Bewoners maken succes van vervallen zwembad

In Loppersum wordt er momenteel volop gezwommen in het plaatselijke openluchtzwembad. Dat was niet altijd vanzelfsprekend. Jarenlang hing het voortbestaan van het natuurlijke zoutwaterbad anno 1934 aan een zijden draadje. Helemaal toen het Groningse Loppersum de artikel 12-status kreeg. Toen de gemeente in 2010 besloot de deuren te sluiten grepen de bewoners in. Ze namen het zwembad over. Sinds de Loppersumers zich erover hebben ontfermd lag het zoutwaterbad K.P. Zijl er nog nooit zo mooi, goedkoop én duurzaam bij.

 Vrijwilligers

‘Moi.’ De al wat oudere gast kuiert langs het terras en groet het badpersoneel op z’n Gronings op weg naar de kleedhokjes. Handdoek over de schouder en een kwieke tred die routine verraadt. ‘Moi’ klinkt het synchroon vanaf de rand van het natuurbad. Ook buiten hun dienstrooster komen de zwembadvrijwilligers vaak even een kijkje nemen. Een babbeltje maken met elkaar of met de badgasten. Bijvoorbeeld over het weer, een belangrijk onderwerp voor een openluchtbad. Of de temperatuur van het water.
 
Sluitpost 

‘Elk jaar was het weer hetzelfde,’ vertelt Jan Dales, toezichthouder en vrijwilliger van de stichting die heden ten dage de eigenaar van het zwembad is. ‘Je kon er vergif op innemen dat het gemeentebestuur het zwembad wilde offeren voor een sluitende begroting. Er zijn hier al heel wat inzamelingsacties geweest om het bad open te houden, en dat lukte telkens op het nippertje. Maar leuk is het natuurlijk niet. Je weet dat een van de weinige recreatiemogelijkheden in de omgeving altijd maar weer een sluitpost is.’
 
Creativiteit 

Na jarenlang rekken was er in 2010 geen ontkomen meer aan, de gemeente trok definitief de stop uit het populaire openluchtzwembad. ‘We hebben nog met honderden bewoners letterlijk voor het gemeentehuis gelegen,’ vertelt Dales, ‘maar het hielp niets. Als wanhoopspoging staken we met een groep zwembadvrienden de koppen bij elkaar.’ De dorpelingen kwam er al snel achter dat de bedragen zoals de gemeente die opvoerde met gemak naar beneden gesteld konden worden wanneer het zwembad onder beheer van de bewoners zelf zou komen.  Veel kosten konden vermeden worden wanneer de kennis, creativiteit en mankracht uit het dorp werd gebruik,’ legt Klaas Jan Bolhuis, toenmalig penningmeester, uit. ‘Op mijn vakantieadres heb ik dagenlang met mijn laptop in Excel zitten rekenen. En toen bleek uiteindelijk dat het behoud van het zwembad in theorie uit zou moeten kunnen.’

Slim rekenen
Het zwembad is nu energieneutraal, dankzij sponsoren en een bevriende installateur die een goedkope oplossing voor het bevestigen van de zonnepanelen bedacht. Door het werven van fondsen en slim rekenen is er een jarenlange wens van de plaatselijke volleybalvereniging ingegaan met de aanleg van een beachvolleybalveldje. Tegelijkertijd werd er een betonnen tafeltennistafel aangeschaft. Er is zelfs een duur maar populair drijfattribuut aangeschaft voor 500 euro, in het verleden was zo’n luxe ondenkbaar.
 
Morele overwinning 

De heroïsche redding van het zwembad leidde niet alleen tot behoud van een gezamenlijke faciliteit. Het was ook een morele overwinning op de teloorgang van voorzieningen in kleine dorpen in een krimpgebied. Een inspiratie voor andere krimpgebieden en de ene redding leidde tot de andere. Ook het voortbestaan van drie te kleine scholen hing er jarenlang aan een zijden draadje. Maar deze deuren hielden de Loppersumers eveneens open, tegen alle verwachtingen in. Uit heel Nederland krijgen ze nu telefoontjes hoe ze dat toch geflikt hebben. Groningse eigenzinnigheid wellicht, koppigheid mogelijk. Misschien zit het er gewoon in het water.

 
Lees het hele verhaal in Binnenlands Bestuur nr. 16 (inlog)