Grote steden willen geld voor stadsvernieuwing terug

De grote steden (G32) pleiten voor herinvoering van de ISV-gelden, of een vergelijkbaar fonds voor stedelijke vernieuwing. Om de komende jaren voldoende woningbouw van de grond te krijgen, is geld nodig.

G32 en ontwikkelaars

Dat staat in het visiedocument Geef wonen de ruimte II, opgesteld door de G32, de praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling van de TU Delft en de Neprom, de belangenorganisatie van grote projectontwikkelaars.

Ook provincies willen ISV terug

Vorige week deed de Brabantse gedeputeerde Erik van Merrienboer namens de provincies al dezelfde suggestie over het ISV, het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing, dat het kabinet wegbezuinigde met ingang van 2015. De provincies presenteerden tijdens het jaarcongres hun inhoudelijke bijdrage aan de Nationale Omgevingsvisie (Novi). Woningbouw en aanpak van leegstand moeten daarin belangrijke onderwerpen zijn, aldus de provincies. Het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing kan wellicht in ere worden hersteld, betoogde de gedeputeerde, om die twee opgaven te kunnen oppakken.

Nationale Omgevingsvisie

Ook de G32 en de private partners richten hun blik op de Nationale Omgevingsvisie, waarvan het concept eind dit jaar klaar moet zijn. In de voorbereidende publicaties komt het thema ‘wonen’ nauwelijks voor, stellen de auteurs van het visiestuk. Ze vragen het kabinet om een duidelijke visie op de woningbehoefte vast te stellen.

Kansrijke transformatie

De drie partijen willen ook onderzoeken wat de werkelijke mogelijkheden zijn om binnenstedelijk te bouwen. Niet alle lege gebouwen en terreinen lenen zich voor transformatie; soms zijn de kosten te hoog of de vraag naar wonen in die gebieden beperkt. Met locatie-, markt- en financieel onderzoek willen de partijen de kansrijke transformatiegebieden in beeld brengen.

Geld nodig

Om woningbouw en transformatie vervolgens ook van de grond te krijgen, is geld nodig, stellen de auteurs. Binnenstedelijk bouwen is duur; projecten hebben vaak een onrendabele top vanwege hoge kosten voor het aanpassen of aanleggen van infrastructuur. Vandaar het pleidooi voor een nieuw soort ISV, gevoed vanuit het MIRT (Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport). “Met relatief weinig ‘trigger money’ kunnen zo miljoeneninvesteringen vanuit de markt loskomen”, stellen de auteurs van het stuk.

Impasses

Ze pleiten ook voor instrumenten om de voorfinanciering te vergemakkelijken en voor een verkenning naar een wettelijk instrument om impasses rondom lastige eigendomsituaties te doorbreken. Overigens hebben ook gemeenten een belangrijke rol bij gebiedsontwikkeling: ook zij moeten zorgen voor een heldere visie en duidelijke bestemmingsplannen (of omgevingsplannen).

Rode contouren

Geef wonen de ruimte II is is een vervolg op visiestukken over woningbouw die private partijen en de G32 dit voorjaar uitbrachten. Het eerste essay Geef wonen de ruimte! leidde tot veel discussie. Vooral vanwege het voorstel van de bouwsector om een einde te maken aan de zogenoemde ‘rode contouren’, de harde grens waarbuiten gemeenten niet mogen bouwen. G32-lid Venlo onderschreef om die reden als enige de visie toen niet.