Enschede kiest voor nieuwe smaak aanbesteden: circulair

Geen waardevermindering

Circulair inkopen is een relatief nieuw onderwerp waarin Nederland internationaal geldt als een van de koplopers. In de circulaire economie bestaat afval niet. Alles wat gebruikt wordt aan grondstoffen, materialen en (rest-)producten wordt hergebruikt. En bij dat hergebruiken is het niet zo dat de waarde verminderd wordt, zoals bijvoorbeeld bij velletjes papier die uit de printer komen en nadat ze weggegooid zijn toiletpapier worden. Waardevermindering mag niet, de ‘nieuwe’ producten moeten min of meer dezelfde waarde hebben.

Eerste gemeente
De Enschedese wethouder Eelco Eerenberg  (D66, financiën) was een paar weken geleden op een bijeenkomst van de G32 en meteen onder de indruk van circulair inkopen. Hij vroeg twee ambtenaren zich erin te verdiepen en tegelijkertijd werd ook iemand van facilities enthousiast. Voorgesteld werd om de eerstvolgende aanbesteding als pilot ‘circulair’ aan te besteden. Dat werd de inkoop van koffie. Door dit snelle handelen werd Enschede de eerste gemeente die koffie en thee, of zoals de gemeente het zelf zegt ‘de warme- en koude drankvoorziening circulair aanbesteedt’.

Vaker inzetten

Enschede heeft een aanbestedingsmethode ontwikkeld waarvoor subsidie is gekregen vanuit het Europese programma REBus. Daarin is deze aanbesteding een pilot. De gemeente wacht de resultaten af om te kijken of we deze methode vaker ingezet kan worden. Onlangs sprak de Tweede Kamer zich al uit om gemeenten aan te sporen vaker circulair in te kopen. Enschede geeft hiermee gevolg aan de Haagse oproep.

Ingevuld door de markt
De aanbestedingsmethode die gekozen is, komt erop neer dat niet vooraf een bestek gemaakt wordt waarin alle keuzes en voorwaarden al zijn gemaakt. In plaats daarvan worde de behoefte van de gemeente zoveel mogelijk ingevuld door de markt. ‘Wij zeggen dat we circulair willen inkopen’, aldus een woordvoerder. ‘Hoe dat uitpakt, mogen aanbieders zelf bedenken.’ In deze methode is er sprake van een soort onderhandeling met de opdrachtnemer. Er vind eerst een selectie plaats van – in het geval van Enschede – drie aanbieders, waarmee je de vraag (behoefte) van de gemeente samen in gevuld gaat worden.

Meer inkooptrajecten
Op 4 oktober organiseert de gemeente daarom een ‘marktdag circulair aanbesteden’. Daar wordt toegelicht hoe dit nieuwe, circulaire inkoopproces verloopt, hoe het Programma van Behoeften en Ambities eruit ziet en welke begeleiding de geselecteerde partijen van de gemeente en Stichting Circulaire Economie mogen verwachten. ‘Mocht de circulaire inkoop van koffie en thee een succes zijn, dan kunnen we deze manier van aanbesteden op veel meer inkooptrajecten toepassen - misschien wel op álle – toepassen’, aldus de voorlichter.