19,90.