R.O.-feestje Omgevingswet risico voor integraliteit

In grote meerderheid zijn het ruimtelijke ordenaars die de grote stelselwijziging bij gemeenten aan het voorbereiden zijn, blijkt uit onderzoek van Binnenlands Bestuur en Antea Group onder gemeenteambtenaren. Een risico voor het integrale gedachtengoed van de nieuwe wet voor de leefomgeving.

Ruimtelijke ordening heeft primaat

Hoe ver zijn gemeenten al met de voorbereidingen voor de Omgevingswet en op welke wijze pakken ze dat aan? Vanuit die vraagstelling stuurde Binnenlands Bestuur samen met het ingenieurs- en adviesbureau een vragenlijst uit onder gemeentelijke professionals die zich bezig houden met het fysieke domein. Wat blijkt: ruimtelijke ordening heeft het primaat op de Omgevingswet, zowel ambtelijk als bestuurlijk.

Niet onlogisch, wel een risico

Vanuit de instrumentele benadering is dat niet onlogisch, maar wel een risico. Ruimtelijke ordenaars kijken vooral vanuit een eigen – r.o. - bril naar integraliteit, zegt Robert Forkink, die samen met Edwin Oude Weernink vanuit Antea Group betrokken was bij het onderzoek. Het is een aandachtspunt, dat bestuurders en ook gemeenteraden serieus moeten nemen, vindt Forkink.

Instrumenteel

'Het beeld is begrijpelijk: gemeenten pakken de Omgevingswet heel instrumenteel op. Het omgevingsplan en de omgevingsvisie worden gezien als klassieke r.o.-instrumenten, dus juist deze professionals voelen zich geroepen om ermee aan de slag te gaan.' Dat kan een risico zijn voor de beoogde integrale benadering die de wet voorstaat. Forkink vraagt zich af of ruimtelijke ordenaars wel voldoende aandacht hebben voor de thema’s die de wetgever nu juist wil betrekken bij beslissingen over de leefomgeving, zoals gezondheid en het sociale domein?

Divers projectteam

Kristel Lammers, programmamanager voor de invoering van de Omgevingswet van de VNG herkent het beeld dat de Omgevingswet op dit moment in de ruimtelijke ordeningshoek op de agenda staat. Niet vreemd, stelt zij, omdat de wet de afgelopen jaren vooral vanuit de ruimtelijk-juridische invalshoek Eenvoudig Beter onder de aandacht is gebracht. Volgens haar hoeft een r.o.-projectleider geen probleem te zijn, zolang die maar zorgt voor een divers projectteam. ‘Je moet verbindingen leggen met andere beleidsafdelingen, de gemeentesecretaris, organisatieadviseurs, juist om de implementatie integraal in te steken. Wij stimuleren dat actief.’

Ter gelegenheid van het congres Omgevingswet - The Next Level bevat het magazine van Binnenlands Bestuur deze week een special over de Omgevingswet. Lees daarin meer over dit onderzoek. Zoals het opvallende antwoord op de vraag: Acht u een organisatieverandering nodig om het integrale werken te bevorderen?