Te hoog water

De gemoederen over de invoering van de Omgevingswet liepen eind vorig jaar nog even stevig op. Op de valreep eiste een meerderheid in de Eerste Kamer extra zekerheden. Mondjesmaat kwam minister De Jonge de senaat tegemoet. Het verlangde uitstel van de wet kwam er niet.

Wel beloofde hij met de decentrale koepels in gesprek te gaan over de risico’s. Achter de schermen werd door het ministerie van Binnenlandse Zaken een calamiteiten-organisatie opgetuigd; een soort dijk bewaking tegen onvermoede gevolgen van de Omgevingswet.

De eerste drie weken sinds de invoering klinken er weinig noodkreten uit de gemeentehuizen, al is het voor De Jonge en zijn dijkbewakers te vroeg om te juichen. Veel ruimtelijke initiatieven werden eind vorig jaar nog snel onder het oude regime ingediend, waardoor er logischerwijs nu een luwte ontstaat. Daarbij leunen veel gemeenten in hun gebiedsontwikkeling op de Tijdelijke Alternatieve Maatregelen (TAM Imro). Pas als dat alternatief over een jaar uit de lucht gaat, weten we echt meer.

Nee, het echte hoge water kwam de afgelopen weken uit de Rijn. En meteen de discussie waar we in de toekomst nog kunnen gaan bouwen. Ontwikkelaars vrezen dat na stikstof nu het wassende water het land op slot gooit. Waterschappen en verzekeraars willen niet meer bouwen in gebieden die kwetsbaar voor dat water zijn. Splijtzwam is de buiten dijkse wijk Stadsblokken-Meinerswijk bij Arnhem, waar de Raad van State eerder groen licht voor gaf.

Daar bij Arnhem komen de dijkbewakers van de Omgevingswet met die van de Rijn samen. Want zowel een gemeente als de Raad van State moet onder de Omgevingswet sneller over ruimtelijke plannen oordelen. Dat legt een grote tijdsdruk op ingewikkelde waterkundige afwegingen.

En minister De Jonge wil die druk verder opvoeren. Wanneer dit voorjaar de Wet versterking regie op volkshuisvesting erdoor komt, is de nu al overbelaste Raad van State straks de eerste en enige instantie die nog over dit soort ingrijpende waterkwesties rechtspreekt.

Definitief, want hoger beroep is niet mogelijk. Dat geeft de raad veel meer werk en verantwoordelijkheid. Als ergens de dijken op knappen staan, dan is het hier.