Friesland wil woningmarkt Wadden vlottrekken

De vraag naar woningen op de Waddeneilanden is hoog, maar het aanbod beperkt. Voor jonge gezinnen reden de eilanden te verlaten. De provincie Friesland en de eilandgemeenten willen de uittocht een halt toeroepen door op korte termijn ruimte bieden voor woningbouw.

Randstadprijzen

Soms lijkt het wel op de Randstad, als je de huizenprijzen op de Friese Waddeneilanden ziet. Jongeren kunnen geen betaalbare woning vinden en vertrekken naar de vaste wal. Eilanders weten haarfijn uit te leggen hoe het zit en nu heeft ook adviesbureau KAW in opdracht van Streekwerk Waddeneilanden (een samenwerkingsverband tussen de gemeenten Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog, het waterschap en de provincie Friesland) het probleem vastgesteld. 'Er is een disbalans in de demografische ontwikkeling. Als er geen nieuwe impuls van onderaf komt, dan is dat ook funest voor de economische ontwikkeling', aldus de Friese gedeputeerde Klaas Kielstra.

Maatwerk

Reden voor Kielstra om de eilanden ruimte te bieden om de woningmarkt voor starters en jonge gezinnen en ook seizoenswerkers vlot te trekken. ‘Dat doen we in nauw overleg met gemeenten en binnen de beperkingen en regels die er op de eilanden zijn. We richten ons met name op woningen binnen de bebouwde kom.’ Bouwen op een eiland vergt maatwerk, bekijken we de mogelijkheden op postcodeniveau.’ Momenteel maken gemeenten en woningcorporaties een verdiepingsslag door kansen en mogelijkheden in kaart te brengen.

Gemêleerd aanbod

Kielstra ziet de woningbouw verrijzen in een periode van tien tot vijftien jaar, al zijn er projecten die nu al van start kunnen door de bestemming van gebouwen te wijzigen naar bewoning voor gezinnen. ‘Daar ligt op korte termijn de focus op. Voor de seizoenswerkers die hier van half maart tot half oktober zijn heb je weer andere type woningen nodig.’ Kielstra mikt op een gemêleerd aanbod voor een gemêleerde vraag. ‘We sluiten bouwen buiten de bebouwde kom niet uit, maar dat luistert erg nauw in verband met de natuurwaarden.’

Hoge prijzen

De redenen waarom mensen vertrekken van de eilanden verschillen per eiland. Soms vertrekken mensen, omdat hun kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan. Dat aanbod is op de eilanden maar beperkt. ‘Maar onvoldoende huisvesting speelt ook een rol en er zijn ook forenzen die dagelijks naar de eilanden gaan en daar best zouden willen wonen.’ De eilanden zijn natuurlijk een gewilde locatie, maar het beperkte aanbod zorgt voor een gemiddelde huizenprijs die ver boven het provinciaal gemiddelde uitsteekt. Kielstra rekent voor dat een gemiddeld huis in het noorden ongeveer 150 duizend euro kost. ‘Op de eilanden kun je daar afhankelijk van de situatie een ton bij optellen.’

Waddentoets

Duidelijk is dat er iets moet gebeuren. Daar zijn provincie, corporaties en ook eilandgemeenten het over eens. Voorheen konden die gemeenten nogal eens met elkaar in de clinch liggen, maar Kielstra merkt dat ze steeds meer bereid zijn samen te werken. Het ligt niet in de lijn der verwachting dat de provincie geld uittrekt om de woningmarkt vlot te trekken. ‘Daarvoor zijn onze mogelijkheden beperkt. Je zou kunnen denken aan startersleningen, maar eerst willen we mogelijkheden en kansen verkennen. Dan zien we wat mogelijk is. Onze rol ligt toch vooral in het aanpassen van wet- en regelgeving. De Waddentoets, een afspraak met het rijk om alles rond de Wadden extra onder de loep te nemen, passen wij nu toe op ons Waddenbeleid.’