Middenveld Hoeksche Waard neemt voortouw tegen krimp

Maatschappelijke organisaties in de Hoeksche Waard gaan niet zitten wachten op visies en budgetten van gemeenten om de regio vitaal te houden. Ze nemen zelf het voortouw voor plannen waarmee ze de consequenties van vergrijzing en ontgroening op het eiland kunnen aanpakken. Bijvoorbeeld met de “gebiedsonderneming”.

Van anticipeerregio naar florerend gebied

De acht organisaties – voor wonen, zorg en welzijn, maar ook uit de hoek van ondernemers – willen samen projecten opzetten voor een florerende Hoeksche Waard. De regio, die bestaat uit vijf gemeenten op de Zuid-Hollandse eilanden, is een van de anticipeerregio’s die rekening moet houden met bevolkingsdaling in de nabije toekomst. Na een bijeenkomst van de vijf gemeenten hierover, heeft het maatschappelijk middenveld actief de samenwerking opgezocht, zegt Martin Roobol, programmamanager van het gemeentelijke Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard.

Niet wachten op de overheid

De organisaties vinden dat zij een eigen verantwoordelijkheid hebben voor de ontwikkelingen die hier gaan komen, volgens Roobol. ‘Dat geldt voor de woningcorporatie, zorg- en welzijnsinstellingen en de verenigde ondernemers. Want ook de land- en tuinbouworganisatie heeft belang bij een vitale Hoeksche Waard en wil verder kijken dan vergrijzing onder boeren. Het gaat ook om behoud van onderwijs en detailhandel en om het opknappen van verouderde woningen.’ De Hoeksche Waard, traditioneel een naar binnen gekeerde regio, wil zich profileren als aantrekkelijk woon-, werk- en recreatiegebied en gaat daarvoor niet wachten op de overheid. ‘De partijen gaan zelf een website bouwen om het gebied opnieuw op de kaart te zetten.

Gebiedsondernemingen

Een ander project is het opzetten van gebiedsondernemingen. De woningcorporatie en de grote zorg- en welzijnsorganisaties in de Hoeksche Waard gaan samen kijken welke opgaven er zijn in de wijken en welke investeringsmogelijkheden er bij de diverse partijen zijn. Roobol: ‘Vaak weten ze dat niet van elkaar, terwijl er van alles moet gebeuren dat met elkaar samenhangt. De decentralisaties in het sociale domein vragen om zorg en welzijn in de wijk, maar tegelijkertijd moeten er veel verouderde woningen geschikt worden gemaakt voor ouderen. Ook de zorgverzekeraar, die kosten heeft aan ongelukken in huis, heeft belang om daar wat aan te doen.’

Rol van de overheid

Volgens Roobol is er sprake van een omgekeerde aanpak. Niet langer schetst de overheid een visie, waarop het middenveld kan reageren en die dan – aangepast – wordt vastgesteld. Maatschappelijke organisaties gaan zelf aan de slag en kijken welke rol daarbij nodig is van de overheid: moet die capaciteit leveren, geld bijdragen of wettelijke bevoegdheden gebruiken. ‘Dat vraagt misschien ook wel om andere besluitvorming, niet enkel door de gemeente, maar door alle partijen gezamenlijk’, stelt Roobol. Dat is toekomstmuziek, schetst de programmamanager. Voorlopig vraagt het vooral een cultuurverandering bij gemeenten. ‘Hiervoor heb je andere ambtenaren nodig, die niet zeggen: dit zijn de regels en het kan wel of niet.’