Amsterdammers nemen trekkersrol in gebiedsproces

Tussen droom en daad staan oude afspraken in de weg en financiële bezwaren. Amsterdam kan erover meepraten. De coalitiepartijen ademen groen, maar worstelen met het bewonersinitiatief Voedselpark Amsterdam. Natasha Hulst probeert als system convener namens het bewonersinitiatief een doorbraak te realiseren. Daarvoor haalt ze inspiratie bij de Community of Practice Regionale Transities van het rijksprogramma DuurzaamDoor. 

Bottom-up organiseren is de enige manier om echt verandering te realiseren.

Lutkemeerpolder

‘MEER, de strijd om de laatste akkers van Amsterdam.’ Zo heet de bekroonde documentaire over de Lutkemeerpolder. De bestemming is ‘bedrijventerrein’, maar veel Amsterdammers willen in de polder met elkaar een agro-ecologisch voedselpark realiseren. ‘Een gouden kans voor Amsterdam,’ zegt Natasha Hulst, die zich inzet voor het initiatief. Ze vertelt dat er inmiddels een professioneel uitgewerkt plan ligt en dat er volop steun is, onder meer van 8000 donateurs. ‘Het gaat om een alternatieve bestemming: een collectief beheerd voedselpark op fietsafstand. En een plek die stad en platteland verbindt. In de buurt zijn ook genoeg ecologische boeren op zoek naar grond.’ Volgens Natasha past een voedselpark perfect bij de wensen van de coalitie voor meer lokaal voedsel, klimaatbestendigheid, biodiversiteit en recreatie. ‘Maar de gemeente zit vast in oude afspraken. De coalitiepartijen zeggen er buikpijn van te hebben, met de kennis van nu zouden ze anders besluiten. Maar het is nog niet te laat, er is nog niets gebouwd. Als bewonersinitiatief willen we ze helpen een uitweg te vinden.’

Natasha werkt bij het Schumacher Center for New Economics. Daarnaast was ze in 2020 medeoprichter van ‘Grond van Bestaan’. Deze stichting steunt initiatieven die grond in gemeenschappelijk eigendom willen krijgen en beheren, in een zogeheten commons. ‘Ik zie een groeiend aantal initiatieven dat zich inzet voor democratisering van de publieke ruimte. Markt en overheid zijn naar elkaar gekropen, waardoor met veel te weinig visie de ruimte rond steden wordt volgebouwd. Het wordt tijd voor public-commons partnerships.’

Voedselpark Amsterdam

Voor ‘Voedselpark Amsterdam’ is Natasha system convener. ‘In die rol breng ik verschillende wereldbeelden en systemen bij elkaar en creëer ik een tussenruimte waar heel andere gesprekken kunnen worden gevoerd. Zo organiseerden we onlangs een bijeenkomst over de vraag: wat als we met de kennis van nu naar de Lutkemeerpolder kijken? Wat zouden we dan doen met deze resterende zestig hectare vruchtbare grond?’ Het doel was meer duidelijkheid te krijgen: wat levert bouwen in de polder de gemeente echt op? En hoe kan het dat iedereen wil dat het anders gaat, maar dat niemand daarvoor kan zorgen?’ In september heeft de gemeente de uitnodiging van Voedselpark Amsterdam aangenomen om aan joint factfinding te doen.

De uitdagingen van de system convener bespreekt Natasha in de Community of Practice Regionale Transities, die wordt gefaciliteerd door het rijksprogramma DuurzaamDoor. ‘Ik ben blij dat ik deelnemer ben. Van zeer verschillende deelnemers, vanuit overheden, maatschappelijke organisaties en bewonersinitiatieven, leer ik hoe je complexe gebiedsopgaven kunt realiseren. Je hebt alle manieren nodig en dwarsliggers maken samen de rails. Zo hielden de A12-demonstranten net zo lang vol tot er iets ging veranderen. En wij kiezen voor de dialoog: hoe maken we samen een toekomstbestendige stad?’

Kijk hier voor meer informatie over Voedselpark Amsterdam.