Rijk moet eigen panden slopen

De Rijksgebouwendienst stoot 30 procent haar vastgoedportefeuille af. ‘We ontkomen niet aan sloop’, zegt algemeen directeur Eva Klein Schiphorst.

Tien procent leegstand dreigt

Door de inkrimping van de overheid en het efficiëntere werken bij het rijk, heeft de Rijksgebouwendienst last van leegstand, hoewel minder dan de marktpartijen (15 procent). Algemeen directeur Eva Klein Schiphorst: ‘Maar als wij niets doen, hebben we straks ook meer dan tien procent leegstand. Nu is het 5,3 procent. Je moet wel realistisch zijn. We ontkomen niet aan sloop.’ Dat geldt vooral voor die panden waarvoor echt geen maatschappelijke toekomst meer is. ‘Ook niet als de markt aantrekt, dan moet je de beslissing durven nemen om zo’n pand te slopen.’

Markt moet verlies nemen

Klein Schiphorst is ervan overtuigd dat de markt zijn verlies moeten nemen en dat de incourante panden gesloopt moeten worden. ‘Maar’, zegt ze, ‘ik merk ook dat de markt nog steeds erg naar de overheid kijkt om het probleem op te lossen. Daar ben ik simpel in: de markt heeft het probleem grotendeels veroorzaakt, en een hoop mensen schatrijk gemaakt, dus de markt mag het ook weer mee helpen oplossen.’

Studenten in leegstaande kantoren

Transformaties kunnen volgens haar mooi en kan succesvol zijn, maar zijn niet altijd de oplossing.  ‘Op de laatste vastgoedbeurs Provada in Amsterdam vertelde iemand dat we nog steeds leegstand hebben als we alle studenten en daklozen in leegstaande kantoren onderbrengen. Er zijn gewoon te veel vierkante meters.’

Noorden het haasje

Het rijk ruimt flink op. Negentien gevangenissen sluiten hun poorten. Zo’n 30 procent van de kantoorruimte wordt opgedoekt. In de Randstad verdwijnen in absolute cijfers de meeste vierkante meters, maar daar zijn er ook de meeste. Zuid-Holland verliest 32,4 procent van zijn voorraad, maar uiteindelijk zijn provincies als Drenthe (47, 7 procent) en Friesland (40,4 procent) echt het haasje. Juist daar staan namelijk gebouwen die niet zo gemakkelijk van de hand zullen gaan.

Goede plek bij vervoersknooppunten

Klein Schiphorst: ‘Ik heb geen lijst met twintig panden die we moeten doorstrepen. Wij hebben altijd nagedacht over de locatie en we hebben altijd kwaliteit geleverd. We zitten weinig langs de snelweg. Ambtenaren moeten gebruik maken van het openbaar vervoer, dus moet je bij vervoersknooppunten zitten. Dat zijn toch meestal de goede plekken. De moeilijkste gevallen zijn monumentale panden die ver weg liggen. Een gevangenis in Drenthe verkoop je moeilijker dan een ministerie in Den Haag.’

Overheid moet flexibeler worden

In Den Haag worden zeventien panden met een oppervlakte van 400 duizend vierkante meter verkocht. Het zijn volgens Klein Schiphorst zinvolle gevolgen van de financieel-economische crisis.  ‘Over vijf jaar kijken we elkaar verbaasd aan. Zaten die ministeries apart in een eigen pand? Ook raar. Straks heb je één rijksdienst. Dat is heel goed. De overheid moet veel flexibeler worden.’