VNG: onteigening voorbehouden aan overheid

‘Instrumenten als onteigening en voorkeursrecht zijn dusdanig ingrijpend, dat een belangrijke rol is weggelegd voor het openbaar bestuur. Inzet van dit instrumentarium moet democratisch gelegitimeerd zijn. (…) De VNG is dan ook tegen onteigening of het vestigen van voorkeursrecht door een private partij.’

Kritisch

Vier maanden na de publicatie van het (geruchtmakende) rapport Grond voor gebiedsontwikkeling van de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (RLI) komt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) met een officiële reactie. Niet alleen over de mogelijkheid tot onteigening door private partijen, zoals door de RLI wordt voorgesteld, is de gemeentekoepel kritisch.

Geen harde termijn
Over de procedurele versnelling die de RLI bij onteigening wil doorvoeren en waarbij de eigenaar standaard binnen zes maanden een bod van de onteigenende partij moet ontvangen, reageert de VNG: ‘Om een redelijk bod te kunnen doen, is de gemeente deels afhankelijk van informatie van de eigenaar. Als hij niet meewerkt, is er soms meer tijd nodig. Een harde termijn helpt daarbij niet.’  

VNG-instemming
Veel andere RLI-voorstellen kunnen wel op VNG-instemming rekenen. Zoals het koppelen van de zelfrealisatie van een door een gemeente gewenste ontwikkeling door een private partij aan een plicht die dan ook binnen de afgesproken termijn uit te voeren (en zo dit niet lukt de private partij te onteigenen). En het vergroten van het belastinggebied voor gemeenten.   

Kavelruil
De stedelijke kavelruil die van de RLI bij gebrek aan succes moet worden heroverwogen, verdient volgens de VNG nog een kans. ‘Zoals anderen ook suggereren zou het instrument aantrekkelijker kunnen worden gemaakt door koppeling aan bijvoorbeeld fiscale vrijstellingen, proceshulp, medewerking van weigerachtige eigenaren.’   

Al gehonoreerd
Het belangrijkste advies van de RLI  ­aan de minister van Infrastructuur & Milieu – om de bijgestelde versie van de Aanvullingswet grondeigendom en de Aanvullingswet een of twee jaar later in te voeren –­ werd inmiddels al door Schultz gehonoreerd. De suggestie van de RLI om al de vernieuwingen straks in aparte tranches in te voeren, deelt de VNG niet. ‘Wel vinden wij het belangrijk dat de invoering van het stelsel zoveel mogelijk op één moment plaatsvindt.’