Niet klaar voor de woningwet

Slechts een kleine 10 procent van de gemeenten is volledig voorbereid op de nieuwe Woningwet die op 1 juli ingaat. Dat blijkt uit onderzoek dat Binnenlands Bestuur samen met adviesbureau Companen heeft uitgevoerd.

Een op de drie gemeenten heeft met de corporaties en huurdersorganisaties gesproken over hoe zij hiermee om willen gaan. Nog eens een derde van de gemeenten heeft zich alleen nog maar laten informeren. 10 procent heeft nog helemaal niets gedaan. Aan het onderzoek deden 136 gemeenten mee.

Falend toezicht, investeringen en financiële affaires bij corporaties waren mede aanleiding voor de wetsherziening. Daarin is de sturende taak van gemeenten versterkt. Uit het onderzoek blijkt echter dat de gemeenten (60 procent) vinden dat zij daar nog niet klaar voor zijn. Ze vinden dat hun ambtelijke organisatie onvoldoende is toegerust op de sturingstaken (een kwart), het ontbreekt hen aan kennis van de corporatiefinanciën (een kwart) en ze missen instrumenten om zicht te krijgen op de investeringsmogelijkheden van corporaties (10 procent).

Directeur Bram Klouwen van Companen herkent het beeld uit zijn adviespraktijk. ‘Gemeenten hebben nog nooit echt geke ken naar de financiële mogelijkheden van de corporatie en zien er tegen op om dit nu te gaan doen. Uit bijeenkomsten die wij hierover georganiseerd hebben, blijkt dat dit minder lastig is dan men vooraf denkt. Er is veel koudwatervrees.’

Het onderzoek brengt ook aan het licht dat ten minste de helft van de gemeentelijke woonvisies nog niet klaar is voor de nieuwe wet. De Woningwet 2015 schrijft voor dat de bijdrage van woningcorporaties aan het gemeentelijk volkshuisvestingsbeleid moet worden verankerd in prestatieafspraken. Als basis daarvoor dient een concrete en actuele woonvisie en daar ontbreekt het veelal aan. Slechts een kwart van de ondervraagde gemeenten stelt dat de huidige woonvisie concreet genoeg is voor prestatieafspraken die voldoen aan de vereisten uit de nieuwe wet. 40 procent denkt dat dat niet het geval is of twijfelt erover.

‘Veel woonvisies zijn toch nog te algemeen, waardoor ze onvoldoende houvast bieden richting corporaties’, constateert Klouwen. Bij de bestaande prestatieafspraken komt een vergelijkbaar beeld naar voren. Hoewel bijna alle gemeenten in het verleden al prestatieafspraken maakten, is een op de drie daarvan inmiddels verlopen. Vaak zijn de afspraken niet optimaal: wel de juiste onderwerpen, maar niet altijd concreet genoeg. Ze gaan vooral over intenties en niet over concreet te behalen resultaten. Lees meer resultaten uit het onderzoek op www.binnenlandsbestuur.nl/ruimteenmilieu