Brabantse criminelen hebben buiten vrij spel

De aanpak van criminaliteit is in de collegeprogramma’s en het integriteitsbeleid van alle Brabantse gemeenten verankerd. Dat leidt in het gemeentelijke buitengebied (recreatie- en vakantieparken, leegstaande gebouwen en andere kwetsbare locaties als natuurgebieden) echter zelden tot concrete daden, blijkt uit onderzoek van BMC Advies. ‘Ofwel, er gebeurt uiteindelijk niets.’

Papieren werkelijkheid

De onderzoekers spreken in het pas verschenen rapport ‘Ondertussen in het buitengebied’ van een ‘papieren werkelijkheid’. Het bestrijden van criminaliteit is bovengemiddeld vaak opgenomen in de Brabantse bestuursprogramma’s (47 procent tegen landelijk 17) en ook het integriteitsbeleid krijgt daarin veel meer aandacht (60 procent versus 39). Maar tot een bestuurlijke aanpak komt het vervolgens niet. ‘Er vindt geen structurele inzet plaats waardoor er ook geen informatie wordt opgebouwd’, schrijven de onderzoekers. ‘Dit is een vicieuze cirkel. Voor zover er signalen zijn, worden die niet altijd herkend. Soms worden ze zelfs genegeerd, bestuurders willen ze liever niet zien. Uit onmacht, of onwil.

Oorzaken
De Brabantse colleges willen vanwege economische belangen het buitengebied liever niet framen als een ondermijningslocatie, geven de onderzoekers als een van de oorzaken aan. Ook schrikken ze er vaak voor terug de lokale gemeenschap te confronteren met dit lastige onderwerp. Verder vrezen ze het extra werk op ruimtelijk en sociaal-economisch gebied (aanpak illegale bebouwing, prostitutie) dat een strengere aanpak met zich meebrengt en wordt er vaak te veel meegedacht met lokale ondernemers die de criminaliteit faciliteren, zoals eigenaren van leegstaande vakantieparken. Daarnaast blijft het onderwerp vaak binnen het gemeentehuis hangen door versnippering binnen de gemeentelijke organisatie, onvoldoende ambtelijke capaciteit of gebrek aan slagkracht bij de burgemeester.

Oplossingen
Het actiever stimuleren van bedrijvigheid in het buitengebied kan bijdragen aan het indammen van criminaliteit. Bijvoorbeeld door op een deel van een huisjespark permanente bewoning onder voorwaarden toe te staan. Ook zouden ondernemers door de lokale overheid meer bewust moeten worden gemaakt van de risico’s van ondermijnende criminaliteit. Daarnaast pleiten de onderzoekers voor een collegebrede aanpak die het veiligheidsdomein ontstijgt (ook handhaving, sociale zaken, economie, milieu en openbare ruimte) en een structurele inzet van buitengewone opsporingsambtenaren (BOA’s). Tot slot zouden gemeenten en provincie criminelen als ‘één overheid’ tegemoet moeten treden. ‘Dat houdt ook in elkaar te allen tijde steunen en voor elkaar in de bres springen.’