DSB-klap opvangen

Een nerveus opererend crisiscentrum hadden we verwacht. Een burgemeester met minstens één rode telefoon op het bureau. Daaromheen de sociaal-financieel-economische driehoek van wethouders. In- en uitlopende ambtenaren.

 

Het is de vrijdag vóór de definitieve ondergang van DSB. De bank gevestigd in Wognum, dat sinds de gemeentelijke herindeling van 2007 behoort tot de gemeente Medemblik. De zorg voor naar schatting 800 bankwerknemers in de regio, van wie 400 in de gemeente, en tientallen middenstanders die hun nering in gevaar zien komen, moet toch het uiterste vergen van de gemeente. Maar het is rustig in het gemeentehuis.

 

Op vrijdag werken ambtenaren en wethouders waar mogelijk thuis. Persvoorlichter Donata Tamboer helpt, na overleg met de gemeentesecretaris, met de gemeentegids, waarin ze de gsm-nummers van het college heeft bijgeschreven. Zelf mag ze, als ambtenaar, niets zeggen, de gemeentesecretaris evenmin.

 

Op de voorpagina van de Medemblikker Courant lezen we de kop ‘Lastige tijden’; understatement van het jaar. De sluiting van een drukkerij in Enkhuizen: 25 man op straat, krijgt voorrang boven het nieuws over de DSB Bank. Burgemeester Theo van Eijk sprak twee weken geleden al van een mokerslag, en een klaarstaand gemeentebestuur dat de volle aandacht heeft voor de DSB-medewerkers en zich zorgen maakt over de middenstand. Maar één ding wordt duidelijk: de betrokkenheid is groot, de mogelijkheden zijn echter gering.

 

Compassie

 

Het radionieuws brengt die vrijdag nog dat Scheringa opnieuw uitstel heeft gekregen. Aan de telefoon meldt zich vanuit zijn auto CDA-wethouder Kasper Gutter (Economische Zaken). Een kwartier later is hij beschikbaar. Later volgen nog wethouder Joop Posma (Sociale Voorzieningen, GemeenteBelangen) en PvdA-oppositieleider Jan Burger.

 

De gemeente, begrijpen we, zit in ‘een situatie dat ze vooral compassie kan tonen’. Gutter: ‘Daarmee sta je ook aan het eind van je kunnen. Je hebt nu eenmaal de scheiding tussen publiek en privaat, waardoor je uiteindelijk niet meer kunt dan iemand de arm om de schouder leggen. Voor méér zijn we niet geëquipeerd.’

 

De gemeente heeft zelf geen tegoeden bij DSB of andere financiële betrokkenheid. Medemblik pleegt alleen zaken te doen met de Bank Nederlandse Gemeenten, wel zo veilig. ‘Wij zijn op dat punt conservatieve financieel beheerders. Met gemeenschapsgeld moet je goed omgaan. Wij hoeven geen uitgaven te herschikken, zoals de provincie na het Icesafe-debacle.’

 

Moet een gemeentebestuur nu niet alles doen voor nieuwe werkgelegenheid? ‘Dat is niet aan ons. De economische motor draait niet hard, dus zal het een lange, moeilijke weg worden compenserende werkgelegenheid te vinden. Werkgevers zijn welkom.’

 

Zal de gemeente zelf inkomsten mislopen? Toch eerder de middenstand, meent Gutter: ‘Velen kochten er een broodje, een woning. Voor de gemeente is het effect alleen indirect. Als je onder een minimum komt, krijg je vrijstelling van belastingen. In het stormscenario participeert de gemeente pas als mensen in de bijstand komen.’ Een stormscenario, is dat dan al in het college van B en W besproken? Nou nee, dat niet. ‘We hebben wel besproken hoe we compassie kunnen uitdrukken.’

 

Het college hield vorige week een ‘hei-sessie’ in een nabijgelegen recreatiegebied. Stond DSB op de agenda? ‘Eh… nee. We hebben er zijdelings wel even over gefilosofeerd.’

 

Voorschotten

 

Als DSB’ers om hulp komen, is het bij wethouder Posma’s afdeling Werk en Inkomen. Voor zover de huidige cliënten bijstand krijgen via een DSB-rekening, heeft de gemeente dat recent gestopt. Ze moeten dan wel zelf voor een andere bankrekening zorgen.

 

Mensen met een spaarrekening bij DSB maken zich volgens Posma de minste zorgen: dat geld komt wel terug. ‘Er zijn veel mensen blij en dankbaar dat ze via DSB hun huis of wat ook konden financieren. Nadat ze elders geweigerd waren, hielp DSB hen.’ Maar er wordt toch gesproken over honderdduizenden gedupeerden? Posma: ‘Ik denk dat het hooguit mensen betreft die door veranderende omstandigheden - scheiding, overlijden - hun verplichtingen niet meer kunnen nakomen. Wat hier woekerpolissen heet, is een volkomen erkende manier van financieren, heb ik me laten uitleggen. Blijft de vraag: is de verstrekker verantwoordelijk of de ontvanger. Wie een fiets koopt, gaat ook eerst in vijf zaken kijken.’

 

Over gemeentelijke steun: ‘We zullen ons best doen procedures te verkorten. Met voorschotten het ergste leed dempen. Maar daarin zijn we gebonden aan scherpe regels.’ Posma vat samen: ‘Wij kunnen er niets aan doen. Hooguit speelt onze verantwoordelijkheid bij eventueel uit de hand lopende acties. Die moeten wij in goede banen leiden. Maar daar is gelukkig geen sprake van.’

 

Eigenlijk, vertelt hij, heeft het gemeentebestuur nog steeds meer te stellen met de afwikkeling van de fusie tussen de gemeenten Koggenland, Wognum en Medemblik, inclusief afgetreden gemeentesecretaris, weggestuurde niet-functionerende hoofdambtenaren en het ophanden zijnde samengaan met Andijk en Wervershoof in 2011. Oppositileider Burger, zelf eerder wethouder Financiën, heeft de burgemeester erop aangesproken.

 

Heeft de oppositie de indruk dat er wel iets wordt gedaan voor de getroffenen van de DSB-affaire? ‘Ik heb met burgemeester Van Eijk contact gehad en gezegd: denk er goed om, als er situaties zijn, moeten wij erop inspelen. Het gekke is dat de begroting voor de minima met twee ton is verlaagd voor 2011 en 2012. Dat hoor je niet van de coalitie, maar wel van ons als oppositie. We zijn er al tegen in het geweer gekomen. Dat budget is te krap. Heb ik ook tegen Van Eijk gezegd. En toen wisten we nog niet van DSB. Hij vond dat ik gelijk had.’

 

Ook vanuit de oppositie heb je niet veel mogelijkheden. Je moet bezuinigen, maar ook genoeg uittrekken voor dit soort noodsituaties. Vanaf het begin was DSB al een bank waarvan ik dacht: dit loopt niet helemaal goed. Dat is nu wel uitgekomen.’

 

Veerkrachtig

 

Dinsdag. Het doek voor DSB is gisteren definitief gevallen. Het college van B en W heeft net de wekelijkse vergadering gehad. DSB stond op de agenda. Wat leverde dat op?

 

Burgemeester Van Eijk: ‘We hebben verder uitgewerkt wat we al eerder besloten hadden: samen met buurgemeente Opmeer een inloopavond houden, donderdag de 22e in Wognum. Die is bedoeld voor werknemers, ex-werknemers, gedupeerden, ondernemers. Ze kunnen er hun vragen kwijt. Over werkgelegenheid, ondernemen, maatschappelijke ondersteuning. Aanwezig zijn UWV, GGZ en Kamer van Koophandel. Tegelijkertijd kunnen wij inventariseren: wat leeft er, waar kunnen we als gemeente rechtstreeks optreden.’ De gemeente heeft dus de regie genomen ‘omdat wellicht niet iedereen de juiste weg naar de loketten weet te vinden. Of ook om even stoom af te blazen’.

 

Vraag is of er een mobiliteitscentrum naar Wognum komt. ‘Laten we eerst maar eens inventariseren wat UWV en KvK hier kunnen. We weten net pas dat DSB definitief failliet is. Het is concreter geworden. Zo hebben we vanmorgen in de collegevergadering besproken in welke vorm we de inloopavond gieten, hoe we de mensen willen bereiken’.

 

Heeft de gemeente nog reacties van burgers gekregen? ‘Niet anders dan steunbetuigingen voor DSB. Er leeft een sterk, breed gedragen gevoel dat de grote jongens onze Dirk iets hebben aangedaan. Men wil nu dat we er samen de schouders onder zetten.’

 

De burgemeester denkt niet dat Medemblik diep in de ellende wordt gestort. ‘Dit gebied is zó veerkrachtig, we zijn in staat dit ten goede te keren. Die bankgebouwen, op een schitterende locatie aan de A7, in de periferie van de Randstad, krijgen we weer vol - met deze hardwerkende bevolking. Maar we moeten nu eerst deze klap opvangen.’