Sturen op woonruimte mag alleen nog in verordening

Met de nieuwe Huisvestingswet – deze week aangenomen in de Eerste Kamer – krijgen  gemeenten een nieuw instrument om te sturen op woonruimteverdeling. Afspraken daarover mogen niet langer worden gemaakt in convenanten en prestatieafspraken met woningcorporaties.

Looptijd van vier jaar

De Huisvestingwet 2014 vervangt de Huisvestingwet uit 1993. In de nieuwe wet staat dat gemeenten regels over woonruimteverdeling van goedkope woningen en over de samenstellingen van de woonruimtevoorraad voortaan alleen nog mogen stellen in een verordening. Die krijgt een looptijd van maximaal vier jaar.

Algemeen of specifieke schaarste

Gemeenten kunnen daarmee sturen op schaarste en verdringing op de woningmarkt. Dat kan gaan over een tekort aan goedkope woonruimte in het algemeen, schaarste aan woonruimte met specifieke voorzieningen (bijvoorbeeld voor ouderen of gehandicapten) en schaarste aan woonruimte voor de eigen inwoners van een gemeente (in gebieden zonder nieuwbouwmogelijkheden). Gemeenten mogen dan alleen sturen in die gebieden, woningtypen en prijsklassen waar de schaarste betrekking op heeft. Dit kan een buurt, wijk, stadsdeel, stad of gemeente zijn.

Transparantie en onderbouwing

De verordening moet zorgen voor meer transparantie over de manier waarop gemeenten ingrijpen in de woonruimteverdeling en een betere onderbouwing daarvan. Het is straks dan ook niet meer mogelijk om daarover afspraken te maken met corporaties buiten de huisvestingsverordening om, bijvoorbeeld in convenanten of prestatieafspraken. Prestatieafspraken tussen gemeenten en woningcorporaties kunnen wel worden gemaakt, maar bevatten geen elementen op het gebied van woonruimteverdeling; zij dienen te gaan over werkafspraken en te halen doelstellingen, aldus de memorie van antwoord bij de nieuwe spelregels van de Huisvestingswet.

Lokale criteria mogelijk

Volgens André Ouwehand van het onderzoeksinstituut OTB van de Faculteit Bouwkunde in Delft, kunnen gemeenten nog steeds eigen criteria voor woningverdeling gebruiken. In een interview op de website van corporatiekoepel Aedes stelt hij: “Het blijft mogelijk om lokaal te werken met verschillende criteria, zoals over de woninggrootte in relatie tot de huishoudengrootte. Ook verschillende regels voor volgorde van toewijzing blijven mogelijk, zoals woonduur, inschrijftijd of loting. De nieuwe wet eist wel dat dit transparant in een verordening wordt geregeld.”